«Για να κάνω μουσική για τον εαυτό μου, χρειάζεται απλώς να είμαι χαρούμενος. Είμαι ο παραγωγός, ο σκηνοθέτης και ο ακροατής» Ryuichi Sakamoto

Εμβληματική προσωπικότητα, πολυτάλαντος και αεικίνητος, παγκοσμίου φήμης και αναγνώρισης, μας χάρισε ένα σημαντικό μουσικό και καλλιτεχνικό έργο. Ο Ρουίτσι Σακαμότο  γεννήθηκε 17 Ιανουαρίου 1952 και ήταν Ιάπωνας συνθέτης, πιανίστας, μουσικός παραγωγός και ηθοποιός, ο οποίος έχει ασχοληθεί με πολλά διαφορετικά είδη ως σόλο καλλιτέχνης και ως μέλος του συγκροτήματος ηλεκτρονικής μουσικής Yellow Magic Orchestra (YMO). Μαζί με τα μέλη του αυτού τους συγκροτήματος, Χαρουόμι Χόσονο και Υιουκιχίρο Τακαχάσι, ο Σακαμότο επηρέασε με πρωτοποριακό τρόπο μια σειρά από υποείδη της ηλεκτρονικής μουσικής, ιδιαίτερα την μουσική των βιντεοπαιχνιδιών και την μουσική του Τζο Χισαΐσι, γνωστού για την μουσική του σε ταινίες του Studio Ghibli. 

Ο Σακαμότο ξεκίνησε την καριέρα του ενώ ήταν στο πανεπιστήμιο τη δεκαετία του 1970 ως μουσικός, παραγωγός και ενορχηστρωτής. Η πρώτη του μεγάλη επιτυχία ήρθε το 1978 ως συνιδρυτής του συγκροτήματος YMO. Ταυτόχρονα ακολούθησε σόλο καριέρα, κυκλοφορώντας το πειραματικό ηλεκτρονικό fusion άλμπουμ Thousand Knives το 1978. Δύο χρόνια αργότερα, κυκλοφόρησε το άλμπουμ B-2 Unit, το οποίο περιλάμβανε το κομμάτι Riot in Lagos, που ήταν σημαντικό για την ανάπτυξη της electro και της χιπ χοπ μουσικής. Ο Σακαμότο συνέχισε να παράγει σόλο δίσκους και συνεργάστηκε με πολλούς διεθνείς καλλιτέχνες, μεταξύ των οποίων οι Ντέιβιντ Σίλβιαν, Κάρστεν Νικολάι, Γιουσού Ν' Ντουρ και Fennesz. Ο Σακαμότο συνέθεσε μουσική για την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Βαρκελώνης το 1992 και η σύνθεσή του Energy Flow (1999) ήταν το πρώτο νούμερο ένα σινγκλ στην ιστορία των τσαρτ Oricon της Ιαπωνίας.

Ως συνθέτης κινηματογραφικής μουσικής, ο Σακαμότο έχει κερδίσει ένα Όσκαρ, ένα BAFTA, ένα Grammy και 2 Χρυσές Σφαίρες. Η ταινία Καλά Χριστούγεννα, κύριε Λόρενς (1983) σηματοδότησε το ντεμπούτο του τόσο ως ηθοποιού όσο και ως συνθέτη κινηματογραφικής μουσικής. Εκείνο το μουσικό θέμα προσαρμόστηκε στο σινγκλ Forbidden Colours που έγινε διεθνής επιτυχία. Η πιο επιτυχημένη δουλειά του ως κινηματογραφικού συνθέτη ήταν για την ταινία Ο τελευταίος αυτοκράτορας (1987), μετά την οποία συνέχισε να κερδίζει διακρίσεις συνθέτοντας μουσική για ταινίες όπως Τσάι στη Σαχάρα (1990), Ο μικρός Βούδας (1993) και Η επιστροφή (2015). Κατά καιρούς, ο Σακαμότο έχει επίσης εργαστεί ως συνθέτης και σεναριογράφος σε anime και βιντεοπαιχνίδια. Το 2009 τιμήθηκε με το μετάλλιο Τεχνών και Γραμμάτων από το Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας για τη συνεισφορά του στη μουσική.

