Μελισσάνθη Μάχουτ: «Η πολλή σοβαρότητα βλάπτει!»

Γεννήθηκε στον Καναδά αλλά δεν θα άλλαζε την Αθήνα για τίποτα, εκτός ίσως από τη Ρώμη. Περπατάει. Πολύ. Και θέλει να ταξιδέψει από την Αφρική ως την Ιαπωνία. Θέλει να αλλάξει τον κόσμο λίγο-λίγο και έχει εμμονή με την Agatha Christie. Βρεθήκαμε ένα μεσημέρι στη γειτονιά της, το Παγκράτι και μιλήσαμε για το παρελθόν της στην Αγγλία και για το τι θέλει να κάνει στο μέλλον. Στο παρόν, η Μελισσάνθη Μάχουτ ακούει μόνο μουσική χωρίς λόγια και παίζει στην παράσταση «Μητρόπολη» του Αργύρη Πανταζάρα στο Σύγχρονο Θέατρο. 

Θα μας μιλήσεις λίγο για τη «Μητρόπολη»;
Είναι ένα πάντρεμα 5 τραγωδιών που εστιάζει όμως στους αγγελιαφόρους. Κάθε ένας από εμάς είναι ένας αγγελιαφόρος από μία τραγωδία. Και η «Μητρόπολη» είναι ένας τόπος συνάντησης αυτών των ανθρώπων, αυτών των οντοτήτων. Όπως το έχω στο μυαλό μου έρχονται να συναντηθούν σε ένα no man’s land, ένα μέρος που είναι ανάμεσα σε κόσμους. Και φέρουν την τραγικότητα του γεγονότος του οποίου έχουν υπάρξει μάρτυρες, το δείχνουν, το σχολιάζουν. Έχει και άλλα κομμάτια από τις τραγωδίες, όπως κάποια χορικά. Είναι ένα σχόλιο αρκετά έντονο για τον άνθρωπο, την ανθρωπότητα γενικά και το πώς κάποια πράγματα δεν αλλάζουν, χωρίς αυτό να είναι απαραίτητα καλό ή κακό. Είναι αυτό που είναι.
Το ότι κάθε ένας μας είναι από κάπου είναι μία αφορμή. Γιατί όλοι πάνω κάτω την ίδια ιστορία θα πούμε, για ένα τραγικό γεγονός, δεν έχει τόση σημασία από ποια τραγωδία είναι, θα μπορούσε να είναι από οπουδήποτε. Ο αγγελιαφόρος στις τραγωδίες είναι ο άνθρωπος που εμφανίζεται από το πουθενά, χωρίς να τον έχεις ξαναδεί για να πει κάτι που είδε και σε εκείνα τα δευτερόλεπτα, μέσα από αυτό το φρικτό πράγμα το οποίο συνήθως αφηγείται, αποκτά σημασία και η ύπαρξή του. Μετά απλά ξανασβήνει, επιστρέφει στο σκοτάδι από το οποίο προήλθε. Γίνεται μία ανάφλεξη ενός ανθρώπου, που μετά το γεγονός που έρχεται να αφηγηθεί, χάνει και αυτός τη σημασία του κατά κάποιο τρόπο, επιστρέφει εκεί από όπου ήρθε. 

