«Αστακός» ή «Καγκουρώ»;

Είναι «έγκλημα» να ζει ένας άνθρωπος μόνος του; Η εξέλιξη και η κατάληξή μας σ' αυτή τη ζωή είναι αποτέλεσμα των κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών που μας περιβάλουν ή... παιδιά των προσωπικών μας επιλογών;

Έχεις δει ποτέ κανέναν να διαβάζει τα ζώδια για να δει πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα στις φιλικές του σχέσεις ή στην υγεία του; Όχι ιδιαίτερα συχνά, είναι η αλήθεια... Τα επαγγελματικά μας και, φυσικά, η προσωπική μας ζωή είναι οι βασικές έννοιες στο μυαλό των περισσότερων από εμάς όταν βρισκόμαστε υπό Κανονικές Συνθήκες. Κι όταν μιλάμε για Κανονικές Συνθήκες εννοούμε τις φυσιολογικές εκείνες περιόδους που δεν έχουμε να αντιμετωπίσουμε κάποιο πρόβλημα πολύ πάνω από εμάς, με άλλα λόγια κάποιο ζήτημα υγείας είτε δικό μας, είτε κάποιου κοντινού μας προσώπου. 

Η αγωνία για το πότε θα γνωρίσουμε τον Έναν και Μοναδικό και για το αν θα καταφέρουμε να πιάσουμε τη δουλειά των ονείρων μας δεν είναι μόνο γνώρισμα της ζόρικης εποχής που περνάμε σήμερα, όπου όσο να πεις οι δουλειές (πόσο μάλιστα οι δουλειές των ονείρων μας) είναι είδος προς εξαφάνιση και η έννοια της συντροφικότητας έχει γίνει ζήτημα ανοιχτό στην ερμηνεία που θέλει να δώσει ο καθένας από εμάς ξεχωριστά. Γι' αυτό και ο «Αστακός» του Γιώργος Λάνθιμου και το «Καγκουρώ» του Βασίλη Κατσικονούρη, αν και είναι δύο έργα πέρα για πέρα σύγχρονα, τα οποία καταφέρνουν να αποδώσουν εκτός από την αλήθεια της δικής τους εποχής (γι΄αυτό άλλωστε είναι και τόσο σπουδαία) και κάτι πολύ μεγαλύτερο, οικομενικότερο και πιο ολοκληρωτικό απ' αυτό. Και γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο επιβάλλεται να μην χάσεις κανένα από τα δύο. Σήμερα, λοιπόν, σου προτείνω τις καλλιτεχνικές στιγμές που θεωρώ ότι σημαδεύουν την φετινή χρονιά: μία κινηματογραφική ταινία και μία θεατρική παράσταση που πρέπει οπωσδήποτε να αναζητήσεις, οποιαδήποτε ημέρα της εβδομάδας κι αν προτιμάς. 

Ο - διεθνής πλέον - Γιώργος Λάνθιμος, ο οποίος  από σκηνοθέτης τηλεοπτικών διαφημίσεων και μουσικών βιντεοκλίπ έφτασε μέχρι το Hollywood, διεκδικώντας το Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας για τον «Κυνόδοντα», βρίσκεται πλέον στο Λονδίνο και από εκεί σκηνοθετεί την πρώτη αγγλόφωνη ταινία του «Ο Αστακός» - μια ιρλανδο-βρετανο-ελληνική συμπαραγωγή με διεθνές καστ, που γυρίστηκε στην Ιρλανδία και απέσπασε το Βραβείο Κριτικής Επιτροπής στο Φεστιβάλ των Καννών. Μία αντισυμβατική ιστορία αγάπης με στοιχεία μαύρης κωμωδίας που διαδραματίζεται σε ένα κοντινό μέλλον, όπου, σύμφωνα με τους κανόνες της Πόλης, όσοι μένουν μόνοι συλλαμβάνονται και μεταφέρονται στο Ξενοδοχείο. Εκεί, έχουν 45 ημέρες στη διάθεσή τους για να βρουν ταίρι, αλλιώς θα μεταμορφωθούν στο ζώο της επιλογής τους. Οι ισορροπίες ωστόσο ανατρέπονται όταν ο Ντέιβιντ (Colin Farrell) δραπετεύει, βρίσκοντας καταφύγιο στο Δάσος όπου ζουν οι Μοναχικοί και, ενάντια στους κανόνες τους, ερωτεύεται μια γυναίκα (Rachel Weisz).

