Μαριαλένα Σπυροπούλου: «Θέλω να γράψω καλά βιβλία, όχι πολλά»

Γυναίκες, δυσκολίες, εξομολογήσεις, ανατροπές και λύτρωση. Όλα αυτά βρίσκει κανείς στις σελίδες του βιβλίου «Ρου». Πρόκειται για την πρώτη συγγραφική προσπάθεια της ψυχοθεραπεύτριας και δημοσιογράφου Μαριαλένας Σπυροπούλου, η οποία ξεχωρίζει για τους μονολόγους που παρεμβάλλονται στη διήγηση. Είναι ένα βιβλίο που μπορείς να διαβάσεις σε μια μέρα και να το σκεφτείς για πολλές περισσότερες. Έτσι, θέλησα να ρωτήσω μερικά πράγματα γι’ αυτό, τη δημιουργό του. Παρακάτω, μπορείς να δεις τη συζήτηση μας, η οποία σε μένα άφησε μια έντονη μυρωδιά βιβλίου στη μύτη. Όμορφα λόγια, περιτριγυρισμένα από βιβλιοθήκες…
 
 
Πώς και πότε αποφασίσατε να γράψετε βιβλίο;
 
Το πότε νομίζω χρονολογείται εκεί γύρω στην Α’ δημοτικού. Μόλις έμαθα την αλφάβητο σκεφτόμουν πόσα βιβλία θα έχω γράψει μέχρι το τέλος της χρονιάς. Φυσικά δεν έγραψα κανένα, αλλά έγραφα ωραίες ιστορίες στις εκθέσεις μου από μικρή. Ήταν το αγαπημένο μου μάθημα. Έκτοτε έγραφα πάντα κάτι. Μικρή ημερολόγιο, στην εφηβεία ποιήματα και μικρές ιστορίες. Θυμάμαι χαρακτηριστικά στη Β΄λυκείου που είχα γράψει ένα αρκετά μεγάλο διήγημα τη χαρά που είχα και την ντροπή συνάμα ότι μάλλον είναι βλακείες αυτά που γράφω. Ποιήματα έγραφα για πολλά χρόνια, μέχρι τα 23 μου. έπειτα γνώρισα ταυτόχρονα την ψυχανάλυση και τη δημοσιογραφία. Εκεί εκτονωνόταν μεγάλο μου κομμάτι δημιουργικότητας και γραφής. «Ξαναέγραφα» τον εαυτό μου με άλλον τρόπο. Γύρω στα 30 μου επειδή με έκαιγε και ό,τι και να γινόταν, όσο και να προχωρούσα στην επιστήμη μου ή στη δημοσιογραφία, ένιωθα ότι εγκαταλείπω ένα δικό μου κομμάτι πολύ βαθύ, τότε αποφάσισα να αρχίσω με συνέπεια να γράφω. Ξεκίνησα από διηγήματα, και περνώντας τα χρόνια και ιδίως μετά τη γέννηση της κόρης μου ένιωσα ώριμη να γράψω κάτι μεγαλύτερο και πιο ολοκληρωμένο. Δεν ήταν μια απόφαση στιγμιαία, ήταν για μένα μια κατάκτηση αυτοπεποίθησης και μια αποδοχή ότι το παιδικό μου όνειρο δεν ήταν «παιδιάστικο».
 
 
Γιατί επιλέξατε τη Ρου για πρωταγωνίστρια στο πρώτο σας βιβλίο; Και αλήθεια, γιατί το όνομα Ρου;
 
Μάλλον η Ρου με επέλεξε και όχι εγώ εκείνη. Έχει κάτι ζωντανό και αθώο, κάτι όμορφο με την πρωταρχική έννοια. Ήθελα να μιλήσω μάλλον για τα κορίτσια αυτού του κόσμου, ίσως και για το κορίτσι που ήμουν εγώ, η μαμά μου ή και μια σειρά από άλλα που συναντούμε καθημερινά και δεν ακούμε το τραγούδι τους. Το όνομα Ρου ήρθε αυτόματα. Όπως και το Ρούλα. Η ηρωίδα μου δεν ήθελα να λέγεται Λυδία, Εκάβη, Αμαρυλλίς ή κάτι άλλο τόσο ιδιαίτερο. Ήθελα ένα κοινότοπο όνομα. Μου αποκαλύφθηκε όμως ότι αυτό το ξερό Ρούλα είχε από πίσω το Ζαχαρούλα, ένα κορίτσι από ζάχαρη, που λιώνει ή σε γλυκαίνει και τελικά γίνεται μέσα της και έξω της ρους, μια συνεχής ροή, μια έξοδος προς το φως. Νομίζω επειδή γράφτηκε αυτή η νουβέλα με ταχείς ρυθμούς και περιγράφει μια κατρακύλα αλλά και μια μετάβαση, θεωρώ ότι τελικά, χωρίς να το έχω υπολογίσει, ήταν πολύ σωστή η επιλογή και του ονόματος και του τίτλου. Άλλωστε εγώ πιστεύω στα ονόματα, τα ονόματα έχουν δύναμη και φτιάχνουν υποκείμενα, και τα υποκείμενα χαράσσουν τα ονόματά τους στη συνείδηση των άλλων, με τρόπο μοναδικό και ανεπανάληπτο.

