Skip to main content

ΠΡΩΤΗ ΥΛΗ

Tα καλύτερα δυστοπικά fiction story για να διαβάσεις

Aπό την ουτοπία στην δυστοπία και vice versa – μερικές σελίδες δρόμος



Πολλά από αυτά με τα οποία έρχεσαι σήμερα αντιμέτωπη, μοιάζουν να είναι βγαλμένα από τη φαντασία κάποιου συγγραφέα δυστοπικών μυθιστορημάτων. Ο άνθρωπος από αρχαιοτάτων χρόνων προσπαθεί να διαχειριστεί τους μεγαλύτερους φόβους του προβάλλοντάς τους στο μέλλον και τραβώντας τους από τα μαλλιά… Και δεν ξέρεις αν όλο αυτό που ζεις είναι βγαλμένο από fiction αρρωστημένης φαντασίας κι αν η φαντασία μπορεί να χαρακτηριστεί ως αρρωστημένη ή αν το ανθρώπινο είδος έχει βαλθεί να αποδείξει ότι μπορεί να συναγωνιστεί τα πιο σκοτεινά σενάρια ή τις πιο ακραίες προβλέψεις.

Ίσως η μεγαλύτερη αγωνία σου αυτή τη στιγμή να μην αφορά το τώρα αλλά τον φόβο για την επόμενη μέρα. Ποιο θα είναι το καλύτερο ή το χειρότερο σενάριο. Όταν θα βγεις επιτέλους από την ασφάλεια του σπιτιού σου – με την απομόνωση να σου φαίνεται όλο και πιο πολύ αβάσταχτη.

Πόσα από αυτά που έχουν ήδη περιγράψει οι μετρ της επιστημονικής φαντασίας όταν προέβλεπαν το μέλλον έχουμε ήδη επαληθεύσει και πόσα ακόμα από τους «λογοτεχνικούς εφιάλτες» καλούμαστε να κάνουμε πράξη… Προσπαθώντας να βγούμε από έναν φαύλο κύκλο σε μια απόπειρα να καταλάβουμε αν η τέχνη αντιγράφει τη ζωή ή η ζωή την τέχνη.

Τώρα πάντως που ίσως να έχεις περισσότερο ελεύθερο χρόνο από ποτέ μπορεί όντως να βρεις τις απαντήσεις στα ερωτήματα που ενδεχομένως σου έχει δημιουργήσει ο κορωνοϊός, ανατρέχοντας σε μερικά από τα πιο κλασικά λογοτεχνικά έργα που ανήκουν στην κατηγορία δυστοπικά μυθιστορήματα.

Ένα από τα σημαντικότερα δυστοπικά μυθιστορήματα που έχει μείνει στην ιστορία και γνωρίζει εκδόσεις σε όλες τις γλώσσες και άπειρες ανατυπώσεις είναι το «1984» του Τζορτζ Όργουελ, που είχε σε μεγάλο βαθμό προβλέψει τον έλεγχο της τεχνολογίας, της πληροφόρησης και τον ρόλο που μπορούν να παίξουν οι κάμερες στον έλεγχο της σκέψης και της συνείδησης. Το βιβλίο μιλάει για ένα υποθετικό καθεστώς τρόμου το οποίο ωστόσο αυτή την εποχή είναι πιο επίκαιρο από ποτέ…

Με την εξάρτηση του σημερινού ανθρώπου από τις έξυπνες συσκευές του, την ανάγκη του να είναι συνεχώς καλωδιωμένος, μέχρι την καταπάτηση της ιδιωτικότητας, την κατάργηση του διαχωρισμού μεταξύ ωραρίου και χώρου εργασίας και την ανάπτυξη των κοινωνικών μέσων δικτύωσης, η πραγματικότητα αποδεικνύεται πολύ περισσότερο απρόβλεπτη από την κλασική ή ευπώλητη λογοτεχνία.

Με τον έλεγχο της σκέψης και τη σύνδεση ανάμεσα στη ζωή και τον καταναλωτισμό ή τη γραμμή παραγωγής είχε καταπιαστεί το 1932, ο Άλντους Χάξλεϋ μιλώντας στο βιβλίο του «Ο θαυμαστός νέος κόσμος» και αναφερόμενος στην Ουτοπία. Στην ίδια λογική με το «1984» και η υπόθεση αυτού του βιβλίου επικεντρώνεται στον φόβο του κατά πόσο δεν θα χρησιμοποιήσουμε την επιστήμη σαν βοήθημα για τη δημιουργία μιας νέας, αυτόνομης ράτσας, αν θα 'χουμε να διαλέξουμε ανάμεσα σε πολλές δικτατορίες, ολοκληρωτισμούς, που θα στηρίζονται στον τρόμο και τον φόβο της ατομικής βόμβας και των συνεπειών της, ή σ' έναν υπερολοκληρωτισμό, που γεννιέται από το κοινωνικό χάος, την τεχνολογία γενικά και την ατομική επανάσταση ειδικά, και εξελίσσεται σε μια κοινωνικής πρόνοιας τυραννία.

