Άλκης Παπαντωνίου: «Υπάρχει ένα Α κάθε μέρα, το ξύπνημα, κι ένα Ω, που είναι το τέλος της ημέρας. Η ζωή είναι αυτό που συμβαίνει ανάμεσα τους»

Tι είναι για σένα η ποίηση; O καθρέφτης των όσων έχεις μέσα σου ή ένας τρόπος να κρύβεις πράγματα για τον εαυτό σου;

Σίγουρα δεν είναι ένας τρόπος να κρύβω πράγματα για τον εαυτό μου, το αντίθετο μπορεί να γίνει κάποιες φορές: Να ανακαλύψω ή να αποκαλύψω πράγματα που θα ήθελα ή ενστικτωδώς κρύβω. Είναι όμως ένα είδους καθρέφτης, κάποιες φορές λίγο πιο «καλογυαλισμένος», κάποιες φορές παραμορφωτικός, μέσω της αντανάκλασης κάποιας πραγματικής ή εσωτερικής στιγμής. 

Κατά τη γνώμη σου, ποιοι είναι οι βασικοί εκφραστικοί τρόποι μέσα από τους οποίους η ποίηση φτάνει στο ευρύ κοινό;

Πολλές φορές η λυρικότητα της ποίησης, μπορεί να κάνει (κάποιον από) το κοινό να πάλλεται, με τρόπο παρόμοιο με τη μουσική, είτε μιλάμε για γαλήνη, για φόβο, για χαρά, για οποίο ανθρώπινο συναίσθημα μπορεί να ερεθιστεί μέσω της Τέχνης. Ακόμη, οι συμβολισμοί της Ποίησης μπορούν να αγγίξουν το κοινό μέσω μιας «συμβολικής» γλώσσας με διευρυμένα όρια. Οι μεταφορές, μπορούν να ανοίξουν διαδρόμους από το ποίημα προς τα βιώματα του καθενός και έτσι ο συμμετέχων ως αναγνώστης στον ποιητικό κόσμο, να αναγνωρίζει, να φωτογραφίζει ή να ζωγραφίζει γεγονότα και συναισθήματα από τη δική του ζωή εντός ή παραπλεύρως του ποιήματος. Τέλος, οι εικόνες, φυσικές ή μεταφυσικές που σχηματίζονται εντός της ποίησης, δίνουν στον αναγνώστη τη δυνατότητα να τις «κοιτάξει» και να δημιουργήσει νέες δικές του εικόνες, ανάλογα με την προσωπικότητα και τα βιώματα του. 

Οι νέοι άνθρωποι διαβάζουν σήμερα ποίηση;

Δεν έχω εικόνα αν στατιστικά, οι νέοι άνθρωποι διαβάζουν περισσότερο ποίηση από άλλα χρόνια ή από άλλους τόπους. Γνωρίζω πολλούς νέους ανθρώπους που διαβάζουν ποίηση, αλλά σίγουρα είναι λιγότεροι από αυτούς που παρακολουθούν θέατρο ή ποδόσφαιρο! Έχω την εντύπωση ότι τα τελευταία χρόνια, τα «χρόνια της κρίσης», περισσότεροι νέοι άνθρωποι έχουν προσεγγίσει τον κόσμο της ποίησης σε μια προσπάθεια επαναπροσδιορισμού εντός μιας δυσκολότερης αλλά απαιτητικότερης συναισθηματικά περιόδου και κοινωνίας.  

Ποιο είναι το Α και το Ω στη ζωή του Άλκη Παπαντωνίου;

Υπάρχουν πολλά Α και πολλά Ω στη ζωή μου (όπως και στη ζωή του κάθε ανθρώπου). Υπάρχει ένα μεγάλο Α που είναι η γέννηση και ένα μεγάλο Ω που είναι ο θάνατος. Υπάρχει ένα Α κάθε μέρα, το ξύπνημα, και ένα Ω, που είναι το τέλος της ημέρας. Η ζωή είναι αυτό που συμβαίνει ανάμεσα τους. 

Ποιο «τέλος» φοβάσαι περισσότερο;

Σίγουρα η ιδέα του θανάτου δεν είναι κάτι που με αφήνει αδιάφορο, αλλά είναι κάτι που, τουλάχιστον έως τώρα δεν με φοβίζει, απλά την αντιμετωπίζω με ένα υπαρξιακό και φιλοσοφικό «δέος». Η σκέψη του τέλους κοντινών μου προσώπων, μια πιθανότητα που πάντα ενυπάρχει στη ζωή, είναι αυτό που μου προκαλεί το μεγαλύτερο φόβο. 

Γιατί το «Ω» προηγείται του «Α»;

Είναι ένας συμβολισμός της ποιητικής συλλογής που θέλει να υπογραμμίσει ότι μετά από το τέλος έρχεται κάποια αρχή. Είναι μάλιστα απαραίτητη προϋπόθεση το τέλος για να αρχίσει κάτι.

Πόσο εύκολο είναι να κοιτάει κανείς την «αρχή» όταν βρίσκεται μπροστά στο «τέλος»;

Είναι εξαιρετικά δύσκολο, ίσως και να μην χρειάζεται, στη λογική βάση ότι όλα τα συναισθήματα αξίζει να τα βιώνουμε βαθιά. Όλη όμως η προσωπική διεργασία και η γνώση ή η εικασία ότι μετά το τέλος υπάρχει μία αρχή, μπορεί να βοηθήσει τον άνθρωπο να σταθεί στη σωστή θέση και στο σωστό ύψος απέναντι σε κάθε επερχόμενο τέλος. 

Το βιβλίο του Άλκη Παπαντωνίου «Ωμέγα Άλφα» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ιωλκός.