Skip to main content

INTERVIEW

Ιάσων Πιπίνης: «Ας αντιμετωπίσουμε την κρίση σαν ευκαιρία για εξέλιξη»

Από τις πρωτόγονες φυλές της Λατινικής Αμερικής μέχρι τις «πρωτόγονες» συνθήκες εργασίας στην Ελλάδα, είναι μια συνέντευξη δρόμος για τον αγαπημένο δημοσιογράφο, που μίλησε στη Γωγώ Καρκάνη και το AllYou.gr


Γωγώ Καρκάνη

Μια από τις πιο χαρακτηριστικές φυσιογνωμίες και φωνές της ελληνικής τηλεόρασης, ο δημοσιογράφος Ιάσων Πιπίνης κατέκτησε την αναγνωρισιμότητα σε πολύ νεαρή ηλικία, για τη σκληρή δουλειά, το φιλοπερίεργο και αναλυτικό πνεύμα, την τόλμη και την οξυδέρκειά του να θέτει πάντα τις πιο εύστοχες ερωτήσεις, αποσπώντας απαντήσεις που «βγάζουν» ειδήσεις. 

Με ρεπορτάζ του έχει αποκαλύψει, μεταξύ άλλων, «μυστικά» ταξίδια κορυφαίων στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ στη Βενεζουέλα και τις διαπραγματεύσεις του κόμματος, προτού αυτό κατακτήσει την εξουσία, για παροχή βοήθειας από την κυβέρνηση του Μαδούρο (κυρίως με πετρέλαιο) σε περίπτωση που η Ελλάδα έβγαινε από τη ζώνη του ευρώ. Αποκαλύψεις που έφτασαν στη Βουλή, πυροδοτώντας έντονες πολιτικές αντιδράσεις.

Στην πολύχρονη εμπειρία του και τις προσωπικές δεξιότητές του ήρθε να προστεθεί και το εκπαιδευτικό υπόβαθρο, καθώς τα τελευταία χρόνια είναι κάτοχος μεταπτυχιακού στις Σύγχρονες Λατινοαμερικανικές Σπουδές (ισπανικό πανεπιστήμιο Complutense). Η αγάπη του για θέματα της Λατινικής Αμερικής –που αναμφίβολα συνδέεται και με την καταγωγή του, καθώς είναι κατά το ήμισυ Περουβιανός– τον οδήγησε τα τελευταία χρόνια στη συγγραφή δύο βιβλίων («Το πείραμα της Λατινικής Αμερικής» και «Το Καμένο Παλάτι», και τα δύο εκδόσεις Κέδρος) και στη δημιουργία τριών ντοκιμαντέρ («Το πείραμα της Βενεζουέλας», «Μία μέρα με τον Έβο Μοράλες», «Εμπερά»). 

Το «Εμπερά» μάς συστήνει την ομώνυμη φυλή ιθαγενών του Παναμά η οποία ζει σε πρωτόγονες συνθήκες. Προβλήθηκε πρόσφατα στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και έγινε η αφορμή για μια συζήτηση μαζί του, η οποία πάντα παρουσιάζει ενδιαφέρον. 
 

empera1.jpg
Στιγμιότυπο από τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ.

Πώς προέκυψε η ιδέα ενός ντοκιμαντέρ για τους ιθαγενείς Εμπερά;

«Το ντοκιμαντέρ “Εμπερά” είναι το τρίτο που δημιουργώ το οποίο έχει σχέση με τη Λατινική Αμερική. Τα δυο προηγούμενα, που επίσης συμμετείχαν στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, είχαν πολιτικό περιεχόμενο: τη μεγάλη κρίση στη Βενεζουέλα και τις πολιτικές εξελίξεις στη Βολιβία. 

»Με το ντοκιμαντέρ για τους ιθαγενείς Εμπερά, που ζουν στον Παναμά, μου δόθηκε η ευκαιρία καταρχήν να παραμείνω στην ίδια γεωγραφική περιοχή, αλλά να αποφορτιστώ, για φέτος τουλάχιστον, από το έντονο πολιτικό φορτίο που κουβαλάει η Λατινική Αμερική. Οι ιθαγενείς Εμπερά ζουν μακριά από το δικό μας σύγχρονο τρόπο ζωής, απομονωμένοι, κοντά στον ποταμό Τσάγρες στον Παναμά. Χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, χωρίς κινητά τηλέφωνα και φυσικά χωρίς ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Δηλώνουν όμως ευτυχισμένοι». 