Το Φάρεναϊτ 451 μαζί με το «1984» του Όργουελ και το «Θαυμαστό Νέο Κόσμο» του Χάξλεϋ, αποτελούν μιαν άτυπη τριλογία που αναφέρεται στον ολοκληρωτισμό ενός μέλλοντος ελεγχόμενου από τα ηλεκτρονικά μέσα και μια κατασταλτική πολιτική στο όνομα του «κοινού καλού». Το πλαίσιο του Φάρεναϊτ 451 είναι μια κοινωνία όπου τα βιβλία είναι απαγορευμένα, η μνήμη και η γνώση αποτελούν έγκλημα και η αποχαύνωση του μέσου πολίτη στην τηλεθέαση, το υπέρτατο αγαθό που θα πρέπει η κοινωνία να προφυλάξει. Είναι μια εποχή που δεν υπάρχουν πυροσβέστες αλλά πυροδότες, άνθρωποι που έχουν ταχθεί να «προφυλάσσουν» την κοινωνία καίγοντας τα βιβλία. Ο ήρωας, ένας από τους πυροδότες, μέσα από την προσωπική του κρίση αφήνει στην αισιοδοξία μια ευκαιρία: Όσο θα υπάρχουν ανήσυχες συνειδήσεις, η ελπίδα θα παραμένει. . . Ένα από τα πιο εμβληματικά βιβλία της παγκόσμιας λογοτεχνίας, βάζει στο επίκεντρο τη δύναμη της γνώσης, αλλά και τον ρόλο της προσωπικής ευθύνης και επιλογής…

Για άλλο ένα ολοκληρωτικό καθεστώς και τον απόλυτο έλεγχο των πολιτών του περιγράφει η Μάργκαρετ Άτγουντ  με τη Δημοκρατία της Γαλαάδ που προσφέρει στην Τουφρέντ, την ηρωίδα του βιβλίου «Πορφυρή δούλη» ή σε πρόσφατη μετάφραση «Η ιστορία της θεραπαινίδας» μόνο μία επιλογή: την αναπαραγωγή. Αν παρεκκλίνει απ' τον σκοπό της, θα καταλήξει, όπως όλοι οι αντιφρονούντες, κρεμασμένη στο Τείχος, ή θα σταλεί στις Αποικίες, όπου θα βρει αργό και μαρτυρικό θάνατο από ραδιενέργεια. Αλλά ακόμα κι ένα απολυταρχικό καθεστώς δεν μπορεί να αφανίσει τον πόθο - ούτε της Τουφρέντ ούτε και των δύο ανδρών απ' τους οποίους κρέμεται η μοίρα της. Μια μεγαλοφυής, συγκλονιστική δυστοπία για το κακό που παραμονεύει στην ανθρώπινη φύση, το βιβλίο που γνωρίζει σήμερα τεράστια επιτυχία και ως τηλεοπτική σειρά διαβάζεται και σαν σκοτεινό χρονικό μιας εναλλακτικής πραγματικότητας ή σαν σπαραχτική μαρτυρία για τη θέση της γυναίκας στον σύγχρονο κόσμο. Με δυστοπικά σενάρια και πανδημίες η Άτγουντ καταπιάνεται και σε άλλα της βιβλία όπως «Οι διαθήκες», «Όρυξ και Κρέικ» για να το «τερματίσει» στο «Το τέλος του κόσμου», όπου ο πληθυσμός της Γης έχει αποδεκατιστεί από κάποια εργαστηριακά κατασκευασμένη πανδημία.

https://www.instagram.com/p/B-zv4t4KgtQ/

Αν ωστόσο δεν σου προσφέρει μεγάλη παρηγοριά το να διαβάζεις εφιαλτικά σενάρια που σε μεγάλο βαθμό έχουν γίνει πραγματικότητα ή μοιάζει να είναι πολύ κοντά στο να γίνουν, τότε ίσως είναι προτιμότερο να στραφείς σε έναν άλλον τεράστιο συγγραφέα, τον Αλμπέρ Καμύ και να διαβάσεις τη διάσημη «Πανούκλα» του, η οποία αντλεί υλικό και έμπνευση από την πανδημία της Μαύρης Πανώλης εξαιτίας της οποίας σκοτώθηκαν περίπου 50 εκατομμύρια άτομα στην Ευρώπη τον 14ο αιώνα, την ιταλική πανούκλα του 1630 που σκότωσε 280.000 σε ολόκληρη τη Λομβαρδία και τη Βενετία, τη μεγάλη πανούκλα του Λονδίνου του 1665, καθώς και άλλες πανδημίες που κατέστρεψαν τις πόλεις στην ανατολική ακτή της Κίνας κατά τη διάρκεια του 18ου και 19ου αιώνες.

