Ειρήνη Μακρή: «Αντί για μήλο, προτιμώ να δαγκώσω μια σοκολάτα!»

Οι Χιονάνοι είναι μια εκπληκτική παράσταση στην οποία οι ηθοποιοί ισορροπούν τεχνηέντως πάνω στις πλατφόρμες των Patari Project και οι θεατές ακροβατούν στα πολυεπίπεδα νοήματά της. Πιο ψηλά, πιο χαμηλά, πιο βαθιά, όπου θέλει να φτάσει κανείς αναζητώντας τη σχέση μητέρας-κόρης. 

Πριν δώσω τον λόγο στη Χιονάτη ή μάλλον τη ΧιονΆννυ, θα σου παραθέσω το πολύ ενδιαφέρον μίνι βιογραφικό της:    

Γεννήθηκα στην Καρδίτσα και όταν ήμουν μικρή ήθελα να γίνω χασάπης. Κόντρα στη μοίρα μου, αποφοίτησα από το τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ και στη συνέχεια από τη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Ζω και εργάζομαι τα τελευταία χρόνια στην Αθήνα. Είμαι ιδρυτικό μέλος της ομάδας θεάτρου C. for Circus, με την οποία συμπορεύομαι τα τελευταία εννέα χρόνια. Έχω συνεργαστεί με σκηνοθέτες όπως ο Μ. Μαρμαρινός (Λυσιστράτη), ο Δ. Μπογδάνος (Mon Petit Prince), ο Γ. Μπέζος (Εκκλησιάζουσες), ο Αγγ. Μέντης (Shrek, the musical), η Μ. Αμαραντίδη (Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας), ο Δ. Δεγαϊτης, η Σ. Πάσχου κ.α. Φέτος συμμετείχα στο Mon Petit Prince του Δ. Μπογδάνου, στο ΔηΘεΠει και και στο ГЛУМ των C. for Circus στο θέατρο 104, και συνεχίζω με τους Χιονάνους των Patari Project στο θέατρο Πόρτα
Μου αρέσει τρομερά η σοκολάτα, αγαπώ το πιάνο μου, τις ξένες γλώσσες, τα ταξίδια με μεταμορφώνουν και πολύ πρόσφατα ανακάλυψα πόσο μου αρέσει να πέφτω!

Τελικά; Το δάγκωσες το μήλο; (απορία της κόρης μου)
Τελικά, όχι μόνο το δάγκωσα, αλλά έφαγα και το υπόλοιπο μετά το πέρας της παράστασης!

Οι φακές σου αρέσουν, αλήθεια; (σ.σ. στην παράσταση η Χιονάτη και οι Νάνοι τρώνε συνέχεια φακές)
Ως παιδί δε μου άρεσαν καθόλου. Για πολλά χρόνια δεν έτρωγα όσπρια χωρίς πίεση. Τα τελευταία χρόνια τρώω φακές, αλλά υπό πολύ συγκεκριμένες συνθήκες. Θα πρέπει, τουλάχιστον, να θυμίζουν περισσότερο σούπα, παρά χυλό – παιδικά τραύματα υποθέτω- και να μη λείπει απ’το τραπέζι η φέτα και το ψωμί.

Κάθε γυναίκα έχει τη σφραγίδα της μητέρας της και δύσκολα ξεφεύγει από αυτό. Υπάρχει κάτι που μπορεί να την κάνει να αλλάξει;
Έχω την αίσθηση πως η μητρική φιγούρα είναι βαθιά εντυπωμένη σε κάθε άνθρωπο, δεν νομίζω ότι είναι αποκλειστικό «προνόμιο» των γυναικών. Είναι όμως, δεδομένα πιο σύνηθες και πιθανόν πιο εύκολο μια γυναίκα να φέρει τη σφραγίδα της μητέρας της, πιθανόν και λόγω δομής της κοινωνίας. Υποθέτω πως για να απεμπλακείς από έναν τέτοιο φάρο στη ζωή χρειάζεται ένα ισχυρό χτύπημα, μια ραγδαία μετακίνηση, είτε πρόκειται για τη φυσική απώλεια είτε για μια ισχυρή ρήξη με τον άνθρωπο, απεκδυμένο από τον ρόλο της μαμάς.