Οι ίδιοι οι ιθαγενείς πώς αντέδρασαν στην πρότασή σας να συμμετάσχουν σε ένα ντοκιμαντέρ; Ήταν από την αρχή θετικοί;

«Ναι, οι ιθαγενείς Εμπερά ενθουσιάστηκαν με την ιδέα να πρωταγωνιστήσουν σε ένα ντοκιμαντέρ το οποίο θα προβαλλόταν στην Ευρώπη. Γνωρίζουν ότι οι ίδιοι ζουν διαφορετικά από εμάς, είναι επιλογή τους και θέλουν ο υπόλοιπος κόσμος να τους γνωρίσει, ακόμη και να τους επισκεφθεί. Σε αντίθεση με άλλες κοινότητες ιθαγενών που ζουν στη Λατινική Αμερική, ακόμη και της ίδιας φυλής Εμπερά, οι συγκεκριμένοι που συνάντησα στον Παναμά έχουν επικοινωνία με τους κατοίκους των πόλεων και δέχονται και επισκέψεις τουριστών. Είναι πολύ φιλικοί».

Ποια είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στις μέρες μας οι ιθαγενείς Εμπερά και ενδεχομένως άλλοι πληθυσμοί που ζουν σε παρόμοιες συνθήκες;

«Οι περισσότεροι ιθαγενείς πληθυσμοί στη Λατινική Αμερική ζουν χωρίς να έχουν τη φροντίδα που θα έπρεπε από την Πολιτεία και χωρίς να απολαμβάνουν τα δικαιώματα που απολαμβάνουν οι πολίτες των πόλεων. Βέβαια, υπάρχουν πολλές φυλές ιθαγενών, κυρίως στη Βραζιλία, στην Κολομβία και στο Περού, οι οποίες ζουν εντελώς απομονωμένες. Δηλαδή, δεν έχουν καμία απολύτως επαφή με τους κατοίκους των πόλεων, ούτε γνωρίζουν πώς ζούμε εμείς. Οι περισσότεροι από αυτούς, μάλιστα, είναι εχθρικοί απέναντι μας. 

»Ξένα τηλεοπτικά δίκτυα έχουν δείξει πολλές φορές βίντεο στα οποία διακρίνονται ιθαγενείς να ρίχνουν βέλη σε ελικόπτερα που πετούν από ψηλά για να καταγράψουν εικόνες από την κοινότητά τους. Όμως, στις περισσότερες περιπτώσεις όταν αυτές οι φυλές εντοπιστούν από τους ανθρώπους των πόλεων, υφίστανται “διωγμούς” λόγω της παράνομης υλοτομίας, της μόλυνσης των υδάτων από την εξόρυξη χρυσού, και πολλοί από αυτούς πεθαίνουν ή αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να μετακινηθούν. Και όμως, αυτοί είναι οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής, είναι γηγενείς, η γη αυτή τους ανήκει. Επίσης, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν αφορά την εκπαίδευση». 

empera2.jpg
Στιγμιότυπο από τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ.

Τι θα μπορούσε να διδαχθεί ο δυτικός πολιτισμός από μια πρωτόγονη κοινότητα όπως αυτή των Εμπερά;

«Η κοινότητα των Εμπερά ζει με τις δικές της παραδόσεις, τα δικά της έθιμα και το δικό της τρόπο ζωής που έχει συνειδητά επιλέξει. Οι υπόλοιποι οφείλουμε να σεβαστούμε τόσο τη διαφορετικότητα τους, όσο και το δικαίωμα τους να ζουν στα εδάφη των προγόνων τους. Επιπλέον, έχουμε πολλά να διδαχθούμε από τον “πρωτόγονο” τρόπο ζωής τους, από την διαφορετική οπτική που έχουν για τη ζωή και τις ηθικές αξίες». 