Ο «Αστακός» ξεκινάει από μία διαφορετική βάση απ' ό,τι έχει κάνει ο Λάνθιμος ως τώρα: πρόκειται πια για μία ελληνοαγγλική παραγωγή με εξαιρετικό σκηνικό και άψογη φωτογραφία, αλλά και με δύο δυνατά ξένα ονόματα στο καστ (Colin Farrell και Rachel Weisz). Και δεν είναι μόνο το εκτόπισμα της διεθνούς καριέρας, ούτε και η τριβή και η εμπειρία στα μεγαλύτερη στούντιο του κόσμου που  κάνει τους συγκεκριμένους δύο ηθοποιούς να χαρίζουν μία άλλη αίγλη στην ταινία με την παρουσία τους, αλλά κυρίως το πόσο πολύ ταιριάζουν στους ρόλους για τους οποίους έχουν επιλεχθεί. Το κύριο μήνυμα του σεναρίου επίσης προφανές: η ποινικοποίηση της μοναχικότητας. Είναι ντροπή να καταλήξει κάποιος να ζει μόνος, ακόμη κι αν αυτό είναι επιλογή του; Πίσω, όμως, από αυτό το «κατηγορώ» απέναντι σε μία κοινωνία που επιμένει να κοιτάζει με καχυποψία τα άτομα που πορεύονται στη ζωή χωρίς κάποιον σύντροφο, είτε γιατί έτσι διάλεξαν, είτε γιατί έτσι τα έφερε η τύχη, κρύβεται και ένα πολύ πετυχημένο σχόλιο πάνω στους συμβιβασμούς και στις υποχωρήσεις που καταλήγουμε εμείς οι ίδιοι να κάνουμε προκειμένου να κατασταλάξουμε σε μία σχέση, τρέμοντας το λοξό, παράξενο κοίταγμα των τρίτων, την καχυποψία της κοινωνίας που λέγαμε παραπάνω. Και μαζί με όλα αυτά, η διεστραμμένη μανία μας να βρούμε κάποιον που θα είναι σαν κι εμάς ή έστω κάποιον, τον οποίο θα καταφέρουμε στην πορεία να μετατρέψουμε σε κάτι πιο κοντά σε εμάς. Κι αν αυτή είναι η «μυστική» πρόθεση πίσω από την αρχή μιας σχέσης, υπάρχει τελικά νόημα να δημιουργηθεί η σχέση εξ' αρχής;

Στην άλλη όχθη, ένα έργο για την αγωνία ενός νέου ανθρώπου να πραγματοποιήσει τα όνειρα του, ξεφεύγοντας από το «τετράγωνο», κάτι που αποδεικνύεται κάτι παραπάνω από δύσκολο στις ελληνικές (όχι μόνο τωρινές όπως θα διαπιστώσουμε από την ιστορία του έργου) πολιτικο-οικονομικές συνθήκες. Το «Καγκουρώ»του Βασίλη Κατσικονούρη - αν το όνομα του δεν σου λέει κάτι κατευθείαν ίσως αρκεί να αναφέρουμε ότι είναι ο άνθρωπος που πριν μερικά χρόνια έγραψε Το Γάλα, την παράσταση με την Άννα Βαγενά που γνώρισε τεράστια επιτυχία - ανεβαίνει φέτος στη Νέα Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου (Κτήριο Τσίλλερ, Αγίου Κωνσταντίνου 22-24). Μιλάει για το όνειρο για ένα καλύτερο αύριο που οδηγεί ένα νέο παιδί στην απόφαση να φύγει από την Ελλάδα, καθώς η ζωή στο εξωτερικό προσφέρει καλύτερες προοπτικές. Όμως τα πράγματα εξελίσσονται με αναπάντεχο τρόπο. Ένα δίλημμα, που φέρνει σε σύγκρουση το συναίσθημα με τη σκληρή πραγματικότητα, τον οδηγεί στην επανεξέταση της απόφασής του και, τελικά, σε ένα είδος συμβιβασμού, ανάλογο με αυτόν που κάποτε είχε επιλέξει και ο πατέρας του. Στον πρωταγωνιστικό γυναικείο ρόλο βλέπουμε τη Λένα Δροσάκη, την ηθοποιό που κέρδισε φέτος το βραβείο Σαπουντζή, ενώ τον βασικό χαρακτήρα της ιστορίας υποδύεται ο Γιώργος Παπαπαύλου.

Στο «Καγκουρώ» θα παρακολουθήσεις μέσα από μία τρομακτικά εύστοχη οικονομία λέξεων, κινήσεων και σκηνικού (μία μικρή σκηνή μετατρέπεται σε ένα ολόκληρο σπίτι μέσα στο οποίο ζουν και δρουν 5 διαφορετικοί χαρακτήρες) την ιστορία του Ορφέα που θέλει να γλιτώσει από τη μοίρα ενός μίζερου δημοτικού υπαλλήλου, αντίστοιχη με αυτήν του διαζευγμένου πατέρα του. Αντί όμως να εστιάσεις στην Ελλάδα της κρίσης εστιάζεις στην πραγματική αξία των τελικών μας επιλογών που είναι στο κάτω - κάτω της γραφής αυτές που μας κάνουν τα άτομα που είμαστε και που καθορίζουν το παρόν και, φυσικά το μέλλον μας. Πέρα όμως από ένα έργο για τον αγώνα της επαγγελματικής επιβίωσης, το «Καγκουρώ» είναι μία παράσταση για την πραγματική και αδιαπραγμάτευτη αγάπη και για το γεγονός ότι μερικοί άνθρωποι έχουν, πράγματι, την σπάνια εκείνη ικανότητα να βάζουν, υπό συγκεκριμένους συναισθηματικές συνθήκες, τους άλλους πάνω από τους ίδιους τους εαυτούς τους. Και ακόμη πιο σημαντικό από αυτό, το χάρισμα να μην μετανιώνουν που το έκαναν ακόμα κι αν το μελλοντικό αποτέλεσμα τους χτυπήσει κατάμουτρα ότι έκαναν ένα μεγάλο λάθος. Όπως και να χει, το θέμα παραμένει σταθερά το ίδιο: ανεξάρτητα με το πόσο δύσκολες μπορεί να αποδειχθούν οι συνθήκες πάντα - κάποια στιγμή - έχεις την Ευκαιρία και μαζί με αυτήν και την δυνατότητα της επιλογής...