Θάλεια Ματίκα: "Αν δεν ήμουν ηθοποιός θα ήθελα να είμαι... κληρονόμος!"

Μία ηθοποιός με εξαιρετικό ταλέντο στους δραματικούς ρόλους, θεατρικό ήθος και παιδεία που θυμίζει συχνά παλαιότερες γενιές δημιουργών και – όπως μας λέει η ίδια – μία δυνατή και κοφτερή «τετράγωνη λογική». Η Θάλεια φέτος επιστρέφει στη σκηνή του θεάτρου Άνεσις για να συνεργαστεί εκ νέου με τον σύζυγο της, Τάσο Ιορδανίδη, αλλά και με τον Γεωργιανό σκηνοθέτη Λεβάν Τσουλάτζε στην θεατρική μεταφορά του σπουδαίου έργου του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι «Έγκλημα και Τιμωρία».

Έχει ένας άνθρωπος το δικαίωμα να σκοτώσει έναν άλλον άνθρωπο επειδή έτσι θεωρεί ότι θα αποδώσει δικαιοσύνη; Υπάρχει Θεός; Τι μπορεί να περιμένει μία θεατρική οικογένεια στην Ελλάδα τα χρόνια της κρίσης; Θα ήθελε ο γιος της να γίνει ηθοποιός; Αυτά και πολλά ακόμη ερωτήματα στις 1163 λέξεις που ακολουθούν αποκλειστικά στο allyou.gr λίγο πριν την απολαύσουμε επί σκηνής, σε μία ακόμη υπέροχη θεατρική σεζόν. 

Φέτος βρισκόμαστε και πάλι στο Άνεσις, αυτή τη φορά με το αριστούργημα του Φιοντόρ Ντοστογέφσκι «'Έγκλημα και Τιμώρια». Στη σκηνή συναντιέμαι με τον Ιεροκλή Μιχαηλίδη, τον Τάσο Ιορδανίδη,  την Σοφία Πανάγου, τον Δημήτρη Καπετανάκο, τον Δημήτρης Διακοσάββα και τον Θοδωρή Κατσαφάδο. Και φυσικά όλοι μας έχουμε την χαρά να μας σκηνοθετεί ο εξαιρετικός Λεβάν Τσουλάτζε, ο οποίος έχει κάνει και την μεταφορά του έργου του Ντοστογιέφσκι από μυθιστόρημα σε έργο για το θέατρο.

Αυτή είναι η συνέχιση της συνεργασίας μας με τον Λεβάν, μετά το Λεωφορείο ο Πόθος, την σεζόν που μας πέρασε, και νομίζω πλέον ότι η χημεία και η επικοινωνία μας επί σκηνής έχει φτάσει σε ένα ακόμη πιο μεστό και ολοκληρωμένο επίπεδο. 

Φέτος ο Λεβάν Τσουλάτζε με το «'Έγκλημα και Τιμωρία» δίνει κυριολεκτικά τον καλύτερο του, τον πιο δυνατό του εαυτό. 

Εγώ στην παράσταση είμαι η Σόνια. Μία γυναίκα πάρα πολύ φτωχή και πάρα πολύ θρησκόληπτη, η οποία καταφέρνει με την πίστη της και την επιμονή της να είναι αυτή που στο τέλος της ιστορίας σώζει τον Ρασκόλνικοφ.

Ο Ντοστογιέφσκι θα είναι πάντοτε επίκαιρος. Γιατί τα θέματα που θίγει στα έργα του δεν έχουν απάντηση. Θα μένουν για πάντα στην αιώνια σφαίρα ενός τεράστιου διλήμματος να απασχολούν τις σκέψεις και τις υπάρξεις των ανθρώπων. 