Οι Εμπερά που παρουσιάζονται στο ντοκιμαντέρ έχουν υποστεί αλλαγές στον πολιτισμό τους από την επαφή τους με τους κατοίκους της πόλης και τους τουρίστες; Τι γνωρίζουμε για τις άλλες κοινότητες των Εμπερά στον Παναμά, οι οποίες ζουν εντελώς απομονωμένες; 

«Οι ιθαγενείς Εμπερά που παρουσιάζονται στο ντοκιμαντέρ μου βρίσκονται στην περιοχή του Εθνικού Πάρκου στον ποταμό Τσάγρες, εδώ και περίπου έξι δεκαετίες. Οι πρόγονοί τους ζούσαν στα σύνορα του Παναμά με την Κολομβία και σταδιακά μετακινήθηκαν πιο κοντά στην πόλη. Για να φθάσει κάποιος στην κοινότητά τους πρέπει να διανύσει μια απόσταση με τζιπ και στη συνέχεια με πιρόγα μέσα από το ποτάμι. Υπάρχουν πολλά γκρουπ τουριστών που τους επισκέπτονται. Αυτό προφανώς έχει αλλοιώσει τον τρόπο ζωής τους, αλλά έχει και αρκετά οφέλη. 

»Για παράδειγμα, η κυβέρνηση στέλνει δασκάλους που τους μαθαίνουν την ισπανική γλώσσα. Αυτό τους βοηθάει να βγουν από την απομόνωση, τους βοηθάει να ενσωματωθούν στην κοινωνία του Παναμά. Σκεφτείτε ότι πολλά νέα παιδιά έχουν πάει στην πρωτεύουσα για να σπουδάσουν στο πανεπιστήμιο. Ωστόσο, τα περισσότερα από αυτά επέστρεψαν στην κοινότητα τους. Σε γενικές γραμμές, παρά την επαφή με τους ανθρώπους των πόλεων, οι Εμπερά διατηρούν τα δικά τους πολιτιστικά χαρακτηριστικά. 

»Άλλες κοινότητες Εμπερά που ζουν πιο μακριά δεν έχουν καμία επαφή με τους κατοίκους των πόλεων και δεν επιθυμούν να έρθουν σε επαφή με το δικό μας τρόπο ζωής. Αυτό άλλωστε συμβαίνει με πολλές άλλες φυλές στη Λατινική Αμερική. Προφανώς γνωρίζουν ότι έξω από την κοινότητα τους υπάρχει “κάτι άλλο”, αλλά μάλλον δεν έχουν… καμία όρεξη να το γνωρίσουν». 

Ποια ήταν η ανταπόκριση του κόσμου στην προβολή του ντοκιμαντέρ στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης;

«Η αίθουσα ήταν γεμάτη και αυτή είναι ίσως η μεγαλύτερη επιβράβευση για τη δουλειά μας. Μετά την προβολή υπήρξε συζήτηση με το κοινό, που έκανε ερωτήσεις για διάφορα θέματα σχετικά με το παρασκήνιο των γυρισμάτων του ντοκιμαντέρ ή σχετικά με τις ιθαγενείς κοινότητες της Λατινικής Αμερικής. Υπήρξε ενδιαφέρον και από επισκέπτες του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ που ήρθαν από το εξωτερικό. Ευελπιστώ να καταφέρω του χρόνου πάλι, πρώτα ο Θεός, να συμμετάσχω στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης με ένα ακόμη ντοκιμαντέρ, πιθανότατα με θέμα πάλι από τη Λατινική Αμερική».
 

poster.jpg
Η αφίσα του ντοκιμαντέρ.

