«Μεγάλωσα με όλα τα μη που υπάρχουν σε αυτόν τον κόσμο. Αλλά προσπάθησα και προσπαθώ να τα ανατρέψω ένα ένα» Κυριακή Μπεϊόγλου

Αν είσαι άνθρωπος που ασχολείται με τη λογοτεχνία, αποκλείεται να μην την ξέρεις και με τις τρεις τις ιδιότητες, ως δημοσιογράφου, συγγραφέα και κριτικού λογοτεχνίας (και ως podcaster). Αγαπάω να την διαβάζω στις δικές της ιστορίες, στα εξαιρετικά της χρονογραφήματα, αλλά και στις παρουσιάσεις βιβλίων και κυρίως στις συνεντεύξεις σημαντικών συγγραφέων. Ζηλεύοντας μάλιστα λιγάκι τις συνεντεύξεις αυτές αλλά κυρίως θαυμάζοντάς τες, της ζήτησα να μας δώσει μια συνέντευξη για το allyou.gr, στα πλαίσια ειδικά της προσπάθειάς μας να βρούμε γυναικείες φωνές που ξεχωρίζουν και μας εμπνέουν με το παράδειγμά τους. Διαβάστε, λοιπόν, μια απολαυστική βιβλιοφιλική και όχι μόνο συζήτηση που είχαμε με την Κυριακή Μπεϊόγλου.

Ξεκινώντας τη συζήτησή μας με την «Προίκα της Ευανθίας» ποια ήταν η δική σου «προίκα» με την οποία πορεύτηκες στη ζωή σου και ποια θα ήθελες να είναι η «προίκα» που θα κληροδοτήσεις στα παιδιά σου;

Κατευθείαν στα βαθιά! Σημαντική ερώτηση νομίζω για όλους μας, είτε έχουμε είτε δεν έχουμε παιδιά. Τι θα αφήσουμε πίσω μας, ποιο θα είναι το αποτύπωμά μας. Η δική μου προίκα ήταν ότι έρχομαι από μια οικογένεια που δεν το έβαζε κάτω στα δύσκολα. Αυτό θα ήθελα να έχουν πάρει και τα παιδιά μου, να αγωνίζονται με αξιοπρέπεια για να κάνουν τα όνειρά τους πραγματικότητα.

Από το «Λίγο ακόμα μαζί» μέχρι το «Η ιστορία μιας ζωής» τι μεσολάβησε;

Μεσολάβησαν πολλά. Κυρίως πολλή ζωή και πολλή δουλειά. Χαρές, απώλειες, δυσκολίες, και στόχοι, που νομίζω πως με ωρίμασαν όχι μόνο ως άνθρωπο αλλά και ως δημοσιογράφο και συγγραφέα.

Τι σε αγγίζει, τι σε συγκινεί ώστε να του αφιερώσεις χρόνο και να το βάλεις στο χαρτί και τι στάδια ακολουθούν μέχρι αυτή η ιστορία να μπει και σε ένα βιβλίο σου;

Με αγγίζει εκείνη η αδιόρατη ευαισθησία των ανθρώπων που μας κάνει να ξεχωρίζουμε από τα άλλα έμβια όντα. Την συναντάς παντού, αρκεί να μπορείς πια να την δεις κι εσύ μέσα στους ανάλγητους καιρούς που ζούμε.

Μια ζωή με μεγάλη ενασχόληση γύρω από το βιβλίο και τη λογοτεχνία, πότε μπήκε η λογοτεχνία στη ζωή σου – θυμάσαι το πρώτο βιβλίο που σε συντάραξε;

Η λογοτεχνία ήταν για μένα το καταφύγιο από πολύ νωρίς. Απέναντι από το σπίτι μας έμενε ένας δάσκαλος που τα καλοκαίρια μού έδινε βιβλία και εκεί ανακάλυψα έναν παράδεισο στον οποίο μπορούσα να καταφεύγω όταν ο έξω κόσμος γινόταν δύσκολος. Πολύ αργότερα, το πρώτο βιβλίο που με συντάραξε πραγματικά ήταν το «Ουράνιο τόξο της βαρύτητας» του Τόμας Πίντσον. Έκτοτε βρήκα, όμως, πολλά και σπουδαία βιβλία που τα θεωρώ πολύτιμα.

