Μάρθα Φριντζήλα: «Πλέουμε αμήχανοι στα απόνερα της γενιάς των γονιών μας»

Κάνει θέατρο, τραγουδά, διδάσκει, σκηνοθετεί, θέλει να κάνει νέο δίσκο με το Kubara Project και ετοιμάζεται να ανεβάσει ένα έργο στο Stockton University του New Jersey. Η Μάρθα Φριντζήλα από παιδί έχει μάθει να κάνει πολλά πράγματα μαζί γιατί αυτή είναι η φύση της. Σήμερα μας μιλάει για τη δουλειά της και το «γραφείο» της στο Baumstrasse, αναλύει τα επόμενα σχέδιά της και αποκαλύπτει τα υλικά που έφτιαξαν την παράσταση «Μπαμπά χορεύεις;», όπου, μαζί με τον Ακύλλα Καραζήση, δίνει τη δική της εκδοχή για το τι σημαίνει πατέρας.

Συνέντευξη στην Ελβίρα Δρακάκη

Τι είναι η παράσταση «Μπαμπά χορεύεις;»
Είναι αυτό που λέει το δελτίο τύπου: Μια περιπέτεια για τέσσερις ηθοποιούς και το κοινό, μέσα σε μια θάλασσα μουσικών, κειμένων, εικόνων. Μια παράσταση για γέλια και για κλάματα. Κι όσο παίζω στην παράσταση, διαπιστώνω πως είναι πράγματι μία περιπέτεια, ένα ταξίδι σε επικίνδυνα νερά με ένα σκάφος τόσο εύθραυστο όσο και ασφαλές.  

Πώς προέκυψε ο τίτλος;
O τίτλος υπήρχε πριν σχεδιαστεί η παράσταση. Είναι ο τίτλος που έδωσε ο Ακύλλας και φαντάζομαι πως αναφέρεται στην επιμονή των περισσότερων πατεράδων να μην εκτίθενται, να μην χορεύουν. Έχω συναντήσει πολλές τέτοιες περιπτώσεις: θυμάμαι πάντα να προσπαθούμε να σηκώσουμε τους πατεράδες των φίλων στα πάρτι ή στις γιορτές και η απάντηση ήταν σχεδόν πάντα «δεν χορεύω εγώ». 

Πώς έγινε η επιλογή των διαφόρων κομματιών που απαρτίζουν την παράσταση;
Πολύ φυσικά. Ο Ακύλλας έφερνε διαρκώς στην πρόβα υλικά, μας προέτρεπε να φέρουμε κι εμείς τα δικά μας και έτσι, σιγά σιγά, σχεδόν μαγνητικά, μπήκαν όλα στην θέση τους. Φυσικά, ενορχηστρωτής και πρωτομάστορας σε αυτήν τη διαδικασία ήταν ο Ακύλλας, ο οποίος είχε και την τελική επιμέλεια και δραματουργία της παράστασης.

Πόσο προσωπική είναι η ερμηνεία σας; Έχετε βάλει προσωπικά σας βιώματα στην παράσταση;
Μία ερμηνεία είναι πάντοτε προσωπική, ακόμα κι όταν δεν αναφέρεται σε προσωπικά βιώματα. Ο ηθοποιός μέσα σε κάθε ρόλο μπορεί να αναγνωρίζει θραύσματα ή λεπτομέρειες από την ζωή του, χωρίς η παράσταση να είναι ένα ντοκιμαντέρ για την ζωή του.

Ο ρόλος σας είναι αυτός της μητέρας σε μία οικογένεια από την οποία λείπει ο πατέρας. Είναι η μάνα η «κόλλα» που κρατά μία οικογένεια ενωμένη;
Ίσως. Η μάνα που ερμηνεύω στην παράσταση κρατά τα παιδιά κολλημένα πάνω της, δεν νομίζω πως την ενδιαφέρει κάτι άλλο. Και είναι πιστεύω ένα συνηθισμένο μοντέλο μάνας.

Αν και η κοινωνία μας αναγνωρίζει μάλλον πρωταγωνιστικό ρόλο στην γυναίκα μέσα στην οικογένεια, παραμένει επί της ουσίας πατριαρχική. Πιστεύετε ότι έχει αρχίσει να αλλάζει το πώς αντιλαμβανόμαστε τους παραδοσιακούς ρόλους της γυναίκας και του άντρα σήμερα;
Όχι.  Αλλαγή ουσιαστική στο πώς αντιλαμβανόμαστε τους ρόλους της γυναίκας και του άνδρα σήμερα δεν βλέπω. Ίσως όταν τα σημερινά παιδιά γίνουν ενήλικες να υπάρξει κάποια αλλαγή, εμείς ακόμα πλέουμε αμήχανοι στα απόνερα της γενιάς των γονιών μας. Βλέπω, όμως, να αυξάνονται οι μονογονεϊκές οικογένειες από απόφαση. Πολύ πιο εύκολα μία γυναίκα θα αποφασίσει να κάνει παιδί μόνη της. Αυτό αποδυναμώνει ντε φάκτο τον κυρίαρχο ρόλο του πατέρα. Δεν νομίζω πως η ελληνική κοινωνία μπορεί να το δεχτεί ακόμα, όχι ως φυσιολογικό τουλάχιστον. Πόσο μάλλον να δεχτεί ως φυσιολογικό το να υιοθετούν και να ανατρέφουν παιδιά ομόφυλα ζευγάρια.