Αλλαγή θέματος… Ποια συναισθήματα σας προκάλεσε το τέλος του Mega; 

«Η αλήθεια είναι πως το Mega, στο οποίο εργάζομαι εδώ και 18 χρόνια, δεν έχει ρίξει ακόμη την αυλαία. Το τέλος δεν είναι οριστικό, μάλλον είναι… πολύ σκληρό για να πεθάνει. Εδώ και αρκετό διάστημα, βέβαια, δεν μεταδίδονται ούτε δελτία ειδήσεων ούτε ενημερωτικές εκπομπές, καθώς στους εργαζόμενους μάς οφείλονται δεδουλευμένα περίπου 15 μηνών. Οι μέτοχοι έδειξαν απροθυμία να διεκδικήσουν μια από τις άδειες του διαγωνισμού, γεγονός που δημιούργησε πολύ αρνητικά δεδομένα, ωστόσο το τελευταίο διάστημα γίνονται συζητήσεις και διαπραγματεύσεις, ώστε να μην πέσει “μαύρο” και το μεγάλο κανάλι να συνεχίσει τη λειτουργία του ενδεχομένως με θεματική άδεια, προφανώς ψυχαγωγικού περιεχομένου, μεταδίδοντας κυρίως σήριαλ. Αν επιλεγεί αυτή η λύση, οι εργαζόμενοι που δεν θα συμμετέχουμε στο νέο σχήμα διεκδικούμε στο ακέραιο τα δεδουλευμένα μας και τις αποζημιώσεις μας. 

»Δυστυχώς τα αυτονόητα εργασιακά μας δικαιώματα δεν είναι πλέον απολύτως δεδομένα σήμερα, όχι μόνο στην περίπτωση του Mega αλλά γενικά στην αγορά εργασίας και κυρίως στην αγορά των μέσων ενημέρωσης, καθώς πολλοί δημοσιογράφοι που εργάζονταν σε μίντια που έκλεισαν τα προηγούμενα χρόνια ούτε έλαβαν τα δεδουλευμένα τους ούτε αποζημιώθηκαν. Δυστυχώς η σημερινή κυβέρνηση, που είχε υποσχεθεί ένα διαφορετικό εργασιακό τοπίο, ανέχεται με προκλητικό τρόπο μια εργασιακή ζούγκλα, με θύματα τους εργαζόμενους». 

Πού σας βρίσκουμε επαγγελματικά αυτή την περίοδο; 

«Περιμένοντας να ξεκαθαρίσει η υπόθεση του Mega (όπου συνεχίζω εργαζόμενος), δουλεύω στην εφημερίδα “Ελεύθερος Τύπος”, όπου κάνω πολιτικό ρεπορτάζ, καλύπτοντας κυρίως κυβερνητικό ρεπορτάζ, ενώ έχω μια συνεργασία με την ειδησεογραφική ιστοσελίδα iefimerida.gr. Για τις ανάγκες του πολιτικού ρεπορτάζ περνάω πολλές ώρες στο Κοινοβούλιο, ενώ κάνω και συνεντεύξεις πολιτικών από όλους τους χώρους. 

»Παράλληλα, ολοκληρώνω το νέο μου βιβλίο για την πολιτική ιστορία της Λατινικής Αμερικής, το οποίο επικεντρώνεται στην κρίση της Βενεζουέλας, δίνοντας έμφαση στο ζήτημα των πολιτικών κρατουμένων και της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την κυβέρνηση Μαδούρο. Σε αυτό περιλαμβάνονται πολλές αποκλειστικές συνεντεύξεις. Είναι το τρίτο μου βιβλίο για την πολιτική ιστορία της Λατινικής Αμερικής. Επιπλέον, συνεχίζω την προετοιμασία για το επόμενό μου ντοκιμαντέρ, που θα σχετίζεται και αυτό με τη Λατινική Αμερική». 

Όλοι και περισσότεροι εργαζόμενοι βλέπουν να κλείνουν επιχειρήσεις με τις οποίες έχουν συνδέσει για δεκαετίες την καριέρα τους. Προσωπικά, τι σας βοήθησε περισσότερο να αντιμετωπίσετε την αναστολή της λειτουργίας του Mega;

«Πραγματικά είναι πολύ δύσκολο και για επαγγελματικούς λόγους αλλά (στην περίπτωση μου) και για συναισθηματικούς λόγους να αφήσεις μια εργασία με την οποία έχεις συνδεθεί για πολλά χρόνια. Εγώ πέρασα σχεδόν 20 χρόνια στο Mega, δηλαδή πήγα μικρό παιδί στο κανάλι, λίγο αφότου ολοκλήρωσα τη στρατιωτική μου θητεία. Η μη λειτουργία του σταθμού σήμερα με γεμίζει θλίψη. 

