Σταύρος Ράγιας: Οι ήρωες φτιάχνονται απ' τα υλικά της καθημερινότητας, των ονείρων δηλαδή

"Φαντάσου μια μεγάλη λεωφόρο. Νύχτα. Αύγουστος. Περνούν φορτηγά με αναμμένα τα φώτα τους στη μεγάλη σκάλα. Όποιος τα συναντήσει τυφλώνεται. Είναι η Εθνική. Η Εθνική μας: οδός, περιπέτεια, πραγματικότητα. Είναι εκεί και η εθνική μας φαντασίωση".
Πρόκειται για ένα έργο της σύγχρονης ελληνικής δραματουργίας, που ξετυλίγει το μπερδεμένο κουβάρι στις ζωές τριών νέων που αναζητούν την ταυτότητά τους. Mια μητέρα εξαφανισμένη από καιρό, δύο αδέρφια που ξαναβρίσκονται κοντά και πάλι, ο πατέρας που δεν ζει πια, και η φίλη του μικρού αδερφού, αλλάζουν πιστες,  άλλοτε με σκληρότητα και άλλοτε με τρυφερότητα με φόντο την ελληνική οικογένεια.

Το βραβευμένο έργο του Μιχάλη Βιρβιδάκη, "Στην Εθνική με τα Μεγάλα" παρουσιάζεται από την Θεατρική Εταιρεία Κάτοπτρον σε σκηνοθεσία Σταύρου Ράγια.

Αρχικά, η ιστορία του έργου σου πατάει πάνω στην έννοια της πραγματικότητας – τι είναι, πώς την ορίζουμε σε προσωπικό επίπεδο ο καθένας μας– μας αφορά πολύ για κάποιον λόγο λοιπόν η μετάφραση που δίνουμε στα γεγονότα της ζωής μας. Οι πρωταγωνιστές σου πως μεταφράζουν αυτά που τους έχουν συμβεί;

Ο καθένας από τους τρεις ήρωες αντιλαμβάνεται τη δική του αλήθεια ως πραγματικότητα. Και το παιχνίδι μεταξύ αλήθειας (ποιανού η αλήθεια είναι περισσότερο αληθινή;) και πραγματικότητας, είναι όλος ο καμβάς στον οποίο ο συγγραφέας κεντά την ιστορία με τρόπο βαθειά ποιητικό.
 

Το έργο έχει δύο πολύ κρίσιμους πόλους σε μια κοινωνία: την οικογένεια και το περιθώριο. Πιστεύεις ότι λειτουργούν σαν συγκοινωνούντα δοχεία στον ψυχισμό;

Όχι απαραίτητα, μάλλον πιστεύω πως λειτουργούν αντιστικτικά.

Για εμάς τους Ελληνες, και γενικότερα τους μεσογειακούς λαούς, η δομή της οικογένειας, λειτουργούσε πάντα ως προστατευτικό κουκούλι απέναντι στην διαφορετικότητα και την ανισότητα. Από την άλλη, η πρώτη αυτή κοινωνική δομή που γνωρίζουμε ως παιδιά, είναι και αυτή που παλεύουμε να σπάσουμε στην τρίτη μας έξοδο, αυτή της ενηλικίωσης. Ούτε άκοπα, ούτε αναίμακτα. Αυτό ακριβώς περιγράφει ο συγγραφέας στο έργο του. 

Τι εμποδίζει τους ήρωες σου από το να είναι ευτυχισμένοι; Ποια είναι τελικά τα εμπόδια στην ευτυχία οποιουδήποτε;

Η αδυναμία να κατανοήσουν τον εαυτό τους, τα σφάλματα και τα λάθη τους, η αδυναμία να μιλήσουν ανοιχτά για όσα τους ταλανίζουν, η αδυναμία να κάνουν την τρίτη έξοδο κατά τον Έριχ Φρομ, αυτή της ενηλικίωσης.