Δε νομίζω ότι μπορεί κανείς να απαντήσει με σιγουριά και το χέρι στην καρδιά στα δύο βασικά ερωτήματα του έργου του Ντοστογιέφσκι. Αν με ρωτούσες τώρα θα σου έλεγα πως όχι, κανένας άνθρωπος δεν έχει το δικαίωμα να πάρει ένα πιστόλι και να αφαιρέσει τη ζωή κάποιου επειδή θέλει να αποδώσει με αυτόν τον τρόπο δικαιοσύνη. Από την άλλη αν αύριο έβλαπταν – χτύπα ξύλο – το παιδί μου, δεν ξέρω πως θα αντιδρούσα. Πότε ένας άνθρωπος δεν μπορεί να ξέρει σε τι μονοπάτια θα τον βγάλει η ζωή και μέχρι ποιο σημείο είναι ικανός να φτάσει.

Από την άλλη, θα σου πω πως ούτε με την έννοια του Θείου έχω κάποια ιδιαίτερα στενή σχέση. Όμως αισθάνομαι ότι υπάρχει κάτι άλλο. Κάτι πιο πάνω από εμάς, ανεξήγητο και αόρατο για το οποίο δεν έχω εξηγήσεις και απαντήσεις να δώσω.

Eίναι πολύ εύκολο για έναν θεατή να μπερδέψει την καλλιτεχνική υπόσταση ενός δημιουργού με τον πραγματικό χαρακτήρα του ως ανθρώπου. Γι αυτό πάντα πρέπει να προσπαθούμε να τα διαχωρίζουμε καλά μέσα στο μυαλό μας. Κάποιος μπορεί να είναι υπέροχος δημιουργός αλλά να παραμένει ένας κακός άνθρωπος. Μακάρι να έχουν όλοι την τύχη στη ζωή τους να βρίσκουν και τα δύο σε ένα.

Εγώ ως προς αυτό ειδικά τα τελευταία χρόνια έχω υπάρξει πολύ τυχερή γιατί ο σκηνοθέτης μας ο Λεβάν Τσουλάτζε δεν είναι μόνο ένας σπουδαίος καθοδηγητής και ένας πολύ ταλαντούχος καλλιτέχνης αλλά και ένα καταπληκτικό άτομο δίπλα στο οποίο νιώθεις μόνο όμορφα πράγματα. 

O βασικός παράγοντας που με επηρεάζει όταν πρέπει να επιλέξω έναν ρόλο είναι οι συνεργάτες που θα έχω κοντά μου. Δεν έχω ρόλους απωθημένα, ποτέ δεν είχα. Όλα εξαρτιώνται από την χημεία που έχεις με ορισμένους ανθρώπους στις πρόβες και επί σκηνής. 

Αν ο γιος μου μού έλεγε ότι θέλει να γίνει ηθοποιός νομίζω πως θα στεναχωριόμουν. Δεν θα ήθελα να περάσει κι αυτός τις αγωνίες που περνάμε εμείς. Γιατί αυτή η δουλειά που έχουμε επιλέξει είναι μία δουλειά με τεράστιο άγχος και καθημερινή προσπάθεια για να καταφέρεις να σταθείς όρθιος, να πετύχεις κάτι.

Θα μου άρεσε αν ο γιος μας έπαιρνε από εμένα την τετράγωνη λογική με την οποία προσπαθώ να  προσεγγίζω πάντα τα πράγματα και τις καταστάσεις. Από τον Τάσο θα ήθελα να πάρει την τόλμη του. Α, και την αποφασιστικότητα του.

Όταν σε έναν γάμο οι δύο σύντροφοι τυχαίνει να εργάζονται και μαζί, τότε ο γάμος χωρίζεται αυτομάτως σε δύο περιόδους: Στην περίοδο που είσαι πνιγμένος στο τρέξιμο, που δεν προλαβαίνεις να κάνεις τίποτα άλλο, που είστε και οι δύο μέσα στην αγωνία, τα νεύρα και την ένταση. 'Όχι αυτή δεν είναι μία καλή και εύκολη περίοδος. Και στην άλλη. Εκείνη που τα πράγματα χαλαρώνουν και για τους δύο, που ηρεμείτε και  έχετε τον χρόνο να προσεγγίζετε την σχέση σας ξανά από την αρχή.

