«Μια ταινία μοιάζει -ή θα έπρεπε να μοιάζει- περισσότερο σαν μουσική παρά σαν μυθοπλασία» Stanley Kubrick

«Το Κουρδιστό Πορτοκάλι», «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος», «Η Λάμψη» «Μάτια Ερμητικά Κλειστά», «Full Metal Jacket» «Λολίτα», λίγες από τις ταινίες που σου έρχονται αυτομάτως όταν ακούς το όνομά του. Ο Στάνλεϊ Κούμπρικ (Stanley Kubrick) γεννήθηκε στις 26 Ιουλίου 1928 και πέθανε στις 7 Μαρτίου 1999. Πετυχημένος, αγαπημένος, αναγνωρισμένος, πολυβραβευμένος. Ήταν Αμερικανός σκηνοθέτης και παραγωγός ταινιών. Θεωρείται ευρέως ως ο καλύτερος και πιο σημαντικός σκηνοθέτης όλων των εποχών.

Με αφορμή την επέτειο της γέννησής του, θυμόμαστε μερικές από τις χαρακτηριστικές του φράσεις:

«Μια ταινία μοιάζει -ή θα έπρεπε να μοιάζει- περισσότερο σαν μουσική παρά σαν μυθοπλασία. Θα πρέπει να είναι μια εξέλιξη διαθέσεων και συναισθημάτων. Το θέμα, τι κρύβεται πίσω από το συναίσθημα, το νόημα, όλα αυτά που έρχονται αργότερα».

«Είσαι ιδεαλιστής και σε λυπάμαι όπως θα έκανα το ίδιο για τον ηλίθιο του χωριού».

«Τα μεγάλα έθνη λειτουργούσαν πάντα σαν γκάνγκστερ και τα μικρά έθνη σαν πόρνες».

«Αν κάτι μπορεί να γραφτεί ή να σκεφτεί, μπορεί να κινηματογραφηθεί».

«Μέρος του προβλήματός μου είναι ότι δεν μπορώ να καταρρίψω τους μύθους που κατά κάποιον τρόπο έχουν συσσωρευτεί με τα χρόνια. Κάποιος γράφει κάτι, είναι εντελώς εκτός πραγματικότητας, αλλά αρχειοθετείται και επαναλαμβάνεται μέχρι να το πιστέψουν όλοι. Για παράδειγμα, έχω διαβάσει ότι φοράω ποδοσφαιρικό κράνος στο αυτοκίνητο».

«Φοβάμαι τα αεροπλάνα. Μπορώ να αποφύγω να πετάξω για αρκετό καιρό, αλλά υποθέτω ότι, αν έπρεπε, θα το έκανα. Ίσως είναι μια περίπτωση που η λίγη γνώση είναι ένα επικίνδυνο πράγμα. Κάποτε είχα δίπλωμα πιλότου και 160 ώρες σόλο σε μονοκινητήριο ελαφρύ αεροσκάφος. Δυστυχώς, το μόνο που φαινόταν ήταν να με έκανε να μην εμπιστεύομαι τα μεγάλα αεροπλάνα».

«Το γράψιμο φυσικά είναι γραφή, η υποκριτική προέρχεται από το θέατρο και η κινηματογραφία από τη φωτογραφία. Το μοντάζ είναι μοναδικό στην ταινία. Μπορείτε να δείτε κάτι από διαφορετικές οπτικές γωνίες σχεδόν ταυτόχρονα, και δημιουργεί μια νέα εμπειρία».

«Νομίζω ότι το μεγάλο λάθος στα σχολεία είναι να προσπαθούν να διδάξουν στα παιδιά οτιδήποτε, και χρησιμοποιώντας τον φόβο ως βασικό κίνητρο. Φόβος μήπως αποτύχεις στους βαθμούς, φόβος μη μείνεις στην ίδια τάξη κ.λπ. Το ενδιαφέρον μπορεί να παράγει μάθηση σε μια κλίμακα σε σύγκριση με τον φόβο όπως μια πυρηνική έκρηξη σε σχέση με μια κροτίδα».

«Όταν ένας άνθρωπος δεν μπορεί να επιλέξει, παύει να είναι άνθρωπος».

«Αν μπορείς να μιλήσεις περίφημα για ένα πρόβλημα, μπορεί να δημιουργήσεις την παρηγορητική ψευδαίσθηση ότι έχει λυθεί».

«Κάθε φορά που ρισκάρετε, καλύτερα να είστε βέβαιοι ότι οι ανταμοιβές αξίζουν το ρίσκο γιατί μπορούν να σας απομακρύνουν το ίδιο γρήγορα για μια ληστεία δέκα δολαρίων όσο και για δουλειά ενός εκατομμυρίου δολαρίων».

«Η τέχνη συνίσταται στην αναμόρφωση της ζωής, αλλά δεν δημιουργεί ζωή ούτε προκαλεί ζωή».

«Ίσως ακούγεται γελοίο, αλλά το καλύτερο που πρέπει να κάνουν οι νέοι κινηματογραφιστές είναι να πιάσουν μια κάμερα και λίγο φιλμ και να κάνουν μια ταινία οποιουδήποτε είδους».

«Η οθόνη είναι ένα μαγικό μέσο. Έχει τέτοια δύναμη που μπορεί να διατηρήσει το ενδιαφέρον καθώς μεταφέρει συναισθήματα και διαθέσεις που καμία άλλη μορφή τέχνης δεν μπορεί να ελπίζει ότι μπορεί να δημιουργήσει».

«Είναι τρελό πώς μπορείς μερικές φορές να μπερδεύεις τον εαυτό σου και να μην μπορείς καν να το σκεφτείς με καμία λογική και όμως να μην μπορείς να σκεφτείς τίποτα άλλο».

«Είναι λάθος να συγχέουμε τον οίκτο με την αγάπη».

«Μεταξύ πολλών άλλων πραγμάτων που σας διδάσκει το σκάκι είναι να ελέγχετε τον αρχικό ενθουσιασμό που νιώθετε όταν βλέπετε κάτι που φαίνεται καλό. Σε εκπαιδεύει να σκέφτεσαι πριν αρπάξεις μια ευκαιρία και να σκέφτεσαι εξίσου αντικειμενικά όταν έχεις πρόβλημα».

«Ένας κινηματογραφιστής έχει σχεδόν την ίδια ελευθερία που έχει ένας μυθιστοριογράφος όταν αγοράζει για τον εαυτό του λίγο χαρτί».

«Όταν γυρίζεις μια ταινία, πρέπει να παίρνεις τις περισσότερες αποφάσεις σου τρέχοντας».

Περισσότερα για το έργο του Στάνλεϊ Κιούμπρικ: ΣΤΑΝΛΕΪ ΚΙΟΥΜΠΡΙΚ Μια κριτική ματιά στο έργο του – Brainfood Εκδοτική