Homeland: ή πώς το σπίτι γίνεται η άλλη σου πατρίδα

Ζεις την εποχή μιας νέας χαρτογράφησης. Από τη στιγμή που έκανε την εμφάνισή του ο κορωνοϊός, είσαι συντονισμένη στις οθόνες σου, καλωδιωμένη, και παρακολουθείς με όλη σου την προσοχή εστιασμένη στην εξάπλωσή του, ελπίζοντας να δεις κάποια σημάδια υποχώρησής του. Βάζεις νοητές πινέζες στα μέρη που πλήττει και βλέπεις τον παγκόσμιο χάρτη να αλλάζει χρώμα στα μέρη που αφήνει ανεξίτηλο το σημάδι του. Με έναν ιό που καταργεί σύνορα, χώρες, γλώσσες και αναγκάζει εκατομμύρια πολίτες σε όλο τον κόσμο να μείνουν σπίτι για ένα πρωτοφανές διάστημα, η έννοια της παγκοσμιοποίησης αποκτά νέα σημασία και πιο χειροπιαστή οντότητα.
Έχεις κλειστεί στο σπίτι αλλά παράλληλα σχεδόν συγχρονισμένα τα όρια του σπιτιού σε εκατομμύρια σπίτια σε όλο τον πλανήτη μεταβάλλονται. Νιώθεις σαν ο νέος ιός να ήρθε για να σε κάνει να αναθεωρήσεις όλα όσα ήξερες. Με τις πτήσεις να έχουν ακυρωθεί και τα ταξίδια να έχουν μπει στον πάγο, παρακολουθείς το πώς ο ιός ως άλλος Φινέας Φερμπ αποφάσισε να γυρίσει τον κόσμο σε 80 ημέρες και να μην αφήσει χώρα που να μην τρέμει στο άκουσμα του ονόματός του – λες κι ο κορωνοϊός είναι ο μόνος που έχει δικαίωμα στις μετακινήσεις και τα ταξίδια.

Το ενδιαφέρον σου ξεκίνησε πρώτα να αφορά το πώς ο ιός έκανε την εμφάνισή του, ύστερα άρχισες να εστιάζεις στην πορεία του, στη συνέχεια ήρθε η σειρά της δικής σου χώρας και η παρατήρηση έγινε πιο προσωπική. Εξακολουθείς ωστόσο να διατηρείς αμείωτο το ενδιαφέρον σου στα μέρη εκείνα που έχεις μεγαλύτερη αδυναμία ή προσωπική εμπλοκή.

Η Ιταλία δεν είναι μόνο ακριβώς δίπλα στη χώρα σου αλλά είναι και ένας προορισμός που έχει πολλές πιθανότητες να έχεις επισκεφθεί και τώρα να αναπολείς αναμνήσεις και να σκαλίζεις φωτογραφίες που είχες τραβήξει. Ή στην περίπτωση που δεν είχες προλάβει να ταξιδέψεις, η επιθυμία σου αυτή τη στιγμή χτυπάει κόκκινο. Όχι για να πας τώρα, αλλά για να μπει στις προτεραιότητές σου όταν όλο αυτό μας αφήσει ήσυχους.

Η Μεγάλη Βρετανία συγκεντρώνει μεγάλα ποσοστά πιθανοτήτων να είναι η χώρα ενός μεταπτυχιακού σου ή απλώς κι ενός Εράσμου. Με τα φθηνά εισιτήρια που κυριαρχούσαν τα τελευταία χρόνια είναι πολύ πιθανό ο προσωπικός χάρτης ταξιδιών να έχει αρκετές κοινές πινέζες με τα μέρη που αυτός ο ιός επέλεξε να πλήξει περισσότερο. Φτάνοντας στον απόλυτο νούμερο 1 προορισμό των ταξιδιωτικών σου φαντασιώσεων αλλά και σημερινό σημείο 0 ως προς την έξαρση του ιού… Ναι, καλά κατάλαβες, στη Νέα Υόρκη αναφέρομαι.

Ο τρόπος που προσεγγίζουν οι άνθρωποι τις καταστροφές, τα μεγάλα και σημαντικά γεγονότα, από έναν πόλεμο μέχρι ένα τρομοκρατικό χτύπημα, έχει πάντα να κάνει με το βαθμό συμπάθειας, ταύτισης και προσωπικής εμπλοκής. Καταστροφές και χιλιάδες τραγικοί θάνατοι συμβαίνουν κάθε μέρα, με τέτοια «φυσικότητα» που δεν προλαβαίνουν να γίνουν καν είδηση ή δεν καταφέρνουν να διεκδικήσουν καν το 5λεπτο της δημοσιότητας.

