Πώς να σταματήσεις να φέρνεις την καταστροφή

Ό,τι δεν σε σκοτώνει σε κάνει πιο δυνατό ή ό,τι δεν μπορείς να αποφύγεις τουλάχιστον απόλαυσέ το. Αν ωστόσο σκεφτόσουν σύμφωνα με τους παραπάνω τρόπους τώρα δεν θα διάβαζες αυτό το άρθρο. Όλοι ζούμε την πανδημία του κορωνοϊού αλλά μερικοί τη βιώνουν κάπως πιο τραγικά – κάποιοι στην πραγματικότητα και κάποιοι μόνο στο μυαλό τους. Ορισμένοι από τη φύση τους έχουν την τάση σε κάθε τι που τους συμβαίνει ή στην παραμικρή απειλή που μπορεί να αισθανθούν να σκέφτονται αμέσως το χειρότερο δυνατό σενάριο. Το «να φέρνεις την καταστροφή» ή καταστροφολογία είναι ένας τρόπος σκέψης που ονομάζεται «γνωστική παραμόρφωση». Ένα άτομο που σκέφτεται έτσι, συνήθως προβλέπει ένα δυσμενές αποτέλεσμα σε ένα συμβάν και στη συνέχεια σκέφτεται ότι εάν συμβεί αυτό το αποτέλεσμα, τα πράγματα θα οδηγηθούν στην καταστροφή.

Ακολουθούν ορισμένα παραδείγματα αυτού του είδους σκέψης:

«Αν αποτύχω σε αυτό το τεστ, δεν θα περάσω ποτέ το μάθημα, δεν θα πάρω πτυχίο και θα είμαι μια απόλυτη αποτυχία στη ζωή μου».

«Αν δεν ανακάμψω γρήγορα από αυτήν τη διαδικασία, δεν θα γίνω ποτέ καλύτερη και θα είμαι αναποτελεσματική όλη μου τη ζωή».

«Αν ο σύντροφός μου με αφήσει, δεν θα βρω ποτέ κανέναν άλλο και δεν θα είμαι ποτέ ξανά ευτυχισμένη».

Οι ειδική το αποκαλούν επίσης «μεγεθυντικό φακό», επειδή ένα άτομο κάνει μια κατάσταση να φαίνεται πολύ χειρότερη, πιο τρομερή ή πιο σοβαρή από ό,τι είναι στην πραγματικότητα.

Ο «καταστροφικός» αυτός τρόπος σκέψης μπορεί να οδηγήσει μέχρι και σε κατάθλιψη σε ορισμένα άτομα. Ευτυχώς, υπάρχουν αρκετές μέθοδοι για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης.

Για όλα φταίει -συνήθως- το άγχος

Κάθε άτομο τείνει να φέρνει την καταστροφή κάποιες φορές. Ένας επαγγελματίας ψυχικής υγείας μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της καταστροφικής σκέψης. Ενώ υπάρχουν αρκετές πιθανές αιτίες που συμβάλλουν, οι κυριότερες είναι οι εξής:

Ασάφεια

Η ασάφεια ή η αβεβαιότητα μπορεί να δημιουργήσει σε ένα άτομο καταστροφική σκέψη. Για παράδειγμα αν λάβεις ένα μήνυμα από έναν φίλο ή έναν συνεργάτη που να γράφει: «Πρέπει να μιλήσουμε». Αυτό το αόριστο μήνυμα θα μπορούσε να είναι κάτι θετικό ή αρνητικό, δεν μπορείς να ξέρεις ποιο από ισχύει είναι μόνο με τις πληροφορίες που έχεις. Αν αρχίζεις να φαντάζεσαι τα χειρότερα νέα και νιώθεις να σε λούζει κρύος ιδρώτας χωρίς να έχεις βάσιμες υποψίες ότι συμβαίνει κάτι κακό, τότε τείνεις προς την καταστροφική σκέψη.

Υψηλές προσδοκίες

Οι σχέσεις και οι καταστάσεις που έχει ένα άτομο σε υψηλή αξία μπορούν να οδηγήσουν σε μια τάση καταστροφής. Όταν κάτι είναι ιδιαίτερα σημαντικό για ένα άτομο, η έννοια της απώλειας ή της δυσκολίας μπορεί να είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί.

Ένα παράδειγμα θα ήταν η αίτηση για δουλειά που θέλει ένα άτομο. Μπορεί να αρχίσουν να φαντάζονται τη μεγάλη απογοήτευση, το άγχος και την κατάθλιψη που θα βιώσουν εάν δεν πάρουν τη δουλειά προτού λάβουν οριστική απάντηση.

