«Ποτέ δεν έβλαψα κανέναν εκτός από τον εαυτό μου» Billie Holiday

Χαρακτηρίζεται συχνά ως η επιφανέστερη τραγουδίστρια στην ιστορία της τζαζ, λαμβάνοντας υπόψη και την επίδραση που άσκησε σε μεταγενέστερους καλλιτέχνες. Ερμήνευσε επίσης τραγούδια του μπλουζ ρεπερτορίου. Θεωρείται πως οι εγκάρδιες ερμηνείες της βρίσκονται στον αντίποδα των περισσότερο χαρούμενων αυτοσχεδιασμών της Έλα Φιτζέραλντ. Μία και μοναδική. Χαρισματική, βασανισμένη, ταλαντούχα, αυθεντική, αυτοκαταστροφική, ταλαιπωρημένη, πολυβραβευμένη, εναπανάληπτη, η Ελεονόρα Φάγκαν (αγγλικά: Eleanora Fagan, 7 Απριλίου 1915 - 17 Ιουλίου 1959), περισσότερη γνώστη ως Μπίλι Χόλιντεϊ (Billie Holiday), ήταν διακεκριμένη Αμερικανίδα τραγουδίστρια και τραγουδοποιός της τζαζ. Περισσότερο γνωστή για τις ερμηνείες της σε συνθέσεις άλλων μουσικών και τις φωνητικές ικανότητές της, η ίδια έγραψε περιορισμένο αριθμό τραγουδιών, ορισμένα από τα οποία συγκαταλέγονται στα κλασικά του τζαζ ρεπερτορίου, όπως τα Lady Sings the Blues και God Bless the Child.

Τα παιδικά της χρόνια χαρακτηρίστηκαν από έντονες δυσκολίες. Ο πατέρας της εγκατέλειψε την οικογένεια αρνούμενος να αναγνωρίσει την πατρότητα της Χόλιντεϊ, κάτι που τελικά έκανε μόνο μετά την πρώτη επαγγελματική επιτυχία της. Ο ίδιος ήταν επίσης μουσικός, παίζοντας κιθάρα σε μεγάλες ορχήστρες (big bands), καθώς και στην ορχήστρα του Φλέτσερ Χέντερσον.

Στην αυτοβιογραφία της περιγράφει την κακομεταχείρισή της από συγγενείς με τους οποίους αναγκάστηκε να συμβιώσει όταν η μητέρα της εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη, ενώ για σύντομο χρονικό διάστημα φυλακίστηκε για πορνεία. Η ενασχόλησή της με το τραγούδι ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1930, τραγουδώντας σε μικρούς χώρους του Μπρούκλιν. Ο μουσικός παραγωγός και κυνηγός ταλέντων Τζον Χάμοντ ήταν ο πρώτος που διέκρινε τις δυνατότητές της και οργάνωσε τις πρώτες ηχογραφήσεις της, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν σε συνεργασία με τον Μπένι Γκούντμαν.

Από το 1935 ηχογραφούσε συστηματικά, αποκτώντας σταδιακά ένα ευρύτερο ακροατήριο. Υπήρξε από τις πρώτες Αφροαμερικανίδες τραγουδίστριες που συμμετείχαν σε ορχήστρα λευκών, συνεργαζόμενη με τον Άρτι Σο (Artie Shaw) το 1938, και μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1940 αποτελούσε μία από τις δημοφιλέστερες τραγουδίστριες. Την ίδια περίοδο, πολλά προβλήματα σημάδευαν την προσωπική ζωή της, σε αντιδιαστολή με την επιτυχημένη επαγγελματική εξέλιξή της. Άρχισε να χρησιμοποιεί ναρκωτικές ουσίες καταδικαζόμενη σε φυλάκιση το 1947, ενώ συνδέθηκε συχνά με συντρόφους που την κακομεταχειρίστηκαν. Σε συνδυασμό με την εξάρτηση από το αλκοόλ, η υγεία της επιδεινώθηκε. Συνέχισε να τραγουδά και να περιοδεύει μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1950, ωστόσο η φωνή της τραχύνθηκε εμφανώς από τις καταχρήσεις. Πέθανε από κίρρωση του ήπατος σε ηλικία 44 ετών και σε δεινή οικονομική κατάσταση, έχοντας απωλέσει τα κέρδη της από τη μουσική.

