Νίκος Μωραΐτης: «Δεν με ενδιαφέρει πια να είμαι καλός με όλους»

Κρύβεται πίσω από πολλές από τις μεγαλύτερες επιτυχίες των τελευταίων ετών και σίγουρα όλοι κάποια στιγμή έχουμε σιγοτραγουδήσει τους στίχους του.

Απλός, χαμογελαστός και προσγειωμένος, ο Νίκος Μωραΐτης ξέρει ακριβώς που πατάει με τη δουλειά του είτε αυτή έχει να κάνει με τους στίχους, το ραδιόφωνο ή το γράψιμο,  και παράλληλα είναι σίγουρος ότι «τα όνειρα δεν τελειώνουν ποτέ».

«Τα βαλς των χαμένων μετά», ο τελευταίος του δίσκος με τη Δήμητρα Γαλάνη και το Στάθη Δράκο των Minor Project ήταν η αφορμή για να συναντηθούμε και να μιλήσουμε για τη δουλειά του, την πορεία του στο τραγούδι και το ραδιόφωνο, τους καλλιτέχνες που τον σημάδεψαν, όσα των αναστατώνουν και τον καταρρακώνουν αλλά και τους τραγουδιστές που δεν θα συνεργαζόταν ποτέ.

*Συνέντευξη στην Ελβίρα Δρακάκη

Τι σημαίνουν για σένα «Τα βαλς των χαμένων μετά»;

Μου γεννήθηκε κάποια στιγμή, όταν κάναμε τα τραγούδια με το Στάθη Δράκο, η ανάγκη να κάνω μία αναφορά στο Χατζιδάκι. Γιατί νιώθω ότι, όπως λέει και η Δήμητρα Γαλάνη, αυτό το παιδί έχει καταπιεί το Χατζιδάκι, χωρίς όμως να το υπερηφανεύεται, μάλιστα αμφιβάλλω αν το ξέρει κιόλας. Εμείς οι γύρω του όμως το συνειδητοποιούμε κι ήθελα να υπάρχει, αν έβγαινε, μία κάποιου τύπου παραπομπή. Όταν μου έστειλε τη μελωδία για το «Βαλς των χαμένων μετά», ήταν το πρώτο που μου βγήκε αβίαστα σαν φράση και χτίστηκε όλο το κομμάτι γύρω από αυτό. Ουσιαστικά είναι μία αναφορά στα sixties του Χατζιδάκι. Αν όμως τότε υπήρχαν όνειρα για να μιλήσει κανείς για το «Βαλς των χαμένων ονείρων», τώρα πια ακόμα και η λέξη όνειρο είναι ηττημένη. Οπότε μάλλον βρισκόμαστε στο μετά των ονείρων, για αυτό και το «Βαλς των χαμένων μετά». Από την άλλη, αυτός ο δίσκος μας ενώνει και τους τρεις, ένα νέο παιδί, το Στάθη Δράκο, και μία πολύ μεγάλη μου αγάπη,  τη Δήμητρα Γαλάνη που είναι και ο άνθρωπος που με έβγαλε στη δισκογραφία.

Πώς νιώθεις που ξανασυναντάς τη Δήμητρα Γαλάνη μετά από τόσα χρόνια;

Τη συναντάω μετά από 19 χρόνια σε ολόκληρο δίσκο, είναι φοβερό! Εκείνη με έβγαλε με τα «Χάρτινα», είναι σαν να διανύσαμε μία ολόκληρη διαδρομή και τώρα ξανασυναντιόμαστε. Αλλά δεν νιώθω ότι είναι κύκλος που κλείνει, αλλά ένα καινούριο πράγμα που ανοίγει.  Νιώθω ότι είναι τόσο καινούριος αυτός ο δίσκος, είμαι τόσο περήφανος για αυτόν, έχω απόλυτη επίγνωση του που απευθύνεται, ότι είναι μία πολύ ειδική, πολύ εναλλακτική δουλειά, αλλά έχω και μία βεβαιότητα ότι θα φτάσει εκεί που πρέπει, οι υποψήφιοι ακροατές αυτού του δίσκου θα τον συναντήσουν. Πάντως για να ξαναγυρίσω στο θέμα της Γαλάνη, μου λένε καμιά φορά ότι είμαι υπερβολικός, ότι αν δεν με έβγαζε η Γαλάνη θα με έβγαζε κάποιος άλλος…Πραγματικά δεν το πιστεύω αυτό. Πριν πάω στη Γαλάνη, στα 23 μου τότε, είχα πάει και σε άλλους που είτε δεν είδαν τους στίχους, είτε δεν τους άρεσαν, πάντως δεν ασχολήθηκαν και δεν πιστεύω ότι ασχολείται εύκολα ένας άνθρωπος με έναν νέο που θέλει να βγει σε ένα χώρο. Αυτή την «πετριά» την έχει η Δήμητρα για αυτό και είναι καθοριστικό πρόσωπο στη ζωή μου και στη ζωή πολλών άλλων.