Όπως τονίζει πρόσφατα ο Αλέν ντε Μποτόν σε ένα άρθρο του στους New York Times, o Καμύ δεν γράφει συγκεκριμένα για μια πανώλη, ούτε όμως πρόκειται μόνο για ένα μεταφορικό παραμύθι για τη ναζιστική κατοχή της Γαλλίας. Σχεδίασε το θέμα του με τέτοιον τρόπο επειδή πίστευε ότι τα πραγματικά ιστορικά περιστατικά που ονομάζουμε πανδημίες είναι απλώς συνέπειες μιας καθολικής προϋπόθεσης, δραματικές επιπτώσεις ενός διαρκούς κανόνα: ότι όλα τα ανθρώπινα όντα είναι ευάλωτα σε τυχαία εξόντωση οποτεδήποτε, από έναν ιό, ένα ατύχημα ή τις ενέργειες των συνανθρώπων μας.

Ωστόσο τόσο η Πανούκλα όσο και τα περισσότερα από τα παραπάνω δυστοπικά μυθιστορήματα (και άλλα τόσα που δεν μπορέσαμε καν να αναφέρουμε) αναδεικνύουν τόσο την ευάλωτη πλευρά του ανθρώπου (όπως λέει και ο Καμύ όλοι μας κουβαλάμε μέσα μας μια δυνητική πανδημία) αλλά ταυτόχρονα τονίζουν τη διαφορά που μπορεί να κάνει η προσωπική ευθύνη αλλά και η προσωπική νηφάλια στάση κατά τη διάρκεια μιας κρίσιμης ή εφιαλτικής κατάστασης (καθώς και όλοι μας κουβαλάμε ταυτόχρονα και τη θερεπεία).

Η έγκυρη ενημέρωση γίνεται περισσότερο από ποτέ αναγκαία αλλά και η τήρηση των κανόνων όχι ως μια πράξη μη παραβατικότητας αλλά ως μέτρο προστασίας της ατομικής ζωής.

Διάλεξε με προσοχή τι θα κρατήσεις και τι όχι όταν τελειώσει η πανδημία του κορωνοϊού αλλά φρόντισε να μην τον ξεχάσεις… αποθήκευσε όχι μόνο αντισώματα κατά του ιού αλλά και αντισώματα που θα σε κάνουν καλύτερο και πιο δυνατό άνθρωπο… Και γράψε τις δικές σου σελίδες αυτού του συγκεκριμένου δυστοπικού έργου με νηφαλιότητα, ψυχραιμία και προπαντός αισιοδοξία…  

Τώρα αν δεν σε κάλυψαν οι παραπάνω επιλογές μπορείς πάντα να διαβάσεις το αξεπέραστο ο «Έρωτας στα χρόνια της χολέρας» του εξαιρετικού συγγραφέα Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες.  

Διαβάστε επίσης

ΠΡΩΤΗ ΥΛΗ

«Δεν φοβάμαι τα ελαττώματά μου. Λατρεύω τις ατέλειές μου» Lady Gaga

Happy birthday στη μία και μοναδική Lady Gaga

ΠΡΩΤΗ ΥΛΗ

«Ως γυναίκα δεν έχω χώρα. Ως γυναίκα, η χώρα μου είναι όλος ο κόσμος» Virginia Woolf

Η εμβληματική συγγραφέας Virginia Woolf αποφάσισε να φύγει από τη ζωή στις 28 Μαρτίου 1941, αφήνοντας πίσω της ένα μεγαλειώδες έργο

ΠΡΩΤΗ ΥΛΗ

Jon Fosse «Ο πόλεμος και η τέχνη είναι αντίθετα. Η τέχνη είναι ειρήνη».

Ο Νορβηγός νομπελίστας συγγραφέας, Jon Fosse, μας συγκινεί με το μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου 2024

Προτεινόμενα

CELEBS

Βασίλης Καρράς: Την Κυριακή θα γίνει το τρίμηνο μνημόσυνό του

Πέρασαν τρεις μήνες από τον θάνατό του σπουδαίου τραγουδιστή

ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑ

Ποιο ζώδιο παιδεύει πιο πολύ το ταίρι του όταν είναι σε σχέση

Ο βαθμός δυσκολίας του στις σχέσεις, με βάση το ζώδιό σου

CELEBS

Εύη Αδάμ: Ποζάρει με την πανέμορφη 24χρονη κόρη της, Νεφέλη

Mαμά και κορή μοιάζουν σαν δυο σταγόνες νερό