Σε έκανε αυτό το έργο να σκεφτείς ίσως λίγο καλύτερα τη σχέση σου με τη δική σου μαμά;
Οι ομοιότητες που έχω με τη μαμά μου είναι πρόδηλες και είχαν αρχίσει να με απασχολούν χρόνια πριν. Οπότε το κομμάτι που περισσότερο με απασχόλησε και αφορούσε στη σχέση μαμάς-κόρης ήταν η διαδρομή ενηλικίωσης και των δύο πόλων του συστήματος. Όσο προσπαθούσαμε να σκιαγραφήσουμε τη σχέση Άννυς-μητριάς και να εντοπίσουμε τις αιτίες και τις αφορμές που οδήγησαν στην τελική ρήξη, τόσο διέκρινα συνειδητά πόσο παράλληλη είναι η διαδρομή της ενηλικίωσης για μαμά και κόρη. Αυτό είναι ένα κομμάτι του οποίου τη θετική και γόνιμη πλευρά είχα μάλλον παραλείψει ή παραβλέψει μέχρι στιγμής! Και για να μην φιλοσοφώ μόνο, εκτίμησα βαθιά τη γενναιοδωρία της μαμάς μου στη μεταξύ μας σχέση, ξαναθυμίζοντας στον εαυτό μου πως τα πράγματα δεν είναι πάντα έτσι.

Για σένα, ποιο είναι το βαθύτερο και πλέον ουσιαστικό νόημα του παραμυθιού της Χιονάτης;
Γαι μένα η ιστορία της Χιονάτης είναι μια ιστορία για το «μαζί». Είναι η ιστορία της ένταξης της μονάδας σε μια ομάδα, η ιστορία της κοινότητας, των κοινών κανόνων, της προσφοράς και της συνύπαρξης. Ταυτόχρονα όμως, όπως κάθε καλοχτισμένο παραμύθι, είναι και μια ιστορία ενηλικίωσης. Η πορεία του παιδιού, που απομακρύνεται από το σπίτι και έρχεται αντιμέτωπο με προκλήσεις και κυρίως επιλογές. Στην αρχική εκδοχή του μύθου η Χιονάτη δέχεται και τις τρεις φορές τα δώρα της μητριάς της. Και τις τρεις φορές βρίσκεται αντιμέτωπη με διαφορετικό ερέθισμα-κίνδυνο και επιλέγει, ίσως όχι συνειδητά αλλά μόνη της, απερίσπαστη από συνήθεις προστάτες, φίλους και οικογένεια. Και έχει τρομερό ενδιαφέρον αυτή η εκδοχή του παραμυθιού, γιατί κάθε φορά το «δώρο» καλύπτει και άλλου είδους ανάγκη και, βεβαίως, επειδή η Χιονάτη φαίνεται να μη μαθαίνει απλά και αβίαστα μετά την πρώτη επαφή με τον κίνδυνο. Ολισθαίνει ξανά και ξανά στο λάθος, παραμερίζοντας τις συμβουλές των νάνων, μέχρι τις εξωγενείς επεμβάσεις που τη σώζουν τελικά. Δεν στάθηκα ποτέ στο τέλος του παραμυθιού, ποτέ δε μου άρεσε, δεν απαντούσε στις ερωτήσεις μου.

Το καλύτερο σχόλιο που σου έχουν κάνει για το ρόλο της ΧιονΆννυς...
Δε θυμάμαι τίποτα πιο έντονα από το βουβό κλάμα ενός κοριτσιού στην πρώτη σειρά, μετά το τέλος της παράστασης. Χωρίς να οικειοποιούμαι το τελευταίο κομμάτι της παράστασης, που συνιστά κατά τη γνώμη μου μια τραγωδία, υπό την έννοια της αναπόφευκτης συνάντησης του ήρωα με το πεπρωμένο του, αλλά είναι η πιο ηχηρή εικόνα που έχω μέχρι στιγμής.