Υπάρχει κάποιοι κυρίαρχο συναίσθημα που θα ήθελες  να αφήνει ο δίσκος στον ακροατή;

Αγαλλίαση. Είναι λίγο «μεγάλο» αλλά εγώ αυτό παθαίνω με το δίσκο. Είμαι στη δύσκολη θέση να θαυμάζω αυτό που έχουμε κάνει. Δεν μου συμβαίνει συχνά, είναι από τις ελάχιστες φορές που μου συμβαίνει.

Γιατί δεν σου συμβαίνει συχνά αυτό;

Γιατί συνήθως όταν τελειώνει ένας δίσκος ξέρεις τα μειονεκτήματά του, ότι κάποια πράγματα θα ήθελες να έχουν γίνει αλλιώς. Άλλες φορές τραγούδια σου είναι σε δίσκους που δεν σου αρέσουν σαν σύνολο. Είναι από τις ελάχιστες περιπτώσεις που τον ακούω και νιώθω αγαλλίαση, οπότε αυτό θα ήθελα να μοιραστούν και οι άλλοι.

Ξεχωρίζεις κάποια άλλη συνεργασία που έχεις κάνει εκτός από την τελευταία;

Είναι αλήθεια ότι ξεχωρίζω πολλές. Σίγουρα το αμέσως επόμενο καθοριστικό πρόσωπο για μένα ήταν η Άλκηστη Πρωτοψάλτη. Γιατί αφού με έβγαλε στο χώρο η Δήμητρα, 7 χρόνια μετά παιδευόμουν. Ήμουν και δημοσιογράφος στα μουσικά πράγματα, είχα να αντιμετωπίσω και όλο αυτό το «τι είναι τώρα αυτός που θέλει να μας επιβάλλει η Γαλάνη;», και είχα απογοητευτεί. Σε αυτά τα 7 χρόνια, ενώ έκανα δουλειές και μάλιστα μερικές πολύ ωραίες, δεν υπήρξε κάποιο τραγούδι που να μπορεί να αγαπηθεί από όλο τον κόσμο. Και μετά συνάντησα την Πρωτοψάλτη και τον Κορκολή με τον «Άγγελο» και ήρθε αυτό το ανεξήγητο πράγμα που ακόμα το θυμάμαι και μένω με ανοιχτό το στόμα, ένα τραγούδι που είχε αγαπηθεί πριν βγει σε όλα τα ραδιόφωνα, μόνο από το σταθμό που ήταν σε αποκλειστικότητα. Κι έτσι η Άλκηστη ήρθε και είναι ο καλός μου «άγγελος»  που επιβεβαίωσε ότι μπορώ να είμαι σε αυτόν τον χώρο. Υπήρχε μέχρι τότε ένα πολύ μεγάλο βάσανο, ένας κόπος που ήρθε ο «Άγγελος» με τη φωνή της και το λύτρωσε και από τότε άρχισαν να ανοίγουν για μένα τα πράγματα και ήρθαν ύστερα γρήγορα πολλά τραγούδια, πολλές επιτυχίες.

Μία άλλη συγκλονιστική συνεργασία ήταν με τη Χαρούλα Αλεξίου, γιατί είναι το πρόσωπο που αγαπάω από παιδί. Και οι συνθήκες το έφεραν να ηχογραφηθούν οι φωνές του δίσκου που κάναμε σε ένα ερασιτεχνικό στούντιο στην Πάρο, όπου και οι δύο έχουμε σπίτι, με τη Χαρούλα μέσα στο στούντιο να τραγουδάει κι εμένα απέξω και με καθημερινή τριβή, ήταν ένα πράγμα που αναρωτιόμουν «τώρα το ζω αυτό;». Το ότι πήγε κιόλας καλά η δουλειά και της χάρισε μία επάνοδο πολύ όμορφη είναι κάτι που το ήθελα, γιατί θέλω η Χαρούλα να σκίζει, αλλά πολύ σημαντική ήταν και αυτή η συναναστροφή με ένα πρόσωπο που είναι μαγικό και δεν απομυθοποιείται από κοντά, διατηρεί το μύθο του.