Πόσο επίκαιρο είναι ένα έργο που έχει, όπως είπες, «οντότητες» από μία αρχαία τραγωδία;
Νομίζω ότι επειδή δεν έχει τόση σημασία ποιος είναι ο καθένας, δεν εστιάζεις στους χαρακτήρες αλλά στο τι λένε. Και αυτό για μένα προκύπτει και από τα χορικά, σε συνδυασμό πάντα με τη αγγελική ρήση του καθένα. Παρακολουθείς την πορεία του ανθρώπου, τι έχει την τάση να κάνει μέσα στην πόλη, την πολιτεία, μόνος του ή με τους άλλους, σε σχέση με την πίστη, την αγάπη, την οικογένεια, τα παιδιά, με όλα. Κοιτάζεις περιφερειακά τον άνθρωπο και αυτό πάντα είναι επίκαιρο. Χωρίς να είναι καλό ή κακό, απλά είναι. Βλέπεις ότι ο άνθρωπος κάνει κάποια πράγματα το 2000 π.Χ. και συνεχίζει να τα κάνει. Μάλλον κάποιος λόγος θα υπάρχει. Θα βοηθήσει αν παρατηρήσουμε αυτό το επαναλαμβανόμενο μοτίβο; Νομίζω ότι το να καταλάβει κανείς ότι πάντα συνέβαιναν κάποια πράγματα από τη μία είναι πολύ απογοητευτικό αλλά από την άλλη παύει να είναι τόσο «απελπιστικό» όλο αυτό. Γιατί αν υπάρχει μία σταθερά είναι αυτή. Ότι δεν σημαίνει ότι τώρα που ζω εγώ δεν μπορώ να κάνω κάτι αλλά είναι χρόνια τώρα που δεν μπορεί να γίνει κάτι. Τουλάχιστον εγώ πιστεύω ότι δεν μπορεί να γίνει κάτι μαζικά, αλλά λίγο λίγο, άνθρωπο τον άνθρωπο. Δεν γίνεται από τη μία στιγμή στην άλλη για όλους, είναι η μικρή αλλαγή που θα κάνει κανείς στη ζωή, δεν είναι κάτι μεγάλο ποτέ.

«Η «Μητρόπολη» δομείται μέσα από το μύθο και την ιστορία». Στην εποχή μας ζούμε περισσότερο στο μύθο ή την ιστορία; 
Νομίζω ότι πλέον πολλοί άνθρωποι έχουν ανάγκη να ζήσουν λίγο «στον κόσμο τους» με όλο αυτό τον καταιγισμό που δεχόμαστε. Πρέπει κάπου να μπορείς να ξεφεύγεις για να την «παλέψεις», για να επιβιώσεις και να μην πάθεις τίποτα. Πρέπει να υπάρχει βέβαια μία ισορροπία αλλά ο πολύς ορθολογισμός δεν κάνει καλό. Χρειάζεται και λίγη τρέλα, λίγη ωραία τρέλα, λίγη φαντασία. Θεωρώ ότι η πολλή σοβαρότητα βλάπτει. Αν βλέπεις ότι κάτι γίνεται πολύ σοβαρό, θες να κάνεις και λίγο πίσω, να κάνεις, για παράδειγμα κάτι χαζό. Εξάλλου, νομίζω ότι πάντα ήταν άσχημα τα πράγματα, στην πολιτική και στην κοινωνία, απλά τώρα ξέρουμε ανά πάσα στιγμή τι γίνεται σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Είναι πολύ δύσκολο να κρατήσεις μακριά την πληροφορία και να αντιμετωπίσεις κάθε πράγμα ψύχραιμα. Η δική μας δουλειά, επειδή έχει αυξηθεί αυτή η γνώση, είναι να αυξάνουμε το αντίθετό του, τη δυνατότητα να «αποφορτιστείς». Αλλιώς θα τρελαθούμε στο τέλος!

Μήπως αυτός ο καταιγισμός, μας κάνει να παθαίνουμε λίγο ανοσία; 
Δεν ξέρω αν είναι ανοσία. Πάντως δεν μπορεί να παθαίνεις κατάθλιψη και να παραλύεις με το παραμικρό γιατί τότε they win, κερδίζουν αυτοί. Δεν μπορείς να το αντιμετωπίζεις με το να μην βγαίνεις από το σπίτι, να μην κάνεις τίποτα. Προφανώς είναι φρικτό να συμβαίνουν πράγματα, όπως π.χ. στην  Βρετανία. Αλλά αν σε επηρεάζει τόσο πολύ που να παραλύεις και να μην κάνεις τίποτα, τότε νίκησαν ακόμα έναν…