Μπορεί η λογοτεχνία να μας αλλάξει τη ζωή;

Η λογοτεχνία δεν μπορεί να μας αλλάξει τη ζωή. Μπορεί να μας δώσει όμως τη μεγάλη εικόνα για τη ζωή με τον πιο βαθύ τρόπο. Διαβάζοντας τις ζωές πολλών ανθρώπων, δεν έχεις παρά να γίνεις σοφότερος.

Από αναγνώστη τι ήταν αυτό που σε έκανε να περάσεις και στην περιοχή της συγγραφής;

Δεν ήταν κάτι που έγινε συνειδητά. Ήθελα απλώς να πω μια ιστορία όπως θα μου άρεσε εμένα να την διαβάζω. Είτε πρόκειται για ένα χρονογράφημα στην εφημερίδα είτε για ένα βιβλίο.

Λογοτεχνική κριτική, λογοτεχνική δημοσιογραφία, πώς το επέλεξες;

Επέλεξα να γίνω δημοσιογράφος όταν ακόμα δεν υπήρχαν πανεπιστημιακές σχολές δημοσιογραφίας. Νομίζω πως στο μυαλό μου είχα λαμπρά παραδείγματα μαχητών δημοσιογράφων που ήθελαν να αλλάξουν τον κόσμο ψάχνοντας την αλήθεια για όσα σκληρά συνέβαιναν στον κόσμο. Μπαίνοντας βέβαια στο πεδίο της δημοσιογραφίας είδα ότι ήταν ελάχιστοι αυτοί που πραγματικά το έκαναν. Η λογοτεχνική κριτική ήταν αυτό που ήθελα πάντα να κάνω. Να γράφω για βιβλία και ήρωες που αξίζει κανείς να διαβάσει.

Τι προκλήσεις και τι δυσκολίες αντιμετώπισες στην πορεία σου μέχρι να κάνεις το όνειρό σου πραγματικότητα;

Αντιμετώπισα όπως ο καθένας και η καθεμία από μας πολλές απογοητεύσεις, αλλά και ενθάρρυνση την στιγμή που όλα μοιάζανε δύσκολα. Και συνεχίζω όπως οι περισσότεροι από εμάς να αντιμετωπίζω δυσκολίες σε ένα επάγγελμα με μεγάλη υπερέκθεση, στο οποίο πρέπει να δίνεις συνεχώς εξετάσεις.

Αντιμετώπισες τυχόν δυσκολίες που αφορούσαν το φύλο σου;

Νεότερη ναι. Όλοι έβλεπαν πρώτα μπροστά τους ένα νόστιμο κορίτσι. Είναι πολλές και μεγάλες οι αδικίες που γίνονται εις βάρος των γυναικών, οι οποίες δυστυχώς πρέπει να αποδεικνύουν ακόμη και σήμερα ότι είναι ισάξιες με τους άντρες.

Μεγαλώνοντας ως παιδί ένιωσες ποτέ ότι υπήρχαν πράγματα που δεν μπορούσες ή δεν θα μπορούσες να κάνεις επειδή ήσουν κορίτσι;

Ναι βέβαια. Μεγάλωσα με όλα τα μη που υπάρχουν σε αυτόν τον κόσμο. Αλλά προσπάθησα και προσπαθώ να τα ανατρέψω ένα ένα.