Υπάρχει κάποιο όνειρο που δεν έχεις πραγματοποιήσει ακόμα;

Μέχρι να συνεργαστώ με τη Χαρούλα έλεγα «ας συνεργαστώ μαζί της και ας πεθάνω» και μετά οι φίλοι μου μου έλεγαν « τώρα έκλεισες ε;». Και «Τα βαλς των χαμένων μετά» όμως σαν όνειρο ξεκίνησε, άκουγα τις μελωδίες του Στάθη Δράκου με τους Minor Project και μου κατέβαιναν στο μυαλό ελληνικά λόγια με τη φωνή της Γαλάνη, μία παραίσθηση είχα, να που δημιουργούνται καινούρια όνειρα! Το Στάθη δεν τον ήξερα, βρίσκω το τηλέφωνό του, παίρνω και του λέω «θέλω να γράψουμε για τη Γαλάνη»,  λέει «ωραία να της το πούμε», του είπα «δεν θέλω να το ξέρει, θέλω να γράψουμε πρώτα τα τραγούδια και μετά να τα πάμε». Ο Στάθης τότε μου είπε «εντάξει, αλλά αν δεν τα πάρει η Γαλάνη εγώ δεν θέλω να τα δώσω αλλού, δεν με ενδιαφέρει η ελληνική μουσική». Κι αυτό ένα όνειρο είναι, το οποίο με σκανδαλώδη τρόπο πραγματοποιήθηκε, σκέψου ότι δυο άνθρωποι ξεκίνησαν να γράφουν για έναν τρίτο χωρίς ο τρίτος να το γνωρίζει και που αν ο τρίτος δεν έπαιρνε αυτά τα τραγούδια θα πήγαιναν στο συρτάρι. Τελικά δεν τελειώνουν τα όνειρα ποτέ!

Προτιμάς τα τραγούδια σου να τα αγαπάει ο κόσμος ή να έχουν εμπορική επιτυχία;

Θέλω τα τραγούδια μου να έχουν ανταπόκριση από τον κόσμο σε πρώτο χρόνο, γιατί αυτό είναι που μπορώ να ελέγξω και να χαρώ. Το άλλο είναι ένα κομμάτι που το φέρνει ο χρόνος και δεν μπορείς να το ελέγξεις, δεν μπορώ να ξέρω σε 10 ή σε 20 χρόνια ποιο τραγούδι θα έχει μείνει. Εγώ χαίρομαι πολύ που τραγούδια που έγραψα πριν 10 χρόνια παίζονται ακόμα αλλά και πάλι αυτό δεν σημαίνει τίποτα διότι και το τραγούδι που έχει αντέξει 10 χρόνια μπορεί να μην αντέξει 50. Βεβαίως δεν γράφω τραγούδια για να έχουν επιτυχία σήμερα και να ξεχαστούν αύριο αλλά το μόνο που μπορεί να σου δώσει χαρά είναι το σήμερα, το αύριο δεν το ελέγχεις.

Σε αυτούς που λένε ότι γράφεις «ελαφριά» τραγούδια ή σε κατηγορούν για τις συνεργασίες σου τι απαντάς;