Με αφορμή την επέτειο της γέννησή της, θυμόμαστε μερικές από τις χαρακτηριστικές της φράσεις:

«Αν είναι να τραγουδήσω όπως κάποιος άλλος, τότε δεν χρειάζεται να τραγουδήσω καθόλου».

«Μη με απειλείς με αγάπη, μωρό μου. Ας πάμε να περπατήσουμε στη βροχή».

«Μερικές φορές είναι χειρότερο να κερδίσεις έναν αγώνα παρά να τον χάσεις».

«Η αγάπη είναι σαν μια βρύση, κλείνει και ανοίγει».

«Κάποιος είπε κάποτε ότι ποτέ δεν ξέρουμε τι είναι αρκετό μέχρι να μάθουμε τι είναι περισσότερο από αρκετό».

«Πάντα επιστρέφω, αλλά κανείς δεν μου λέει ποτέ πού ήμουν».

«Δεν μπορείς να αντιγράφεις και να πετύχεις σε κάτι. Εάν αντιγράφετε, σημαίνει ότι εργάζεστε χωρίς κανένα πραγματικό συναίσθημα».

«Ένα φιλί που δεν γεύεσαι ποτέ, είναι για πάντα χαμένο».

«Η μαμά και ο μπαμπάς ήταν μόνο δύο παιδιά όταν παντρεύτηκαν. Εκείνος ήταν δεκαοχτώ, εκείνη δεκαέξι και εγώ τριών».

«Δεν υπάρχουν δύο άνθρωποι στη γη όμοιοι, και αυτό πρέπει να ισχύει και στη μουσική αλλιώς δεν είναι μουσική».

«Αν δεν έχω φίλους, τότε δεν έχω τίποτα».

«Σε αυτή τη χώρα, μην ξεχνάτε, μια συνήθεια δεν είναι μια καταραμένη ιδιωτική κόλαση. Δεν υπάρχει απομόνωση έξω από τη φυλακή. Μια συνήθεια είναι κόλαση για όσους αγαπάς. Και σε αυτή τη χώρα είναι το χειρότερο είδος κόλασης για όσους σε αγαπούν».

«Δεν υπάρχει καμία τόσο καταραμένη δουλειά όσο η show business - πρέπει να χαμογελάς για να μην κάνεις εμετό».

«Οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν το είδος του αγώνα που χρειάζεται για να ηχογραφήσετε αυτό που θέλετε να ηχογραφήσετε με τον τρόπο που θέλετε να το ηχογραφήσετε».

«Πρέπει να έχεις κάτι να φας και λίγη αγάπη στη ζωή σου για να μπορέσεις να μείνεις αδιάφορος σε οποιοδήποτε καταραμένο κήρυγμα σώματος για το πώς να συμπεριφέρεσαι».

«Ποτέ δεν έβλαψα κανέναν εκτός από τον εαυτό μου και αυτό δεν είναι δουλειά κανενός παρά μόνο δική μου».

«Μια μέρα ένα ολόκληρο καταραμένο τραγούδι βρήκε τη θέση του στο κεφάλι μου».

«Μισώ το απλό μονοδιάστατο τραγούδι. Θέλω να αλλάζω μια μελωδία, να το κάνω με τον δικό μου τρόπο. Αυτά είναι όλα όσα ξέρω».

«Δεν νομίζω ότι έχασα ούτε μια φωτογραφία που έκανε ποτέ η Billie Dove. Ήμουν τρελή για αυτήν. Προσπάθησα να κάνω τα μαλλιά μου όπως εκείνη, και τελικά, δανείστηκα το όνομά της».

«Δεν είχα ποτέ την ευκαιρία να παίξω με κούκλες όπως άλλα παιδιά. Ξεκίνησα να δουλεύω όταν ήμουν έξι χρονών».

«Μου έχουνε πει ότι κανείς δεν λέει τη λέξη πείνα σε τραγούδι όπως εγώ. Ούτε τη λέξη αγάπη».

Διαβάστε περισσότερα για το icon της τζαζ σε επιλεγμένα βιβλία:

Billie Holiday at Sugar Hill - Book Odyssey

Billie Holiday - Book Odyssey

Lady Sings the Blues - Book Odyssey

Η κυρία τραγουδάει τα μπλουζ - Book Odyssey