ΠΡΩΤΗ ΥΛΗ
«Γίνε η αλλαγή που θέλεις να δεις στον κόσμο» Μαχάτμα Γκάντι
Διεθνής Ημέρα Μη Βίας – πες όχι σε κάθε μορφή βίας
Η Διεθνής Ημέρα Μη Βίας καθιερώθηκε στις 15 Ιουνίου 2007 με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 2 Οκτωβρίου, ημερομηνία γέννησης του Μαχάτμα Γκάντι (1869), σημαίνουσα μορφή του εθνικού κινήματος για την ανεξαρτησία της Ινδίας από την Μεγάλη Βρετανία και εμπνευστής της παθητικής αντίστασης (πολιτικής ανυπακοής) και της μη χρήσης βίας έναντι των καταπιεστών.
Σήμερα, χρειάζεται περισσότερο από ποτέ να τιμήσουμε αυτή τη μέρα – κυρίως διαθέτοντας λίγο χρόνο στη σκέψη του τι είναι και τι θεωρούμε βία, για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε τι είναι «μη βία» και πώς θα την κάνουμε πράξη και στάση ζωής.
Πέρα από τη σωματική βία ανάμεσα σε οποιουσδήποτε ανθρώπους ή τις εμπόλεμες καταστάσεις, τις δολοφονίες, τους βιασμούς, την κακοποίηση η βία στην εποχή μας μπορεί να πάρει πολλές σιωπηρές κι εξίσου επικίνδυνες μορφές.
Από τα πιο χειροπιαστά παραδείγματα που αφορούν την απειλή κατά της ζωής ή στρέφονται κατά της σωματικής ακεραιότητας ή απειλούν την ψυχική ή πνευματική υγεία κάποιου. Βία είναι η καταπίεση, η άρνηση ελευθερίας έκφρασης, η μη αποδοχή του άλλου για αυτό που είναι, η απαγόρευση θεμελιωδών και στοιχειωδών δικαιωμάτων ατομικής ελευθερίας. Από το πώς φέρονται και καταδυναστεύουν τα κράτη το ένα το άλλο, από το πώς φέρονται οι κυβερνήσεις στους πολίτες τους, το πώς συμπεριφέρονται οι χώρες στο περιβάλλον και το οικοσύστημα μέχρι το πώς συμπεριφερόμαστε ο ένας στον άλλον στην απλή καθημερινότητά μας και τη μεταξύ μας διάδραση ή «συνύπαρξη».
Βία παραμένουν τα φυλετικά και σεξιστικά στερεότυπα, οι κάθε είδους κοινωνικές, θρησκευτικές, σεξουαλικές και άλλες διακρίσεις, βία αποτελεί η ενδοοικογενειακή, το bulling (εντός και εκτός σχολείου), ο διασυρμός στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης, η αστυνομική κατάχρηση της εξουσίας, η οποιαδήποτε κατάχρηση εξουσίας: από τον επαγγελματικό χώρο (με τη σεξουαλική παρενόχληση να είναι το πιο τρανταχτό παράδειγμα, μέχρι την ψυχολογική πίεση που μπορεί να υφίσταται ένας υπάλληλος από κάποιον ανώτερό του). Βία μπορούν να θεωρηθούν τα fake news και οι επιπτώσεις που έχουν στην ψυχική υγεία. Βία είναι η άρνηση ασύλου και η εχθρική αντιμετώπιση των προσφύγων.
Βία στην εποχή της πανδημίας θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν οι επικίνδυνες ριψοκίνδυνες κι επιπόλαιες ατομικές συμπεριφορές που θέτουν σε κίνδυνο το γενικό καλό (από τους αρνητές της μάσκας) αλλά εξίσου μορφή βίας είναι και η μη επαρκή αντιμετώπιση του ιού από τις κυβερνήσεις των χωρών (έως την κατάρρευση παγκοσμίως των δημόσιων συστημάτων υγείας).
Βία μπορεί να αποτελούν χωρίς καν να το καταλαβαίνουμε ή συνειδητοποιούμε η συνήθεια, η κοινωνική αδιαφορία, η ανοχή, η πολιτική αποστασιοποίηση.
Για να τιμήσουμε τη σημερινή μέρα θα θυμηθούμε μερικές από τις χαρακτηριστικές αρχές της ειρηνιστικής φιλοσοφίας και στάσης ζωής του Γκάντι:
«Εσείς οι ίδιοι, όπως και οποιοσδήποτε σε ολόκληρο το σύμπαν, αξίζετε την αγάπη και τη στοργή».
«Υπάρχουν περισσότερα στη ζωή παρά από την αύξηση της ταχύτητάς της».
«Η πίστη δεν είναι κάτι που πρέπει να συλλάβεις, είναι μια κατάσταση που σου επιτρέπει να μεγαλώσεις μέσα της».
«Οι αδύναμοι δεν μπορούν ποτέ να συγχωρήσουν. Η συγχώρεση είναι το χαρακτηριστικό των ισχυρών».
«Η ευτυχία είναι όταν αυτό που σκέφτεστε, αυτό που λέτε και αυτό που κάνετε όταν είστε σε αρμονία ή ζείτε αρμονικά».
«Γίνε η αλλαγή που θέλεις να δεις στον κόσμο».
«Με απαλό τρόπο, μπορείτε να ταρακουνήσετε τον κόσμο».
«Προχωρούν οι άνθρωποι μου. Πρέπει να τους ακολουθήσω, γιατί είμαι ο ηγέτης τους».
«Πρώτα σε αγνοούν, μετά σε γελοιοποιούν, μετά σε πολεμούν και μετά κερδίζεις».
«Δεν υπάρχει “τρόπος ειρήνης”, υπάρχει μόνο ειρήνη».
«Η φτώχεια είναι η χειρότερη μορφή βίας».
«Ως ανθρώπινα όντα, το μεγαλείο μας δεν έγκειται τόσο στο να είμαστε σε θέση να αναδιαμορφώσουμε τον κόσμο - αυτός είναι ο μύθος της ατομικής εποχής - όσο το να είμαστε σε θέση να ξαναχτίσουμε τον εαυτό μας».
«Μην αναζητάτε μεγαλύτερο πλούτο, αλλά απλούστερη απόλαυση - όχι μεγαλύτερη περιουσία, αλλά βαθύτερη ευγένεια».
«Έμαθα για πρώτη φορά τις έννοιες της μη βίας στον γάμο μου».
«Δεν υπάρχει σχολείο ίσο με ένα αξιοπρεπές σπίτι και κανένας δάσκαλος ίσος με έναν ενάρετο γονέα».
«Μην μιλάς γι' αυτό. Το τριαντάφυλλο δεν χρειάζεται να διαδώσει το άρωμά του. Απλώς το δίνει, και οι άνθρωποι έλκονται από αυτό. Ζήστε το και οι άνθρωποι θα έρθουν να δουν την πηγή της δύναμής σας».
«Δεν πρέπει να χάσετε την πίστη στην ανθρωπότητα. Η ανθρωπότητα είναι σαν ωκεανός: εάν μερικές σταγόνες του ωκεανού είναι βρώμικες, ο ωκεανός δεν γίνεται βρώμικος».
«Μπορείς να με αλυσοδέσεις, μπορείς να με βασανίσεις, μπορείς ακόμη και να καταστρέψεις αυτό το σώμα, αλλά ποτέ δεν θα φυλακίσεις το μυαλό μου».
«Αν δεν είχα αίσθηση του χιούμορ, θα είχα αυτοκτονήσει εδώ και πολύ καιρό».
«Κανείς δεν μπορεί να με πληγώσει χωρίς την άδειά μου».