Καταρχάς οι περισσότεροι στιχουργοί πια έχουν γράψει και για «εμπορικούς» τραγουδιστές. Μετρημένοι στα δάχτυλα ενός χεριού είναι αυτοί που δεν έχουν γράψει, απλώς δεν έκαναν επιτυχία μαζί τους και για αυτό δεν το ξέρουμε ή φρόντισαν οι ίδιοι να το κρύψουν μετά. Ας είμαστε λίγο ξεκάθαροι με αυτό. Όταν συνεργάζομαι με ένα εμπορικό τραγουδιστή θέλω να κάνω εμπορική επιτυχία μαζί του, συνεργάστηκα με το Χατζηγιάννη και το Ρέμο για να πετύχουμε, όχι για να τους χαντακώσω και χαίρομαι πάρα πολύ που η δεύτερη καριέρα του Ρέμου έχει μεγάλη συνάφεια και με το δικό μου ρεπερτόριο. Αν εξαιρέσεις κάποιες φορές που δοκίμασα με πρόσωπα και δεν μου βγήκαν και έτρεξα πίσω αμέσως, τα πρόσωπα που πραγματικά κάναμε κατάσταση από τον εμπορικό χώρο είναι αυτά τα δύο και τα αντιμετώπισα με πολύ σοβαρότητα.  Εμένα με ενδιαφέρει πολύ η μαζική, η ποπ κουλτούρα και ο τρόπος που μπορείς να παρέμβεις σε αυτήν. Στο κομμάτι του τραγουδιού, το να μπορείς στα στόματα κάποιων ανθρώπων να βάλεις άλλου τύπου λόγια, φράσεις που δεν έλεγαν μέχρι τότε δεν το βρίσκω καθόλου ελαφρά διαδικασία. Βεβαίως θα μπορούσες να είσαι ένας άνθρωπος που έχει ένα τεράστιο εγώ και να πάει να συνεργαστεί με ένα λαϊκό τραγουδιστή βάζοντάς τον να πει το πιο ποιητικό σου έργο. Τρίχες κατσαρές! Όταν συνεργάζεσαι με κάποιον θα πρέπει να ξέρεις ποιος είναι, τι φορούσε μέχρι τώρα και να προσπαθήσεις να ράψεις στα μέτρα του ένα κουστούμι που να είναι καινούριο αλλά να μπορεί και να το φορέσει, να μην το φοράει και γελάει ο κόσμος. Άρα λοιπόν και η ενασχόλησή μου με αυτούς τους συγκεκριμένους τραγουδιστές είναι για μένα μία πολύ σοβαρή διαδικασία. Κι ας είναι κάποια κομμάτια ελαφρότερα, δεν θα τα βάλουμε στη ζυγαριά, ο χρόνος που λέγαμε θα αποφασίσει. Γιατί από την άλλη έχουμε δει κάτι βαρίδια έντεχνα που αποδεικνύονται με το χρόνο τόσο ελαφρά που τα έχει πετάξει ο χρόνος στα αζήτητα…

Θεωρείς τον εαυτό σου προσγειωμένο ή ότι δικαιούσαι να είσαι λίγο «ψώνιο»;

Δεν το έχω αυτό.  Πήγα και σε σνομπ σχολείο και δεν το είχα ούτε και τότε, δεν μου βγαίνει. Όταν έρθει κάποιος να μου πει ότι του αρέσει κάποιο τραγούδι μου, περιμένω να τελειώσει η συνομιλία και να φύγω, δεν μπορώ να δεχτώ την κολακεία και να νιώσω κάποιος από τα αποτελέσματα ενός τραγουδιού. Και επειδή δεν το έχω, προσπαθώ να εξελιχτώ, δεν θεωρώ ότι έχει τελειώσει η διαδικασία και είμαι στη φάση της διαχείρισης μίας καριέρας που έχει στρωθεί, ότι αυτό που έχω κάνει είναι τέτοιο ώστε να πω ότι έφτασα.

Τι αγαπάς περισσότερο στο ραδιόφωνο;

Το ραδιόφωνο για μένα, μετά από 16-17 χρόνια στο Μελωδία, είχε κλείσει ως εποχή, σε  βαθμό που είχα ζητήσει να φύγω με την επόμενη ευκαιρία. Μου φαίνεται πολύ παράξενο που δεν με αφήνει το ραδιόφωνο, αφού ήρθε μία πρόταση από την ERT open που δεν μπορούσα να αρνηθώ και πήγα και έκανα εκπομπές στη διετία που ήταν κλειστή η ΕΡΤ και μετά φέτος ήρθε η πρόταση από το ΜΕΝΤΑ να αναλάβω τη διεύθυνση του σταθμού και να κάνω εκπομπή. Και παρότι είπα ότι το δεύτερο δεν θα το προτιμούσα, ήταν όρος απαράβατος.