Διάλεξες το έργο του Μ. Βιρβιδάκη για νια να καταγράψεις το τοπίο της εποχής μας, της δικής σου εποχής. Με 5 λέξεις δώσε μας την δική σου ματιά στην εποχή που διανύουμε.

Είναι η εποχή της ανασφάλειας

Οι ήρωες μοιάζουν μπερδεμένοι ανάμεσα σε δύο κόσμους, σε δύο πραγματικότητες που η μία διαχέεται μέσα στην άλλη. Το στοιχείο του μεταίχμιου και της σύγχυσης θεωρείς μπορεί να συμβάλλει στην τελική ευτυχία μας;

Αν είσαι καλλιτέχνης, μπορεί να λειτουργήσει πολύ δημιουργικά. Για τους άλλους ανθρώπους, φοβάμαι πως δεν είναι εύκολο. Χρειάζεται ενσυναίσθηση, ωριμότητα, θαρραλέο βλέμμα, δύναμη, πράγματα που -ευτυχώς- δεν διαθέτουν όλοι.

Eθνική οδός. Νύχτα. Αύγουστος. Τα αναμμένα φώτα των φορτηγών στη μεγάλη σκάλα τυφλώνουν. Τι είναι η Εθνική για σένα; Τυχοδιωκτισμός, εφιάλτης, μάθημα ζωής, φαντασίωση; 

Τίποτε από αυτά και όλα μαζί. Όλοι περνούνε από την εθνική οδό. Άλλος για μια μικρή μισάωρη βόλτα, άλλος για το πιο μακρυνό ταξίδι. Η συνθήκη της ασταμάτητης κινητικότητας (η ίδια η ζωή δηλαδή), οι στάσεις που επιλέγει ο καθένας να κάνει, οι συνταξιδιώτες που θα κουβαλά μαζί, και κυρίως, ο προορισμός, όσο κι αν δεν έχει σημασία κατά τον μεγάλο ποιητή, δημιουργεί εξαρχής το λόγο για τον οποίο προχωράμε. Κι αυτό από μόνο του είναι σπουδαίο.

Hθοποιός ή σκηνοθέτης; Tι είναι πιο γοητευτικό για σένα;

Και τα δύο. Ένα από τα μεγάλα δώρα της πρώτης μου αυτής σκηνοθετικής απόπειρας, ήταν η επίγνωση του πόσο πολύ λειτουργούν αυτοί οι δύο ρόλοι σαν συγκοινωνούντα δοχεία. 

Eκτός από την τέχνη, σε τι άλλο βρίσκεις ενδιαφέρον;

Στην ίδια τη ζωή. Και αν με γοητεύει η τέχνη είναι γιατί μιμείται αυτήν.

Θα μπορούσες να μου περιγράψεις τη διαδρομή που ακολουθείς στη σκηνοθεσία;

Θα μιλήσω για την συγκεκριμένη παράσταση. Καταρχήν χρειαζόμουν να αντιληφθώ σε βάθος το κείμενο. Το διάβασα πολλές φορές προκειμένου να καταλάβω τί είναι αυτό που με κέντριζε ώστε να αποφασίσω να το ανεβάσω. Χωρίς αυτό δεν θα μπορούσα να προχωρήσω ούτε ένα βήμα. Στη συνέχεια προσπάθησα να αποφασίσω τα σημεία που ήθελα να φωτίσω περισσότερο. Ή για να το πω αλλιώς, να εστιάσω στα σημεία που θα βοηθούσαν τους ηθοποιούς να χτίσουν τους ρόλους τους, με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορέσουν να υπηρετήσουν τις προθέσεις του συγγραφέα. Στη συνέχεια, δούλεψα με κάθε ηθοποιό ξεχωριστά, βοηθώντας τον όχι να πει τα λόγια του, αλλά να μπει στο ρόλο του. γιατί ο ρόλος δεν είναι αυτά που λέει κάποιος στη σκηνή, ή τουλάχιστον όχι μόνο αυτά. Δοκιμάσαμε πολλά απορρίψαμε πολλά επίσης, και στη συνέχεια ανεβάσαμε το έργο στη σκηνή για να ξεκινήσουμε να αφαιρούμε: περιττά πράγματα, φλυαρίες, υπερβολές, ευκολίες. Όσο εργαζόμασταν τόσο η ίδια η πρόβα μας έδειχνε το δρόμο. Είναι τεράστιο πράγμα η πρόβα. Σου υποδεικνύει τόσα προβλήματα όσες και λύσεις γι αυτά.