Απεβίωσε στις 28 Μαρτίου 2023. 

Με αφορμή την επέτειο του θανάτου του, θυμόμαστε μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές του φράσεις:

«Η αρχική ευρεία πινελιά ενός καλλιτέχνη είναι πάντα πιο εντυπωσιακή και η εμμονική προσθήκη στρώσεων επί στρώσεων αποχρώσεων για τη συμπλήρωση λεπτομερειών συχνά μειώνει την αύρα του πίνακα. Όταν χάνεται μια αύρα, είναι αδύνατο να επιστρέψει».

«Προσπαθώ να χαλαρώσω, αλλά είναι δύσκολο».

«Στην ιαπωνική κουλτούρα, υπάρχει η πεποίθηση ότι ο Θεός είναι παντού – σε βουνά, δέντρα, βράχους, ακόμη και στη συμπάθειά μας για τα ρομπότ ή τα παιχνίδια Hello Kitty».

«Για να κάνω μουσική για τον εαυτό μου, χρειάζεται απλώς να είμαι χαρούμενος. Είμαι ο παραγωγός, ο σκηνοθέτης και ο ακροατής».

«Έχω δουλέψει με το ίδιο συνθεσάιζερ Prophet 5 Synthesizer by Sequential Circuit για 40 χρόνια».

«Απλώς χαίρομαι που ζω, που μπορώ να κάνω μια απλή συζήτηση, να νιώσω μια αχτίδα ηλιακού φωτός στο δέρμα μου και να ακούω το αεράκι να κινείται μέσα από τα φύλλα ενός δέντρου».

«Εννοιολογικά, είμαι ανοιχτός σε λάθη - λάθη, στην πραγματικότητα. Παίζω πολλές λανθασμένες νότες ενώ φτιάχνω μουσική και ένα λάθος ή μια λάθος νότα είναι σαν δώρο για μένα: “Ω, ουάου, ένας άγνωστος ήχος ή μια άγνωστη αρμονία. Δεν το ήξερα αυτό”».

«Αλλάζεις κάθε μέρα, σωστά; Οι περιέργειες και οι φιλοδοξίες σας αλλάζουν, το αυτί σας αλλάζει, η μουσική που σας αρέσει αλλάζει – και η μουσική που θέλετε να κάνετε επίσης».

«Από τότε που ήμουν 18 ή 19 ετών, ήθελα να αμφισβητήσω τον ήχο, τους τόνους και την κλίμακα που σχετίζονται με το πιάνο ως ένα όργανο που συμβολίζει τη σύγχρονη ευρωπαϊκή μουσική».

«Από τη στιγμή που επιλέγω τη χροιά ενός οργάνου, αυτό κυριαρχεί στο πώς συνθέτω».

«Η πρώτη μουσική που ασχολήθηκα πραγματικά ήταν ο Μπαχ».

«Είναι πολύ καλό να λες αυτό ή εκείνο στο Twitter και το Facebook, αλλά τελικά, αν είσαι μουσικός, θα έχει μεγαλύτερη βαρύτητα αν κάνεις τις δηλώσεις σου μέσω της τέχνης σου».

«Δεν είμαι ο πρεσβευτής της Ιαπωνίας ή της ιαπωνικής κουλτούρας».

«Η τέχνη ορίζεται συχνά ως ένα διάσημο αριστούργημα σε μια γκαλερί και έχουμε σκοπό να επισκεφτούμε το έργο και να το δούμε για να το εκτιμήσουμε. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό».

«Θέλω να είμαι πιο τεμπέλης. Αυτό είναι το πολυτελές όνειρο που έχω: Να μην κάνω τίποτα όλη μέρα, απλά να βλέπω τα σύννεφα και τα DVD».