Γιατί δεν θα το προτιμούσες;

Γιατί θεωρώ ότι η ραδιοφωνική εκπομπή δεν είναι ερωμένη μου πια, με τα χρόνια το ραδιόφωνο από έρωτας έγινε μία καθημερινότητα για μένα και το ερωτικό κομμάτι που διέχεα μέσω του ραδιοφώνου το πήρε η στιχουργική και το κρατάει. Το ραδιόφωνο ήταν η διέξοδος ενός παιδιού που αγαπάει πολύ το ελληνικό τραγούδι και θέλει να εκφράσει την αγάπη του για αυτό. Όταν πια μπαίνεις στο κομμάτι της δημιουργίας το διοχετεύεις εκεί και το ραδιόφωνο γίνεται παρέα. Υπάρχουν παραγωγοί που είναι αστέρια, δεν είμαι κάτι τέτοιο, έχω πλήρη συναίσθηση του ποια είναι η σχέση μου με το ραδιόφωνο και αυτό που με έχει κερδίσει πραγματικά είναι η θέση που μου προτάθηκε, ο συντονισμός. Έχω μια δημιουργική αγωνία καθημερινά και μου έχει βγει πάρα πολύ καλά μέχρι τώρα, για πρώτη φορά έχω μία δουλειά πλήρους ωραρίου και πηγαίνω με πολύ χαρά.

Έχεις πει ότι «το ραδιόφωνο είναι η νότα που αναστατώνει». Εσένα τι σε αναστατώνει;

Θετικά με αναστατώνει πάντα μία ωραία μελωδία, αν κάποιος μου στείλει μία ωραία μελωδία, είτε άυπνος είμαι είτε δεν έχω χρόνο, αυτό θα μου αλλάξει όλη την ζωή εκείνης της μέρας, θα βγάλει στίχο και δεν υπάρχει ωραιότερο πράγμα για μένα, αυτό παραμένει μετά από τόσα χρόνια η ωραιότερη εκδοχή της μέρας μου. Αρνητικά είναι πολλά όχι που με αναστατώνουν αλλά με καταρρακώνουν. Το πολύ απλό θα σου πω: βγαίνω έξω, έχει κρύο και έχουν πει ότι θα χιονίσει και λέω «αχ να χιονίσει» και αμέσως σκέφτομαι να μη χιονίσει γιατί είναι πια τόσοι άστεγοι στην πόλη και τόσοι άνθρωποι που υποφέρουν που αυτό που ήταν το παιδικό όνειρο έχει γίνει εφιάλτης. Ζούμε σε μία πραγματικότητα που πολλά από αυτά που είχαν θετικό πρόσημο δεν μπορείς πια να τα χαρείς.

Ποια τραγούδια ακούς ξανά και ξανά αυτή την περίοδο;

Θα έλεγα ότι επειδή έχει μόλις βγει ο δίσκος με Γαλάνη-Δράκο, ο δίσκος του Ρέμου και μόλις ολοκληρώνεται ο δίσκος που κάνουμε με το Χρυσόστομο Καραντωνίου, είμαι σε μία περίοδο «τρελό σαββατοκύριακο στου Μπέρνι», πώς να το πω, ημιλιπόθυμος. Ο τελευταίος δίσκος που αγάπησα ήταν του Φοίβου Δεληβοριά, άλλωστε δεν νομίζω ότι βγαίνουν πια στη δισκογραφία πολλά πράγματα που είναι άξια να αγαπηθούν  και το ότι βγήκε ο δίσκος του Φοίβου το θεωρώ πολύ σημαντικό για μία χρονιά.

Πώς συνδυάζεις παιδί και οικογένεια σε μια γεμάτη καθημερινότητα;

Δεν ξέρω, με ένα περίεργο τρόπο όλα γίνονται. Παλιά, ερχόταν η γυναίκα μου και της έλεγα «κάτι γράφω», τώρα θα έρθει η κόρη μου και θα μου πει «ναι μπαμπά αλλά…». Στο παιδί δεν μετράει το «κάτι γράφω», θα σε διακόψει θες δεν θες. Εξάλλου, δεν με πειράζει αν με διακόψει, αν το θέλει η Κατερίνα ας φύγει η έμπνευση, εκείνη είναι πάνω από όλα.

Τα κείμενά σου στο altsantiri είναι πολιτικοποιημένα και συχνά οργισμένα. Πώς συνδυάζεται αυτό με τους στίχους σου;