»Ωστόσο, από την πρώτη στιγμή που παρουσιάστηκε το πρόβλημα στο Mega είπα μέσα μου πως είναι ευκαιρία να ασχοληθώ με πράγματα τα οποία με γεμίζουν. Ολοκλήρωσα το μεταπτυχιακό μου στις Σύγχρονες Λατινοαμερικανικές Σπουδές, ολοκλήρωσα το δεύτερο μου βιβλίο για τη Βολιβία και επέστρεψα στα μέσα από τα οποία ξεκίνησα επαγγελματικά το 1996, δηλαδή στην εφημερίδα και το ραδιόφωνο. Όλα αυτά σίγουρα με βοήθησαν να αντιμετωπίσω την κρίση στο Mega με μεγαλύτερη ψυχραιμία και αισιοδοξία. 

»Η αλήθεια είναι πως πολλοί δημοσιογράφοι που εργαζόμασταν για πολλά χρόνια σε ένα μεγάλο και σταθερό μέσο, όπως ήταν το Mega, δυσκολευόμασταν ίσως να δούμε πως υπάρχει ζωή και εκτός από αυτό. Βέβαια όταν κάποιος δεν έχει δυνατότητα να βρει κάποια άλλη απασχόληση, όπως συμβαίνει με πολλούς συναδέλφους, τότε τα πράγματα είναι ακόμη πιο δύσκολα. Σίγουρα όμως υπάρχουν πολλοί τρόποι για να καλύψει κάποιος αυτό το κενό. Το βασικό είναι να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε αυτήν την κρίση στο κλάδο μας σαν ευκαιρία και να αναζητήσουμε τρόπους όχι μόνο επιβίωσης, αλλά και εξέλιξης». 

Προς το παρόν δεν έχουν ανακοινωθεί νέες ημερομηνίες προβολών του ντοκιμαντέρ «Εμπερά». Μπορείς όμως να το παρακολουθήσεις εδώ:

Διαβάστε επίσης

INTERVIEW

«Η μητέρα μου, και η αστείρευτη αγάπη της για τη ζωή, αποτελεί τη βασική πηγή έμπνευσής μου» Μαρία Κηλαηδόνη

Λίγο πριν από την εμφάνισή της στο Gazarte, 18/2, η Μαρία Κηλαηδόνη μιλάει για τα σχέδιά της στην Αγγελική Λάλου και το allyou

INTERVIEW

«Η καλύτερη εποχή είναι εδώ και τώρα, κάτι που πάλευα χρόνια να καταλάβω στην πράξη» Λουίζα Σοφιανοπούλου

Λίγο πριν τραγουδήσει «Time of my life», η ταλαντούχα τραγουδίστρια Lou Is, ή αλλιώς Λουίζα Σοφιανοπούλου, μίλησε στην Αγγελική Λάλου και το allyou.gr 

INTERVIEW

«Με εμπνέει η μέση γυναίκα που παλεύει για το καλό των παιδιών της και των οικείων της. Η γυναίκα αγωνίστρια της ζωής» Φωτεινή Δάρρα

Λίγο πριν τις νέες της εμφανίσεις στο Half Note, η εξαιρετική Φωτεινή Δάρρα σε μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης στην Αγγελική Λάλου και το allyou.gr

Προτεινόμενα

ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑ

Ζώδια Τρίτης 19 Μαρτίου

Ο δυναμισμός σας θα τραβήξει το ενδιαφέρον των άλλων

ΑΥΤΟΒΕΛΤΙΩΣΗ

Πώς να απαλλαγείς μια και καλή από τους τοξικούς ανθρώπους

Για ορισμένους χρειάζεσαι κάτι παραπάνω από 2 μέτρα απόστασης…

SELF-LOVE

Πώς να αποφύγεις την… ψυχολογική αποφυγή;

Συνέχισε να διαβάζεις, αν συνηθίζεις να αποφεύγεις πράγματα που σου προκαλούν δυσφορία ή άγχος;