Δεν είναι καθόλου εύκολο για μία οικογένεια, ειδικά μέσα σε μία δύσκολη περίοδο όπως αυτή που διανύει η χώρα μας εδώ και αρκετά χρόνια, να παίρνει το οικονομικό ρίσκο και να στηρίζει την επιβίωση της στη λειτουργία ενός θεάτρου. Το θάρρος όμως και η θέληση του Τάσου με κάνει και εμένα ,που είμαι περισσότερο φοβισμένη ως προς το οικονομικό ρίσκο, να βλέπω τα πράγματα αλλιώς. 

Δεν θα σου πω ότι όλα είναι ωραία και καλά γιατί δεν είναι. Είναι πολύ δύσκολα και καμιά φορά αναρωτιέμαι αν αξίζει τον κόπο.

Δεν μου λείπει η τηλεόραση. Δεν μου λείπουν τα γυρίσματα που διαρκούν 18 ώρες, τα ξενύχτια και η κούραση. Αν υπάρχει κάτι που μου «λείπει» αυτό είναι οι απολαβές που έχει κάποιος όταν δουλεύει στην τηλεόραση. Και δεν μιλάω μόνο για χρηματικές απολαβές αλλά για την ουσία που δεν είναι άλλη από την αναγνωρισημότητα  που σου χαρίζει και η οποία στη συνέχεια σου ανοίγει πολλές  πόρτες για άλλες δουλειές. 

Αυτό που φοβάμαι είναι ότι τον χειμώνα που έχουμε μπροστά μας θα δούμε να γίνονται πράγματα ακόμη πιο δύσκολα και σκληρά από αυτά που έχουμε βιώσει μέχρι σήμερα. 

Αν μπορούσα να διαλέξω ένα πράγμα που θα ήθελα να κάνει άμεσα η νέα κυβέρνηση αυτό θα ήταν να αποδώσει τη δικαιοσύνη που τόσο πολύ θέλουμε όλοι μας να δούμε επιτέλους να αποδίδεται.

Αν δεν ήμουν ηθοποιός θα ήθελα να είμαι ένα και μόνο πράγμα: Κληρονόμος. Γιατί είναι πάρα πολύ σημαντικό να έχεις την τύχη και την πολυτέλεια να δουλεύεις μόνο και μόνο για την δική σου ευχαρίστηση. Τότε και μόνο τότε μπορείς να κάνεις ακριβώς τις επιλογές που θέλεις για τη ζωή και τη δουλειά σου. Όταν το επάγγελμα σου είναι εντελώς ανεξάρτητο από την οικονομική σου επιβίωση.

Όταν δεν παίζω στο θέατρο συνήθως θα με βρείτε στο εστιατόριο που έχω, στο Little India, στη Νέα Ερυθραία. Ή σε σπίτια φίλων με καλό φαγητό και συζήτηση. 

Δελτίο Τύπου

Το αριστούργημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας στη σκηνή του θεάτρου Άνεσις από 8 Οκτωβρίου

«Γονάτισα όχι μπροστά σου, αλλά μπροστά σε όλη την ανθρωπότητα που υποφέρει.»

Ο αναμορφωτής του Γεωργιανού θεάτρου και καλλιτεχνικός διευθυντής του Kote Marjanishvili theatre, Λεβάν Τσουλάτζε, συνεργάζεται για 2η συνεχή χρονιά με το θέατρο Άνεσις, μετά την περσινή επιτυχία «Λεωφορείο ο Πόθος», αναλαμβάνοντας τη διασκευή και τη σκηνοθεσία του παγκόσμια αναγνωρισμένου λογοτεχνικού έργου του Φίοντορ Μιχαήλοβιτς Ντοστογιέφσκι, Έγκλημα και Τιμωρία. 

Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα έργα του Ρώσου πεζογράφου και στοχαστή που αφορά στην ηθική, το νόμο και τον άνθρωπο. Ο Ντοστογιέφσκι εμπνεύστηκε το «Έγκλημα και τιμωρία» από ένα αληθινό περιστατικό, όταν στα μέσα της δεκαετίας του 1860, ένας φοιτητής είχε δολοφονήσει έναν γέροντα ... με κίνητρα παρόμοια με αυτά του Ρασκόλνικοφ , του ήρωα του βιβλίου του.