Όταν δεν είσαι σε πρόβα ή δουλειά, πώς περνάς την ημέρα σου ή πώς θα ήθελες να την περνάς;
Προς το παρόν προσπαθώ να βρω κενά μέσα στην εβδομάδα μου για να χωρέσω π.χ. ένα καφέ με την κολλητή μου. Είναι αστείο πλέον! Περπατάω πολύ και μου αρέσει αυτό, ίσως επειδή συνήθως με τη δουλειά είμαστε σε κλειστούς χώρους. Για αυτό όσες ώρες και να έχω δουλέψει περπατάω για να γυρίσω στο Παγκράτι, ακόμα και από την Καλλιθέα ή τον Κεραμεικό. Είναι πολύ ωραίο να κόβεις π.χ. μέσα από τον Εθνικό Κήπο, βρίσκεις άλλες μικρές διαδρομές, που είναι πολύ πιο ήσυχες. Περπατάω για να πέσουν λίγο οι παλμοί και οι ρυθμοί, να κοιτάξω λίγο γύρω μου, να νιώσω μία προσγείωση. 

Σου αρέσει η Αθήνα;
Την αγαπώ την Αθήνα, είναι όμορφη-άσχημη, αλλά νομίζω είναι πολύ ιδιαίτερη πόλη γιατί έχει πολύ χαρακτήρα. Δεν θα την άλλαζα με την έννοια να είναι αλλού η μόνιμη βάση μου, αλλά θα ήθελα να περνάω μερικούς μήνες αλλού, να κάνω ταξίδια. Έχω γεννηθεί στον Καναδά και επέστρεψα πέρυσι μετά από πολύ καιρό. Πιστεύω ότι είναι πολύ διαφορετική χώρα, καταλαβαίνεις ότι είναι καινούρια, έχει αυτό το «ατσαλάκωτο». 

Θα πήγαινες να ζήσεις ξανά μόνιμα εκεί;
Με τίποτα. Το -30 δεν το σηκώνει ο οργανισμός μου! Και σκέψου ότι το Τορόντο που είναι η οικογένεια μου είναι και από τις ζεστές περιοχές!

Κάπου αλλού που θα ήθελες να μείνεις;
Ρώμη. Έχει χαρακτήρα. Προφανώς και οι νέες πόλεις ή χώρες όπως ο Καναδάς είναι όμορφες, αλλά έχει άλλο vibe μία πόλη που είναι παλιά, που έχει ιστορία. 

Ταξίδια;
Θέλω να πάω Αφρική. Μου έχουν πει ότι όταν πας αλλάζεις αντίληψη για τα χρώματα, βλέπεις άλλα από αυτά που ξέρεις, έχει άλλη παλέτα. Θα ήθελα να διασχίσω την έρημο, να δω την Αίγυπτο και τη Ρωσία. Και στην Ιαπωνία θέλω να πάω γιατί έχω μία τρέλα με την τελειομανία που έχουν οι Ιάπωνες, το πόσο λεπτοδουλεμένο είναι καθετί που πιάνουν στα χέρια τους. Δεν ξέρω αν θα ήθελα να το έχω εγώ αυτό αλλά το θαυμάζω στους άλλους. Α, θέλω να πάω και στην Αργεντινή και κάπου να δω το Βόρειο Σέλας! 

Τι ακούς και τι διαβάζεις αυτή την περίοδο;
Όταν είμαι σπίτι και θέλω να ηρεμήσω, να κάνω τη δουλειά που έχω να κάνω ή να κοιμηθώ, βάζω μουσική χωρίς στίχους, ηλεκτρονική ή κλασική. Θέλω να υπάρχει κάτι να ακούγεται αλλά αν έχει λόγια αρχίζω και μπερδεύομαι!