Πώς βιώνεις ως γυναίκα του σήμερα όλη αυτή την ειδεχθή πραγματικότητα και επικαιρότητα με την έμφυλη βία και τη δραματική αύξηση των γυναικοκτονιών, αλλά και τη γενικότερη οπισθοδρόμηση ως προς βασικά δικαιώματα των γυναικών;

Την βιώνω με έναν πολύ σωματικό τρόπο. Με πονάει. Μου είναι αδιανόητο ότι η κόρη μου ή οποιαδήποτε άλλη γυναίκα θα βρεθεί στο επίκεντρο μιας τέτοιας κατάστασης. Οι γυναίκες κατακτήσαμε πολλά, αλλά δεν νομίζω πως αν δεν αλλάξει κάτι πολύ ουσιαστικό σε θεσμικό επίπεδο στις σύγχρονες κοινωνίες θα σταματήσει η βία εις βάρος μας.

Θα μεγάλωνες διαφορετικά ένα αγόρι από ένα κορίτσι και πώς πρέπει να μεγαλώσουμε τα σημερινά παιδιά για να εκλείψουν στερεότυπα και αρνητικές συμπεριφορές;

Νομίζω πως η ανατροφή των παιδιών χρειάζεται πρώτα απ’ όλα και πριν απ’ όλα αγάπη. Αυτό το μαγικό συστατικό φέρνει τον σεβασμό προς τον άλλον, είτε είναι άντρας είτε γυναίκα.

Τι σου δίνει δύναμη κι ελπίδα να προχωράς;

Να ξέρω ότι είναι καλά όλοι όσοι αγαπάω.

Υπάρχει κάποιο απόφθεγμα ή λογοτεχνικό «μάντρα» που λες και σε χαρακτηρίζει;

Συχνά σκέφτομαι αυτό που είπε ο Μπέκετ. Πάντα προσπάθεια. Πάντα αποτυχία. Δεν πειράζει. Προσπάθησε ξανά. Απότυχε ξανά. Απότυχε καλύτερα.

Ποιες είναι για σένα οι 3 σημαντικότερες αξίες πάνω στις οποίες έχεις στηρίξει την πορεία σου;

Δουλειά, αξιοπρέπεια, κατανόηση.

Τι διαβάζεις τώρα και πες μας μερικά από τα βιβλία που κουβαλάς μέσα σου;

Λόγω της εβδομαδιαίας κριτικής παρουσίασης στην εφημερίδα διαβάζω συνεχώς. Ένα από τα βιβλία που ξεχώρισα τελευταία είναι του αγαπημένου Ρομπέρτο Μπολάνιο «Νυχτωδία της Χιλής». Πολλά βιβλία κουβαλάω μέσα μου, θα ήταν αδύνατο να τα ξεχωρίσω.

Τι είναι πιο θεραπευτικό για σένα, να γράφεις ή να διαβάζεις;

Θεραπευτική για μένα είναι η στιγμή που θα πέσω σε μια μαγική σελίδα απαράμιλλης λογοτεχνικής ομορφιάς ενός βιβλίου. Όταν μου συμβαίνει μπορεί να σταθώ εκεί για ώρες διαβάζοντας και ξαναδιαβάζοντας μια παράγραφο.

Έχεις έρθει σε επαφή με πολλούς σημαντικούς συγγραφείς, υπάρχουν κάποιες συνεντεύξεις σου που αγαπάς περισσότερο – κι αν είχες τη δυνατότητα μιας «χρονομηχανής» από ποιους συγγραφείς θα ήθελες να πάρεις συνέντευξη;

Αγαπάω τις περισσότερες από τις συνεντεύξεις μου γιατί ο χρόνος που αφιερώνεις σε έναν άνθρωπο για μια συνέντευξη είναι πάνω απ’ όλα η προσπάθεια να καταλάβεις ένα άλλο ανθρώπινο ον. Το μοίρασμα είναι αμοιβαίο. Θα ήθελα να πάρω συνέντευξη από τον Τόμας Πίντσον αλλά δεν έχει δώσει ποτέ καμία. Αν δεν μου έλεγε ο Λάζλο Κρασναχορκάι ότι μίλησαν στο τηλέφωνο θα έλεγα πως δεν υπάρχει.