 
 
Κρύβονται αληθινές ιστορίες στη «Ρου»;
 
Στη «Ρου» δεν υπάρχει ψέμα, χωρίς να υπάρχει αληθινή ιστορία έτσι τουλάχιστον όπως το αντιλαμβάνομαι ότι το εννοείτε. Δεν υπάρχει η Ρου ή η Βέρα ως πρόσωπα, αλλά υπάρχουν όμως κιόλας γύρω μας, ανάμεσά μας. η Ρου και η Βέρα έχουν κάτι από μένα ή από τη μητέρα μου ή από την ψυχαναλύτριά μου ή από τις φίλες μου ή από άλλες γυναίκες που γνωρίζω χωρίς να είναι καμία αυτούσια. Θα ήθελα να γράφω λογοτεχνία που να είναι πιο αληθινή ακόμα και από την ίδια τη ζωή.
 
Τι θα θέλατε να μείνει στον αναγνώστη μόλις διαβάσει και τη τελευταία λέξη της σελ. 130;
 
Κατ’ αρχάς και το εννοώ θέλω να νιώθει ότι δεν έχασε το χρόνο του. Θέλω να νιώσει ότι κάτι μέσα του διακινήθηκε, ότι κάτι τον άγγιξε. Αν τον βάλει και σε σκέψεις ή πυροδοτήσει συναισθήματα θα έχω πετύχει το στόχο μου. Μια γνωστή μου που δεν διαβάζει εδώ και χρόνια λογοτεχνία, μετά από τη «Ρου» ξαναμπήκε σε βιβλιοπωλείο να αναζητήσει και άλλα λογοτεχνικά βιβλία. Αυτό και εάν είναι μεγάλο κέρδος για όλους. Δεν έχω μήνυμα που θέλω να περάσει μέσα από τη Ρου. Θέλω να πω όμως ότι πάντα υπάρχει και η έξοδος προς το φως. Αυτή πρέπει να αναζητάμε.
 
Πως νιώσατε όταν κρατήσατε στα χέρια σας τη «Ρου»;
 
Συγκινήθηκα πολύ. Μου ήρθε αυτόματα στο μυαλό το κοριτσάκι των 6 χρόνων που ήμουν. Και αισθάνθηκα στιγμιαία περήφανη για τη διαδρομή μου. Στιγμιαία μόνο, γιατί έπειτα γεννήθηκαν και τα πένθη. Κάθε αρχή έχει και ένα τέλος.
 
Σας απασχολούν οι κριτικές; Τις διαβάζετε;
 
Θέλω να συγκινήσει και να τύχει άξιο προσοχής το βιβλίο. Ως εκ τούτου και επειδή είμαι πρωτοεμφανιζόμενη αλλά με μεγάλη εμπειρία σε άλλους χώρους τις διαβάζω τις κριτικές και με απασχολούν. Πιο πολύ με απασχολούν οι κριτικές ανθρώπων που γνωρίζω και σέβομαι τη γνώμη τους. Για μένα μέχρι τη στιγμή που μιλάμε η σημαντικότερη και πιο συγκινητική κριτική, μετά την κυκλοφορία του βιβλίου, ήρθε από τον σημαντικό συγγραφέα Αλέξη Πανσέληνο. Δεν γνωριζόμασταν προσωπικά και μου έγραψε ένα γράμμα μόλις διάβασε τη Ρου που με έκανε να κλάψω. Αντιλαμβάνομαι ότι δεν θα διαβάσουν οι πάντες το βιβλίο μου, ή ότι δεν θα αρέσει σε όλους, αλλά είναι σημαντικό να νιώθεις ότι αξίζεις εκεί που βρίσκεσαι, ότι έχει νόημα και για μερικούς άλλους το να γράφεις.
 