Ποιο είναι το αγαπημένο σου παραμύθι, και γιατί;
Ως παιδί είχα δύο κασέτες, τις οποίες άκουγα πολύ συχνά πριν κοιμηθώ. Δύο μουσικές ιστορίες, τη Λίμνη των Κύκνων και την Ιεροτελεστία της Άνοιξης. Θυμάμαι πολύ έντονα τις εικόνες που ζωντάνευαν στη φαντασία μου κάθε φορά που άκουγα τις κασέτες και ενώ λάτρευα την πρώτη, δεν ήθελα με τίποτα να ακούω τη δεύτερη. Η μουσική υποθέτω παίζει τον πιο σημαντικό ρόλο σ’ αυτό, παρότι πρόκειται γα δυο σπουδαία μουσικά έργα.

Patari Project : Πόσο εύκολα ισορροπείς πάνω σε αυτές τις πλατφόρμες; Ανησυχώ λίγο γιατί λες ότι έχεις την τάση να... πέφτεις.
Η φυσική ισορροπία πάνω στις πλατφόρμες είναι ίσως το πιο εύκολο κομμάτι της δουλειάς με τους Patari Project. Είναι απολύτως ψύχραιμα χορογραφημένο, απλή φυσική ενός συστήματος. Το πιο πολύπλοκο και ενδιαφέρον κομμάτι της πλατφόρμας αφορά στην ισορροπία μεταξύ των δύο παταριών, τις εναλλαγές, την ταχύτητα και τη δημιουργία κόσμων από το μηδέν. Αυτή είναι η νοητική έκρηξη που παθαίνεις, όταν δουλεύεις με την τεχνική της πλατφόρμας και η Σοφία Πάσχου με τους Patari Project τη γνωρίζουν τόσο καλά, που αρκεί να βουτήξεις μαζί τους σ’ αυτό το φαινομενικό χάος.
 

Ποιοι είναι στη ζωή σου οι δικοί σου Νάνοι;
Παρότι Νάνοι υπάρχουν πολλοί, η ομάδα των ανθρώπων που με άλλαξε, με ώθησε στο να διακρίνω πιο καθαρά τον εαυτό μου και έγινε οικογένεια, είναι οι C. for Circus. Είναι άνθρωποι που βρέθηκαν αναπάντεχα στη ζωή μου και μέσα από κοινή πορεία, κοινούς στόχους και όνειρα, έγιναν φίλοι και οικογένεια.

Είσαι ιδρυτικό μέλος της ομάδας θεάτρου C. for Circus τα τελευταία εννέα χρόνια. Μίλησέ μας λίγο για αυτή την ομάδα.
Το C. for Circus συστάθηκε το 2008 στη Θεσσαλονίκη, υπό την καθοδήγηση του Κ. Ισαακίδη, όπου ξεκίνησε με θάρρος και άγνοια κινδύνου ομολογουμένως, να διεκδικεί ένα μικρό κομμάτι στο θεατρικό σκηνικό της πόλης. Και τα κατάφερε! Οι δραματικές σχολές μας έφεραν σιγά-σιγά σχεδόν όλους στην Αθήνα και δέκα σχεδόν χρόνια μετά, συνεχίζουμε να δουλεύουμε μαζί και συμπορευόμαστε. Ο δρόμος που έχουμε επιλέξει το τελευταίο διάστημα είναι αυτός της ομαδικής σκηνοθεσίας, που είναι πραγματικά πολύ δύσβατος, αλλά αποτελεί πολύ μεγάλο κομμάτι της ιδιοσυγκρασίας της ομάδας, χωρίς αυτό να αποτελεί τροχοπέδη στους πειραματισμούς. Αυτό που αγαπώ σ’ αυτή την ομάδα είναι η αγάπη που τρέφει για τον άνθρωπο και το θράσος της. Το ένα με βοηθάει να επιβιώνω, το δεύτερο σκιαγραφεί τα εκάστοτε όρια του παιχνιδιού.