Έχω γράψει κάποια κοινωνικά τραγούδια αλλά στις μέρες μας δύσκολα βρίσκουν διέξοδο. Επίσης και μόνο ο όρος «κοινωνικό τραγούδι» ακούγεται αστείος όταν έχουν προηγηθεί κοινωνικά και πολιτικά τραγούδια της δεκαετίες του ’60 - ’70 που είναι μεγαθήρια. Πάντως το ενδιαφέρον στο στιχουργικό κομμάτι δεν είναι μόνο το ερωτικό, υπάρχουν κι αυτά, ειδικά όταν κάνω ολοκληρωμένες δουλειές. Από την άλλη, η αρθρογραφία στο altsantiri είναι σαν φαρμακευτική αγωγή, σαν τη μητέρα μου που βλέπει ειδήσεις και με παίρνει τηλέφωνο και λέει «συγνώμη που σε ενοχλώ αλλά αν δεν τα πω θα σκάσω». Αυτό μου προσφέρει το altsantiri, δεν γίνεται να ακούς έναν καθεστωτικό παραλογισμό που οδήγησε τη χώρα εδώ που την οδήγησε, αν δεν τα πεις θα σκάσεις. Αυτό γεννάει αυτά τα κείμενα, για αυτό είναι μικρά σε έκταση, είναι η οργή ή ο αντίλογος που αν δεν το πεις αυτή τη στιγμή θα νιώσεις ότι σου καίει τη γλώσσα. Προσωπικά, από τη στιγμή που ξέσπασε η κρίση, σκέφτηκα ότι εμείς οι καλλιτέχνες θέλουμε να είμαστε καλοί με όλους, να αγαπιούνται τα τραγούδια μας και να μην δηλώνουμε αυτό που είμαστε πραγματικά ιδεολογικά ή προσωπικά για να μη χαλάσουμε το καλό μας προφίλ. Εμένα δεν με ενδιαφέρει πια, από τη στιγμή που η χώρα μας είναι σε αυτή την κατάσταση θέλω ο άλλος να ξέρει ότι εγώ αυτό που είχα να πω το είπα και αυτό που ένιωθα το εξέφρασα χωρίς φόβο. Θα μειωθεί η απήχηση των τραγουδιών μου; Πολύ αμφιβάλλω, όποιο είναι να αγαπηθεί θα αγαπηθεί. Θα επηρεάσει κάποια συνεργασία; Δεν μου έχει συμβεί, αν μου συμβεί, θα το χαρώ, δεν θα με στεναχωρήσει ιδιαίτερα.

Σκέφτηκα το Νότη Σφακιανάκη τώρα που λες αυτά…

Ναι, δεν θα έγραφα ποτέ για κάποιον που υποστηρίζει τη Χρυσή Αυγή, ας ήταν και η θεϊκότερη φωνή του πλανήτη. Υπάρχουν κάποια προσωπικά όρια τα οποία δεν μπορώ να τα ξεπεράσω. Άλλοι ας έχουν τη μεγαθυμία να τα βάλουν πίσω τους και να συνεργαστούν, εγώ δεν μπορώ.

Τι άλλο ετοιμάζεις αυτή την περίοδο;

Το δίσκο με τον Χρυσόστομο Καραντωνίου, που θα βγει στις αρχές του 2017. Έχει ήδη βγει ένα τραγούδι, «Το Κλαδί» με την Πρωτοψάλτη και θα ακολουθήσουν τραγούδια με Νταλάρα, Αρβανιτάκη, Στόκα, Λιδάκη, Τσαλιγοπούλου. Συμμετέχει επίσης ο Πάνος Παπαϊωάννου και η έκπληξη είναι ένα τραγούδι με την Ελένη Ροδά! Έχουμε συναντηθεί με τον Καραντωνίου σε ένα λαϊκό δίσκο, είμαστε δύο άνθρωποι που δεν έζησαν λόγω ηλικίας τις χρυσές εποχές του λαϊκού τραγουδιού και κάνουμε κάποια λαϊκά τραγούδια. Ελπίζω να είναι ένα σύνολο που να έχει κάτι να πει στις μέρες μας.

Τελικά «τα μέλλον θα βγάλει φτερά» όπως λέει και το τραγούδι;

Το τραγούδι λέει «μου είχες πει πως το μέλλον θα βγάλει φτερά» άρα δεν έβγαλε. Μάλλον θα μείνω σε αυτό γιατί σε συλλογικό επίπεδο δεν βλέπω τίποτα πολύ φωτεινό. Αν μιλάμε για συγκεκριμένους τομείς ναι, πχ το θέατρο έχει βγάλει φτερά, αλλά ως κοινωνία; Όταν το μέλλον έχει βγάλει έναν Τραμπ και σου ετοιμάζει ένα Φιγιόν ή μία Λεπέν, δεν μου μοιάζουν και πολύ «φτερά» αυτά! Εμείς πάλι, ας γίνουμε ξανά ανεξάρτητο κράτος πάλι και μετά βλέπουμε αν θα βγάλουμε φτερά!!!