Δημοσιογραφία, ψυχολογία, συγγραφή. Τι κοινό βρίσκεται σε αυτά τα τρία πεδία στα οποία δραστηριοποιείστε;
 
Θυμάστε εκείνη τη σειρά, τη δεκαετία του ’80 «Μια φορά και έναν καιρό ήταν ο άνθρωπος;». Λοιπόν, αυτό είναι το κοινό για μένα. Και στα άρθρα μου στην Καθημερινή και η συγγραφή όπως και η συμβουλευτική στο σχολείο και η θεραπεία στο γραφείο μου έχουν ένα κοινό, απευθύνονται στον ανθρώπινο ψυχισμό. Και οι ιστορίες συγκροτούν το νου και τα συναισθήματα.
 
Σε όλο το βιβλίο και όσο η πλοκή εκτυλίσσεται, υπάρχουν βιβλιοθήκες. Μεγαλώσατε έτσι και εσείς; Μέσα σε βιβλία;
 
Ναι, έτσι μεγάλωσα και εγώ. Ο πατέρας μου ήταν μανιώδης αναγνώστης κλασικής λογοτεχνίας, με μεγάλη αδυναμία στον Παπαδιαμάντη και στους Ρώσους. Ήταν μονολιθικός στα διαβάσματά του και πολύ αυστηρός, για εκείνον λογοτεχνία ήταν μόνον η υψηλή λογοτεχνία. Αυτό όταν ήμουν μικρή κάπως με στένευε και αντιδρούσα αλλά πλέον σήμερα θεωρώ μεγάλη τύχη που έχω έναν πατέρα που τα λεφτά του τα έκανε βιβλία.
 
Πείτε μας για τη δική σας βιβλιοθήκη. Πως είναι και ποια βιβλία της είναι τα αγαπημένα σας
 
Παντρεύτηκα έναν άνθρωπο χειρότερο από τον πατέρα μου. Οι βιβλιοθήκες μας κοντεύουν να μας πλακώσουν. Η κεντρική του σαλονιού είναι πολύ μεγάλη, πιάνει όλο τον τοίχο και φτάνει μέχρι το ταβάνι. Αλλά έχουμε βιβλιοθήκη μέχρι και στην κουζίνα, και εκτός από το σπίτι, είναι γεμάτο φυσικά και το γραφείο μου. έχω αγαπημένα βιβλία ψυχαναλυτικά, όπως είναι για παράδειγμα Η ερμηνεία των Ονείρων και λογοτεχνικά ή παραμύθια. Ένα πολύ αγαπημένο μου βιβλίο της εφηβικής μου ηλικίας είναι ο Νάρκισσος και Χρυσόστομος του Έσσε αλλά και ο Ηλίθιος του Ντοστογέφκσι. Ένα της ενήλικης ζωής μου είναι Τα στοιχειώδη Σωματίδια του Ουελμπέκ. Είναι όμως πολλά, που τα ξεχνώ, διότι δεν είμαι καθόλου ψυχαναγκαστική με το διάβασμα.
 
Σκέφτεστε να γράψετε επόμενο βιβλίο και αν ναι θέλετε να μας αποκαλύψετε κάτι για αυτό;

Έχω ξεκινήσει ήδη να γράφω το δεύτερο, αλλά θα αργήσει να ολοκληρωθεί. Δεν θέλω καθόλου να βιαστώ, και δεν έχω, να σας πω την αλήθεια, επαρκή χρόνο λόγω δουλειάς. Δεν θέλω να πιέσω τον εαυτό μου να το δω ως καριέρα. Θέλω να γράψω καλά βιβλία, όχι πολλά. Και η επόμενη ιστορία μου έχει ηρωίδα ένα νεαρό κορίτσι αλλά στο δεύτερο αποκαθιστώ τους άντρες. Ο κεντρικός ήρωας είναι ένας μεσήλικας. Γύρω από αυτόν πλέκεται όλη η αφήγηση.
 
Mε αφορμή το μήνυμα που περνάει η «Ρου»… Τελικά, είναι οι δυσκολίες το καύσιμο για μια ευτυχισμένη ζωή;
 
Δεν υπάρχουν ευκολίες σε αυτήν τη ζωή. Αγαπημένο μου μότο είναι μια ρήση του Σοπενάουερ «Η παρεξήγηση στους ανθρώπους ξεκινά στο ότι νομίζουν ότι ήρθαν στη ζωή για να περάσουν καλά»…

INFO

Ρου, Εκδόσεις Μεταίχμιο