Ποια συναισθήματα κυριαρχούν στην παράσταση; Τι θέλετε να παίρνουν μαζί τους οι θεατές φεύγοντας;
Ανάμεικτα τα συναισθήματα. Θα ήθελα οι θεατές φεύγοντας να παίρνουν μαζί τους εν συνόλω την παράσταση στην μνήμη τους, σαν παρακαταθήκη για σκέψη, για να την ανακαλούν και να ανασύρουν σημεία, εικόνες, μνήμες της σε βάθος χρόνου.

Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο ρόλος του καλλιτέχνη στην κοινωνία;
Δεν νομίζω πως μπορώ να απαντήσω σε αυτήν την ερώτηση. Δεν μας φτάνει ο χρόνος.

Κάνετε θέατρο, τραγουδάτε, διδάσκετε. Πώς τα συνδυάζετε και ποιες ανάγκες σας καλύπτουν;
Δεν έχω μάθει άλλον τρόπο να δουλεύω. Από παιδί έκανα πολλά πράγματα μαζί, δεν μπορούσα μεγαλώνοντας να πάω κόντρα στην φύση μου. Από την άλλη, δεν συνδυάζω πράγματα που είναι δύσκολο να συνδυαστούν.

Είναι δύσκολο να είναι κανείς καλλιτέχνης στην Ελλάδα της κρίσης;
Είναι δύσκολο να είναι κανείς καλλιτέχνης στην Ελλάδα. Τελεία.

Πώς είναι η ιδανική σας ημέρα και τι μπορεί να σας «χαλάσει»;
Ιδανική είναι μια μέρα με λιακάδα και φίλους. Με χαλάει να πηγαίνω σε δημόσιες υπηρεσίες και τράπεζες.

Θα μας μιλήσετε λίγο για το Baumstrasse;
Το Baumstrasse είναι ο χώρος εργασίας μου, το γραφείο μου, το σπίτι μου, το μέρος που κουράζομαι και ξεκουράζομαι. Δημιουργήθηκε ως μία συνέχεια του «Κρατήρα», του χώρου που είχαμε από το 2000 στον Κεραμεικό και τον οποίο λόγω προβλημάτων του κτηρίου αναγκαστήκαμε να εγκαταλείψουμε το 2010. Την καλλιτεχνική διεύθυνση την έχουμε ο Βασίλης Μαντζούκης κι εγώ. Κάθε χρόνο κάνουμε δικές μας θεατρικές και μουσικές παραγωγές, αλλά φιλοξενούμε και καλλιτέχνες που μας ενδιαφέρει το έργο τους. Το Baumstrasse έχει πάνω από 150 σταθερούς υποστηρικτές και πολλούς φίλους που μας ακολουθούν και μας στηρίζουν.

Ποια είναι τα επόμενα σας σχέδια;
Ετοιμάζουμε τον «Φιλοκτήτη» του Σοφοκλή που θα παρουσιαστεί στα Αισχύλεια, το φεστιβάλ της Ελευσίνας στα τέλη του Αυγούστου, και εργάζομαι με την ομάδα μου για την διοργάνωση του 5ου Αττικού Σχολείου αρχαίου δράματος που θα γίνει στο παλαιό ελαιουργείο της Ελευσίνας, όπως κάθε χρόνο 1 έως 10 Ιουλίου. Αυτή την στιγμή στο Baumstrasse λειτουργούν έξι εργαστήρια αρχαίου δράματος που θα παρουσιάσουν την δουλειά τους στο Αττικό σχολείο. Μετά το Αττικό, θα διδάξω στο Λύκειο Επιδαύρου που διοργανώνει το Φεστιβάλ Αθηνών, όπου και θα παρουσιάσω τα μουσικά μέρη των «Βακχών» που είχα ανεβάσει το 2013.  Οι «Βάκχες» θα παιχτούν στο στάδιο της Επιδαύρου στις 18 Ιουλίου. Το Σεπτέμβρη πάω στο New Jersey όπου θα ανεβάσω το έργο «Stones from God», στην δεύτερη συνεργασία μου με το Stockton University. Όταν επιστρέψω θα ασχοληθώ με τον Κάιν του Λόρδου Βύρωνα που μόλις μεταφράσαμε με την ομάδα μου με σκοπό να το ανεβάσουμε τον χειμώνα. Θέλω να κάνω έναν δίσκο με τραγούδια του Βασίλη Μαντζούκη, έναν ακόμη με διασκευές από το συγκρότημά μου «The Kubara project» και έναν τρίτο με τον αγαπημένο μου Παναγιώτη Τσεβά. 

Είστε αισιόδοξη για το μέλλον;
Δεν θα με έλεγα αισιόδοξη. Είμαι ρομαντική και δεν μπορώ να σταματήσω να κάνω σχέδια για το μέλλον.

Info
«Μπαμπά χορεύεις;»
Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, Ηρώων Πολυτεχνείου 34, Πειραιάς, τηλ.: 21 0413 3310
Σάββατο : 18.00, Κυριακή, Δευτέρα, Τρίτη: 21.00
Δραματουργική Επεξεργασία: Ακύλλας Καραζήσης, Μάρθα Φριντζήλα και η ομάδα
Σκηνικά – κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη
Βοηθοί σκηνοθέτη: Σοφία Ιωάννου, Σίλια Κόη
Παίζουν: Μάρθα Φριντζήλα, Θάνος Τοκάκης, Κωνσταντίνος Πλεμμένος, Θανάσης Ζερίτης

* η κεντρική φωτογραφία είναι του Χρήστου Διαμαντή
οι φωτογραφίες από το «Μπαμπά χορεύεις;» είναι της Σόνιας Κουλέπη