Σε αυτό το βιβλίο, ο συγγραφέας καταπιάστηκε με ύψιστα ηθικά διλήμματα και τα ανέλυσε σε μεγάλο βάθος, παρασύροντας τον αναγνώστη στο σκοτεινό λαβύρινθο μιας αλλοτριωμένης ψυχής. Το πρόβλημα του κακού τοποθετείται στην πιο ακραία εκδήλωσή του, το έγκλημα.

«Η γενική μελέτη του καλού και η γενική μελέτη της ορθής πράξεως αποτελούν το κύριο έργο της ηθικής» (The Cambridge Dictionary of Philosophy, 1955, σ. 244). Χωρίς τη διάκριση καλού και κακού η έννοια της ηθικής καταρρέει και για τον Ρασκόλνικοφ, φοιτητή της Νομικής, η υπακοή και η συμμόρφωση στους νομικούς κανόνες δε συνεπάγεται πάντα με την ηθική καθώς η γριά ενεχυροδανείστρια, την οποία δολοφονεί, ασκεί απολύτως νόμιμα το επάγγελμά της συντελώντας από την άλλη στην κοινωνική αδικία και ανισότητα. 

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ίδιος ο Ντοστογιέφσκι σχολίασε για το «Εγκλημα και τιμωρία»: 

«Εδώ, αναπτύσσεται η συνολική ψυχολογική διαδικασία του εγκλήματος. Ο δολοφόνος βασανίζεται από άλυτα προβλήματα και απρόσμενα συναισθήματα. Θείοι και ανθρώπινοι νόμοι ζητούν να τους καταβληθεί το οφειλόμενο αντίτιμο. Και, στο τέλος, αναγκάζεται να παραδοθεί, ούτως ώστε, παρότι ίσως πεθάνει στη φυλακή, να μπορεί να χαρεί τη συντροφιά των άλλων ανθρώπινων πλασμάτων. Τον οδηγεί σ' αυτό η αίσθηση ότι απομονώθηκε από την υπόλοιπη ανθρωπότητα». 

Η υπόθεση 

Ο Ρασκόλνικοφ, φοιτητής της Νομικής στην Πετρούπολη διαπράττει το διπλό φόνο μιας γριάς τοκογλύφου και της αφελούς αδελφής της. Κίνητρο της δολοφονίας ήταν η ληστεία, αλλά σε βάθος ο ήρωας φαίνεται πως επιδίωξε να υπερβεί τα ηθικά κοινωνικά όρια. Μετά την δολοφονία ο Ρασκόλνικοφ κατακλύζεται από αντιφατικά συναισθήματα μεταξύ ενοχής και παράνοιας. Κυρίαρχα πρόσωπα στη ζωή του, ο Ραζουμίχιν, συμφοιτητής του, η αδελφή του Ντούνια, μία ορφανή νεαρή πόρνη, η Σόνια, που έχει πάρει το ρόλο του προστάτη της οικογένειάς της από τον ανήμπορο και αλκοολικό πατέρα της Μαρμελάντωφ, ενώ καταδιώκεται από τον δαιμόνιο Πορφύρη Πετρόβιτς, ο οποίος ξέρει από την αρχή πως είναι ο ένοχος και σπρώχνει τον Ρασκόλνικοφ στο να κάνει τρομερά λάθη ώστε να αποκαλυφθεί.

Στους κεντρικούς ρόλους ο Ιεροκλής Μιχαηλίδης που δεν χρήζει συστάσεων, η Θάλεια Ματίκα και ο Τάσος Ιορδανίδης που με τη δουλειά τους τα 2-3 τελευταία χρόνια έχουν χωρίς άλλο πείσει το θεατρικό κοινό ότι είναι δύο ηθοποιοί με ξεχωριστή συνέπεια και ταλέντο. 

Πρεμιέρα στις 8 Οκτωβρίου 2015.