Δεν ξέρω πόσα θα αλλάξουν μετά τον κορωνοϊό. Αν δηλαδή θα αρχίσεις να έχεις μεγαλύτερο ενδιαφέρον για το τι γίνεται στην άλλη πλευρά του πλανήτη. Αυτό που ξέρω είναι ότι αυτή τη στιγμή περισσότερο από ποτέ η απειλή αυτού του ιού ίσως σε κάνει να νιώσεις για πρώτη φορά όχι απλώς πολίτης του κόσμου αλλά μέρος μια ανθρώπινης αλυσίδας που αγκαλιάζει ολόκληρο τον πλανήτη.

Το πώς μια χώρα επιλέγει να αντιμετωπίσει τον ιό αλλά και το πώς ο ιός αποφασίζει να «φερθεί» σε μια χώρα γίνεται πρώτη σου έγνοια στην καθημερινή σου ενημέρωση. Δεν σε απασχολεί μόνο το πώς εξελίσσεται στη χώρα σου. Αυτό είναι μόνο το ένα σκέλος της προσοχής σου. Όσο ο ιός είναι έξω, όσο επηρεάζει άλλες χώρες, ακόμα και το πιο απομακρυσμένο χωριουδάκι της ανατολικής Κίνας – πλέον γνωρίζεις καλά ότι δεν μπορείς να κοιμάσαι ήσυχη τα βράδια, καθώς μπορεί ανά πάσα στιγμή αυτός ο απρόσκλητος επισκέπτης να εισβάλει με πρωτοφανή ευκολία πάλι στο σπίτι σου.

Το σπίτι σου που αυτή τη στιγμή είναι συνδεδεμένο με αόρατες κλωστές με τα σπίτια στη Ρώμη, τα τούβλινα κτήρια του Λονδίνου, τα λοφτ της Νέας Υόρκης, των κατοικιών της Μαδρίτης ή στις φαβέλες της Βραζιλίας.

Το νέο αίσθημα της παγκοσμιοποίησης έρχονται να ενισχύσουν κι οι πρωτοβουλίες καλλιτεχνών απ’ όλο τον κόσμο που ενώνουν τις δυνάμεις του και με τη βοήθεια της τεχνολογίας κάνουν την εμφάνισή τους από το σπίτι τους στο δικό σου σπίτι αλλά και σε όσα σπίτια τους ανοίξουν τις διαδικτυακές πύλες τους.

Όσο παρακολουθείς τη ζωή από το παράθυρό σου, άλλο τόσο παρακολουθείς τη ζωή και από τα παράθυρα του υπολογιστή, του τάμπλετ ή του κινητού σου. Όσο μένεις σπίτι ο κόσμος μπαίνει σπίτι σου με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο. Από τις τηλεδιασκέψεις και την τηλεργασία, μέχρι τη διατήρηση των επαφών και των δεσμών σου μέσω των βιντεοκλήσεων μέχρι τις online live παρακολουθήσεις θεατρικών παραστάσεων και συναυλιών τα όρια του χώρου και του χρόνου αποκτούν νέες διαστάσεις.

Κι όσο κι αν είναι νωρίς για να αξιολογήσεις αν είναι για καλό ή για κακό όλο αυτό ή κατά πόσο ήρθε για να μείνει – αυτό που μπορείς ήδη να πεις με σχετική σιγουριά είναι ότι όσο μόνη και αν είσαι ή αν νιώθεις στο σπίτι σου πρώτη φορά το σπίτι σου αποκτά τόσες διαστάσεις και τόσες δυνατότητες, λες και άνοιξε για να χωρέσει και να υποδεχτεί όλο τον κόσμο και παράλληλα πρώτη φορά εσύ νιώθεις περισσότερο γήινη –άνθρωπος δηλαδή του πλανήτη Γη–, το ίδιο ευάλωτη όπως κάθε άλλος άνθρωπος όχι μόνο στον ιό αλλά και στη μοναξιά, στην οικονομική ανασφάλεια, στον φόβο αλλά και στην ανάγκη της επαφής και της αγάπης.

Αυτός ο ιός δεν κάνει διακρίσεις, κι ίσως όσοι επιζήσουμε και τον ξεπεράσουμε ως φόρο τιμής σε όσους έχασαν ή χάσουν τη ζωή τους να κάνουμε έστω μόνο αυτό, να κρατήσουμε έστω μόνο αυτό το μάθημα – να θυμηθούμε τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος και να δώσουμε σημασία σε όσα μας ενώνουν και όχι σε όσα θέλουμε να πιστεύουμε ότι μας χωρίζουν.