Ποιες είναι οι θεατρικές και κινηματογραφικές επιρροές σoυ; Ποια θεατρική παράσταση θα ήθελες να σκηνοθετήσεις;

Επηρρεάζομαι από τα πάντα. Νιώθω την υποχρέωση να είμαι ανοιχτός σε προσλαμβάνουσες, που είναι ανέφικτο να τις απαριθμήσω. Υπάρχουν παραστάσεις, που ζηλεύω, έργα που λαχταράω να καταφέρω να ανεβάσω στο σανίδι, ηθοποιοί που θέλω πολύ να συνεργαστώ, υπάρχει ένας ολόκληρος κόσμος που νιώθω την τύχη να είμαι μέρος του. 

Πως είναι οι πραγματικοί σου ήρωες; Από τι υλικά είναι φτιαγμένοι;

Από τα υλικά της καθημερινότητας, των ονείρων δηλαδή όπως λέει και ο Σαίξπηρ.

Τι θαυμάζεις σε έναν άνθρωπο και τι σε απογοητεύει;

Θαυμάζω τις απεριόριστες δυνατότητές του. Την ικανότητά του για μεγάλα και σπουδαία πράγματα. Με απογοητεύει κάθε φορά που βλέπω να χρησιμοποιείται όλο αυτό το ψυχικό απόθεμα για πράγματα άσχημα, ταπεινά, λίγα. 

Τι είναι αυτό που μπορεί να σε αποσυντονίσει;

Η βλακεία, η έλλειψη εμπιστοσύνης, η πονηριά. Αδυνατώ να αντιπαρατεθώ, δεν ξέρω καν πως να το κάνω. 

Τι σου αρέσει περισσότερο στη δουλειά σου;

Μ’ αρέσουν πολλά πράγματα. Η συλλογικότητα, η επαφή με τα σπουδαία κείμενα, η συνεργασία με σημαντικούς ανθρώπους της τέχνης. Κυρίως όμως η αίσθηση του απολύτως εφήμερου. Αυτό είναι για μένα το πιο συναρπαστικό. 

Ποιά λέξη χρησιμοποιείς υπερβολικά;

Εννοείται 

Ποιό είναι το motto σου;

"Oλα θα πάνε καλά"

"Στην Εθνική με τα Μεγάλα"

Συντελεστές

Σκηνοθεσία: Σταύρος Ράγιας

Σκηνικά-κοστούμια: Ανδρέας Γεωργιάδης

Μουσική επιμέλεια: Κωνσταντίνος Παντζόγλου

Φωτισμοί: Απόστολος Τσατσάκος

Βοηθός σκηνοθέτη: Πάνος Μπόρας

Παίζουν:      Περικλής Ασημακόπουλος

                   Βασίλης Λιάκος

                   Νεφέλη Παπαδερού

Ημέρες και ώρες παραστάσεων:

ΛΟΓΩ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ ΓΙΑ ΔΥΟ ΑΚΟΜΗ ΔΕΥΤΕΡΟΤΡΙΤΑ.
 
ΔΕΥΤΕΡΑ ΚΑΙ ΤΡΙΤΗ 3-4 & 10-11 ΙΟΥΝΙΟΥ

Ώρα έναρξης: 21:15

Διάρκεια: 80 λεπτά

Τιμές Εισιτηρίων:

Γενική είσοδος: 12 €

Μειωμένο: 8 €

Προπώληση εισιτηρίων:

·        Viva.gr

·        Και στο ταμείο του Θεάτρου 104

Θέατρο 104

Ευμολπιδών 41, Γκάζι, Αθήνα (μετρό Κεραμεικός)