Φόβος

Ο φόβος, ειδικά ο παράλογος, παίζει μεγάλο ρόλο σε αυτόν τον τρόπο σκέψης. Εάν ένα άτομο φοβάται να πάει στο γιατρό, θα μπορούσε να αρχίσει να σκέφτεται για όλα τα άσχημα ενδεχόμενα που ένας γιατρός θα μπορούσε να του πει, ακόμα κι αν πρόκειται απλώς για προγραμματισμένο έλεγχο ρουτίνας.

Πώς να διαχειριστείς την καταστροφική σκέψη

Οι ειδικοί ψυχικής υγείας χρησιμοποιούν συχνά τεχνικές γνωστές ως γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία (CBT) για να βοηθήσουν ένα άτομο να αντιμετωπίσει την καταστροφική του σκέψη.

Αυτές οι τεχνικές απαιτούν από το άτομο να αναγνωρίζει ότι βιώνει καταστροφική σκέψη, να αναγνωρίζει τις ενέργειές του και να προσπαθεί να σταματήσει και να διορθώσει την παράλογη σκέψη του.

Έξι συμβουλές για να επιτευχθεί αυτό περιλαμβάνουν τη μνήμη και τη χρήση των ακόλουθων τεχνικών:

Να αναγνωρίζεις ότι συμβαίνουν δυσάρεστα πράγματα: Η ζωή είναι γεμάτη προκλήσεις καθώς και καλές και κακές μέρες. Ακριβώς επειδή μια μέρα είναι κακή δεν σημαίνει ότι όλες οι μέρες θα είναι κακές.

Να αναγνωρίζεις πότε οι σκέψεις είναι παράλογες: Η καταστροφική σκέψη ακολουθεί συχνά ένα συγκεκριμένο μοτίβο. Ένα άτομο θα ξεκινήσει με μια σκέψη, όπως «πονάω σήμερα». Στη συνέχεια θα επεκταθεί στη σκέψη με ανησυχία και άγχος, όπως, «Ο πόνος θα επιδεινωθεί», ή «Αυτό ο πόνος σημαίνει ότι ποτέ δεν θα γίνω καλά». Όταν μαθαίνεις να αναγνωρίζεις αυτές τις σκέψεις, καταφέρνεις να τις εκλογικεύσεις και να τις διαχειριστείς καλύτερα.

Λέγοντας «stop!»: Για να σταματήσεις τις επαναλαμβανόμενες, καταστροφικές σκέψεις, δοκίμασε να πεις δυνατά ή από μέσα σου νοερά «σταμάτα!» ή «όχι πια!» ή «φτάνει»! Αυτές οι λέξεις μπορούν να εμποδίσουν τη συνεχή ροή σκέψεων και να σε βοηθήσουν να αλλάξεις την πορεία της σκέψης σου.

Σκέψου ένα άλλο αποτέλεσμα: Αντί να προβλέπεις αμέσως ένα αρνητικό αποτέλεσμα, προσπάθησε να σκεφτείς ένα θετικό ή ακόμα και μια λιγότερο αρνητική επιλογή.

Προσφέροντας θετικές επιβεβαιώσεις: Προσπάθησε να επιβραβεύεις τον εαυτό σου κάθε φορά που καταφέρνεις και διατηρείς την ψυχραιμία σου και που αντιμετωπίζεις μια κατάσταση χωρίς να έχεις σκεφτεί ότι ήρθε το τέλος του κόσμου.

Εξάσκηση εξαιρετικής αυτο-φροντίδας: Οι καταστροφικές σκέψεις είναι πιο πιθανό να πάρουν το πάνω χέρι στο μυαλό σου όταν είσαι κουρασμένη και αγχωμένη. Το να ξεκουράζεσαι και να ασχολείσαι με τεχνικές ανακούφισης από το άγχος, όπως η άσκηση, ο διαλογισμός και το να κρατάς ημερολόγιο, μπορούν να σε βοηθήσουν να αισθανθείς καλύτερα.

Προπονήσου στη θετική σκέψη

Η πανδημία του κορωνοϊού και οι αλλαγές που έχει επιφέρει είναι εύκολο ακόμα και για ένα θετικό άτομο να φτάσει στα όρια των αντοχών του. Όταν συμβαίνουν ωστόσο τόσο σημαντικά και τρομακτικά γεγονότα σε κλίμακα που επηρεάζουν σχεδόν όλο τον κόσμο, τουλάχιστον μειώνεται το αίσθημα ότι το περνάς μόνη σου. Νιώθοντας ότι δεν είσαι μόνη, άφησε αυτή τη σκέψη να σε ανακουφίσει κάπως από το βάρος της ανησυχίας σου. Πάρε μια βαθιά ανάσα και πες «θα περάσει κι αυτό».