Το ΓΛΥΜ πήρε πολύ καλές κριτικές και κάτι μου λέει ότι θα το ξαναδούμε... Ποια είναι η ηρωίδα που υποδύθηκες, η Κλεοπάτρα Λβόβνα Μαμάεβα;
Η Κλεοπάτρα είναι μια γοητευτική μεσήλιξ! Μια γυναίκα με εκρηκτικό ταμπεραμέντο, ιδιαίτερα νάρκισσος και με φανερή αδυναμία στους νεαρούς άνδρες. Δεν είναι κάτι που δεν έχεις ξανασυναντήσει... Είναι μια γυναίκα με πάθη. Ανήκει σε μια κοινωνική ελίτ που της επιτρέπει σχεδόν τα πάντα και η ίδια δε διστάζει να ακολουθήσει τις παρορμήσεις της. Φλερτάρει με πάθος, διεκδικεί, παραδίνεται και παρασύρεται, ερωτεύεται παράφορα και στιγμιαία, και εκτίθεται και εκδικείται χωρίς σκέψη, όταν θίγεται ή όταν χάνει τον έλεγχο. Το πιο ενδιαφέρον σ’ αυτή είναι οι πολύ προσωπικές της ανασφάλειες, που πασχίζει να καμουφλάρει και τα όριά της, που δοκιμάζει άφοβα.

«Η ζωή μου, από δω και στο εξής, θα είναι το θέατρο-δεν θα αρκεστώ στο να είναι το θέατρο στη ζωή μου». Δική σου δήλωση που με εντυπωσίασε. Θεωρείς τον εαυτό σου ταγμένο στο θέατρο;
Δεν είμαι ταγμένη στο θέατρο με ασκητικό τρόπο ή μονομανώς. Ποτέ δεν τα κατάφερα να ταχθώ σε κάτι ολοκληρωτικά για περισσότερο από 2 μήνες, δεν μπορώ εύκολα να παραμερίσω τα ερεθίσματα γύρω μου και πολύ συχνά αποσυντονίζομαι. Το θέατρο όμως, είναι η μοναδική σχέση ως τώρα για την οποία δουλεύω τόσο μεγάλο διάστημα και συνεχίζει να με ενδιαφέρει. Με τις καλές και τις κακές στιγμές της. Πολλές φορές βέβαια τάσσομαι ολοκληρωτικά στο θέατρο, γιατί πρακτικά δεν μπορεί να γίνει αλλιώς. Οι απαιτήσεις προβών και παραστάσεων καθιστούν το πρόγραμμα τόσο γεμάτο και ευμετάβλητο, που πρέπει να είσαι πραγματικά ταγμένος και για να το ακολουθήσεις. Όμως, τολμώ να πω, πως τελευταία όλο και πιο συνειδητά κάνω επιλογές προς αυτή την κατεύθυνση. Μοιάζει κάπως με τη μετάβαση από τον έρωτα στην αγάπη.

Αγαπάς πολύ το βόλεϊ, το οποίο όμως έχεις εγκαταλείψει. Νομίζω όμως ότι το ομαδικό πνεύμα είναι κάτι που επιζητάς και στο θέατρο, το «όλοι μαζί». Κάνω λάθος;
Καθόλου. Και οι επιλογές μου θα σε επαληθεύσουν.

Τα επόμενα πλάνα σου είναι...
«Το δαχτυλίδι της μάνας» του Γ. Καμπύση, η καινούργια παράσταση που ετοιμάζουμε με το C. for Circus, η οποία θα ανέβει τον Ιούνιο στο θέατρο Tempus Verum-Εν Αθήναις.

Μια μεγάλη κούτα με λαχταριστές σοκολάτες αντί για αυτή τη συνέντευξη. Με το χέρι στην καρδιά, τι επιλέγεις;
Με όλη μου την ειλικρίνεια, δε μου αφήνεις κανένα περιθώριο. Chocolate it is!

*Η Ειρήνη Μακρή πρωταγωνιστεί στην παράσταση Χιονάνοι στο θέατρο Πόρτα.