Διάβασα ότι έχεις σπουδάσει και δουλέψει και στο Λονδίνο. Τι διαφορετικό έχει το θέατρο εκεί; 
Έχει καλά και κακά. Οι παραγωγές είναι πιο διεκπεραιωτικές, με την έννοια ότι εστιάζουν στο business κομμάτι. Υπάρχει παράλληλα άλλος σεβασμός στον καλλιτέχνη, τον αντιμετωπίζουν ως επαγγελματία και σέβονται αυτό που θα έρθει να προσφέρει, που είναι πολύ ανακουφιστικό και πολύ ωραίο. Αλλά επειδή εμπλέκονται οι business, είναι περισσότερο business και λιγότερο καλλιτεχνικό. Στην Ελλάδα θεωρώ ότι είναι καλύτερα από την άποψη ότι αν θέλεις να εκφραστείς καλλιτεχνικά έχεις άπειρους δρόμους να πάρεις, να πειραματιστείς να δοκιμάσεις. Το κακό είναι ότι δεν θα είναι τόσο επαγγελματικό και δεν θα πληρώνεται. Μία μέση κατάσταση θα ήταν πολύ ωραία. Ούτε το ένα άκρο, το πολύ εμπορικό, ούτε το άλλο, το να μην πληρώνεσαι και να δουλεύεις 15ωρα γιατί «έτσι είναι οι ηθοποιοί». Δεν είναι όλα τζάμπα, γιατί εκείνη την ώρα καταθέτεις κάτι πολύ σημαντικό. Μπορεί να μην είναι δικά σου λόγια αλλά καταθέτεις την ψυχή σου. 
Επίσης, στην Αγγλία, έχω παρατηρήσει τελευταία ότι επιλέγουν περισσότερο έργα που είναι πολιτικά safe, δεν θίγουν εύκολα άλλες απόψεις ή πράγματα που δεν λειτουργούν. Πρόσφατα μιλούσα με ένα καθηγητή μου και μου έλεγε για ένα έργο με ένα χαρακτήρα που ήταν θύμα βιασμού. Κάποια στιγμή το θέατρο πήρε ένα γράμμα από μία γυναίκα που είδε την παράσταση και ως θύμα βιασμού και η ίδια, το θεώρησε προσβλητικό και απαίτησε να κατέβει. Και κατέβηκε. Κάτι που αν το σκεφτείς είναι λίγο τρομακτικό. Υπάρχουν θέματα που θέλουν μία λεπτή ισορροπία, αλλά πώς κατεβάζεις μία ολόκληρη παράσταση επειδή ένας δεν συμφωνεί; Κόβεται η έκφραση έτσι, φυσικά μπορείς να διαφωνήσεις σαφώς αλλά δεν γίνεται να κατεβαίνει η παράσταση. Και είναι ενδιαφέρον ότι συμβαίνει αυτή την περίοδο αυτό. 

Γενικά είσαι αισιόδοξη;
Δεν μπορώ να απαντήσω κανονικά σε αυτό. Είμαι το κατά δύναμιν αισιόδοξη. Το καλοκαίρι του 2015 δεν ήμουν αισιόδοξη, με όλη αυτή την κατάσταση που πάγωσαν όλοι. Από τότε δεν διαβάζω ειδήσεις και βρίσκω ότι με έχει βοηθήσει πολύ. Θυμάμαι τότε έμπαινα συνέχεια και διάβαζα, ήμουν έξαλλη, έχανα τον ύπνο μου, περπατούσα για να ηρεμήσω σε σημείο να χαλάσω παπούτσια και γιατί; Το να κοιτάξω να δω εγώ τι μπορώ να κάνω το καταλαβαίνω. Δεν μπορώ να αλλάξω τον κόσμο αλλά μπορώ να αλλάξω 4-5 πράγματα γύρω μου. Πάντα κάτι μπορείς να κάνεις, δεν είναι όλα ή τίποτα, υπάρχει και η μέση λύση. Μην εστιάζεις στο τι δεν μπορείς να κάνεις αλλά στο τι μπορείς να κάνεις. Αν μπορώ να κάνω 3 πράγματα, θα ξεκινήσω με αυτά και βλέπουμε. Νομίζω ότι αυτό ενέχει μία αισιοδοξία, ή τουλάχιστον δεν έχει απαισιοδοξία και δεν έχει πανικό. 