«Ειλικρινά μου αρέσει κάθε ήχος. Πουλιά. Έχω έναν πολύ ευρύ χώρο για να αποδεχτώ ή να απολαύσω οτιδήποτε εκτός από την ησυχία».

«Γνώριζα αυτό το θέμα της θνησιμότητας στη μουσική μου από το 2009 περίπου. Η αποσύνθεση και η εξαφάνιση του ήχου του πιάνου συμβολίζει πολύ τη ζωή και τη θνησιμότητα. Δεν είναι λυπηρό. Απλώς το διαλογίζομαι».

«Η παγκόσμια άποψη των πολιτισμών είναι μέρος της φύσης μου. Θέλω να γκρεμίσω τα τείχη μεταξύ ειδών, κατηγοριών ή πολιτισμών».

«Είμαι πολύ καιρό θαυμαστής του Jean-Luc Godard. Είναι όνειρό μου να συνεργαστώ μαζί του».

«Ντρέπομαι πολύ να βλέπω το δικό μου πρόσωπο στην οθόνη».

«Όταν πήγαμε να δούμε τις πρώτες ακατέργαστες περικοπές του Καλά Χριστούγεννα, κύριε Λόρενς, έπεσα στο πάτωμα επειδή η υποκριτική μου ήταν τόσο κακή. Έγραψα μουσική για να αντισταθμίσω την κακή μου ερμηνεία».

«Κοιτάζοντας πίσω στην αρχή της καριέρας μου, είχα μια θετική άποψη για την τεχνολογία και τις δυνατότητές της. Ήταν μια χαρούμενη στιγμή, αυτό είναι σίγουρο».

«Ο κόσμος είναι γεμάτος ήχους. Απλώς δεν τους ακούμε συνήθως ως μουσική».

«Έχω πολλά σκίτσα και ιδέες, αλλά όταν δεν τα χρησιμοποιείς, μπαγιατεύουν».

«Οι Ιάπωνες μπορούν να νιώσουν κάποια προσκόλληση σε αυτό που φτιάχνουν, είτε είναι αυτοκίνητο είτε τηλεόραση είτε υπολογιστής».

«Για μένα, ο Debussy είναι η πόρτα σε όλη τη μουσική του 20ού αιώνα».

«Ήθελα να ακούω ήχους καθημερινών αντικειμένων -ακόμη και μουσικών οργάνων- ως πράγματα».

«Η μουσική έχει γίνει κάτι διαφορετικό από το παρελθόν, όταν ήταν εκατό τοις εκατό ζωντανή. Καθ' όλη τη διάρκεια του εικοστού αιώνα, ηχογραφήθηκε και το μέσο προσαρμόστηκε».

«Ελπίζω να ηχογραφήσω το τέλειο άλμπουμ, το αριστούργημά μου, πριν πεθάνω».

«Σκέφτομαι πάντα τη μουσική οριζόντια και κάθετα ταυτόχρονα».

«Χωρίς τη γνώση της μουσικής, θα ήταν πολύ δύσκολο να γράψεις κινηματογραφική μουσική. Υπάρχουν τόσες πολλές ταινίες και η κάθε μία έχει διαφορετικό ιστορικό υπόβαθρο».

«Όταν κάνω ένα πράγμα για μεγάλο χρονικό διάστημα, η προσοχή μου συνήθως στρέφεται προς την αντίθετη κατεύθυνση».

«Έχω συνειδητοποιήσει ότι για να παραμείνει επίκαιρη, η σύγχρονη μουσική πρέπει να αλλάξει».

«Παλιά ήξερα τα πράγματα διανοητικά, αλλά τώρα τα νιώθω. Τώρα νιώθω ότι το σώμα μου είναι μέρος της φύσης, οπότε το να είμαι άρρωστος είναι απλώς μια διαδικασία της φύσης, και ο θάνατος είναι μια διαδικασία της φύσης, και το να ξαναγεννηθώ μέσα από το χώμα είναι μια διαδικασία της φύσης».