Κάτι που θα ήθελες να κάνεις στο μέλλον;
Skydiving! Δεν περιορίζομαι στη δουλειά, έχω άπειρα πράγματα που θέλω να κάνω, όπως το να ταξιδέψω με το Orient Express, έχω μία μικρή εμμονή με την Agatha Christie! Για τη δουλειά μη με ρωτήσεις τι θα ήθελα να παίξω, γιατί δεν ξέρω να απαντήσω. Θέλω να μου αρέσει το κείμενο, είμαι geek με το κείμενο. Μόνο αυτό με απασχολεί και να είναι οι συνεργάτες ωραίοι τύποι, να είναι ήρεμοι και να αγαπούν αυτό που κάνουν. Θέλω να μπορούμε να κάνουμε κάτι και να περάσουμε πρώτα εμείς ωραία για να περάσουν και οι άλλοι ωραία. Αυτό στο θέατρο. Αν είναι ταινία θα κάνω ένα σχήμα οξύμωρο με ό,τι είπα και θα σου πω ότι θέλω να κάνω μία ταινία που να μην έχει λόγια!

Τι ταινία;
Για την εικόνα μόνο. Έχω αρχίσει και κάνω κάτι συρραφές. Θα με ενδιέφερε να κάνω κάτι σαν σκηνοθεσία κάποια στιγμή, αλλά όχι στο θέατρο. Με ενδιαφέρει τι μπορείς να κάνεις μόνο με εικόνα και ήχο. Να φτιάξω κάτι που μπορεί να είναι στα όρια της δουλειάς που κάνω τώρα. Δεν με νοιάζει να είμαι μόνο πάνω στη σκηνή. Θα ήθελα να ασχοληθώ και με κάτι άλλο δηλαδή, να δω αυτή τη δουλειά από όλες τις πλευρές της, πιο σφαιρικά και καθολικά. Θέλω να δω το ίδιο πράγμα αλλά από την οπτική της κάθε ξεχωριστής θέσης.

Μέρα ή νύχτα; 
Δύσκολη η ερώτησή σου. Κοιμάμαι ελάχιστες ώρες και μπορεί να είμαι κουρασμένη, αλλά επειδή έρχεται το βράδυ δεν θέλω να κοιμηθώ. Ειδικά το καλοκαίρι δεν μπορώ να διαλέξω, αγαπώ τη νύχτα όσο και την ημέρα. Άμα με ρωτήσεις όμως ανατολή ή δύση, θα πω δύση. Το καλοκαίρι είναι η μαγική ώρα που τελειώνει η ημέρα, που γυρνάς από τη θάλασσα και αρχίζει η νύχτα, που ετοιμάζεσαι να βγεις πάλι. Την προτιμώ γιατί είναι πιο γλυκιά, είναι μεταβατική ώρα. 

Κάτι που σου έχει λείψει και θες να κάνεις; 
Θέλω το απόλυτο τίποτα για δύο μέρες. Δίπλα σε θάλασσα κατά προτίμηση και να ακούγεται μόνο ο αέρας, το κύμα και τίποτα άλλο.

*η κεντρική και η δεύτερη φωτογραφία είναι του Ανδρέα Σιμόπουλου, ενώ η τρίτη από την παράσταση είναι του Νίκου Πανταζάρα

Info
"ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ"
{Χορός και Άγγελος απ' το πανάρχαιο δράμα}
Σύλληψη-Σκηνοθεσία: Αργύρης Πανταζάρας
Δραματουργική Επεξεργασία-Διασκευή: Ελίνα Μαντίδη, Αργύρης Πανταζάρας
Σκηνικά: momentum set design
Κοστούμια: momentum  
Φωτισμοί: Γιώργος Καρβέλας
Μουσική: Γιώργος Πούλιος
Κίνηση: Ηλίας Χατζηγεωργίου
Βοηθός σκηνοθέτη: Ελίνα Μαντίδη
Βοηθός σκηνογράφος-ενδυματολόγος: Γεωργία Μπούρα
Φωτογραφίες: Νίκος Πανταζάρας
Διεύθυνση παραγωγής: Κλεοπάτρα Γκίνη

Με τους: Χαρά Μάτα Γιαννάτου, Μελισσάνθη Μάχουτ, Πέπη Κώνστα, Γιώργο Κατσή, Αγησίλαο Μικελάτο, Κωνσταντίνο Πλεμμένο, Αργύρη Πανταζάρα
Παραστάσεις ως την Κυριακή 11/6 (εκτός Τετάρτης 7/6), 21.00
Σύγχρονο Θέατρο, Ευμολπιδών 45, Αθήνα, τηλ.: 210 346 4380