ΠΡΩΤΗ ΥΛΗ
«Το κακό, όταν είμαστε στην εξουσία του, δεν το νιώθουμε ως κακό, αλλά ως αναγκαιότητα, ακόμη και ως καθήκον» Σιμόν Βέιλ
Η ακτιβίστρια, σημαντική φιλόσοφος και συγγραφέας Simone Weil πέθανε στις 24 Αυγούστου 1943
Ακτιβίστρια, φιλόσοφος, συγγραφέας, η σκέψη της, διαχρονική και επίκαιρη, παραμένει πολύτιμη. Η Σιμόν Βέιλ γεννήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 1909 σ' ένα προάστιο του Παρισιού από γονείς Ισραηλίτες και το 1931 αποφοίτησε από την Ecole Normale Superieure με δίπλωμα καθηγήτριας της φιλοσοφίας. Κάτοχος μιας ευρύτατης μάθησης και με κύριο μέλημα της την ανθρώπινη κατάσταση, ανέπτυξε, παράλληλα με τη συγγραφική της δραστηριότητα, ενεργό κοινωνική δράση. Έτσι εντάσσεται στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα της Πουάρ που άρχισε το 1932. Προικισμένη με σπάνια ευφυΐα κι οξυδέρκεια ανησυχούσε για την όλο και αυξανόμενη κυριαρχία της γραφειοκρατικής μηχανής του κράτους στην οποία διέβλεπε τον κίνδυνο μιας νέας μορφής καταπίεσης κοινωνικής πάνω στο άτομο.
Για να γνωρίσει στην πράξη τους όρους της εργασίας και τα κάθε φύσης προβλήματα της τάξης των εργαζομένων χειρωνακτικά, αλλά και από την έμφυτη διάθεσή της να συμμετέχει στη δυστυχία των λιγότερο ευνοημένων κοινωνικά, η Σιμόν Βέιλ εγκατέλειψε το 1934 την καθηγητική της έδρα για να εργαστεί ως απλή εργάτρια εργοστασίου. Καρπός της εμπειρίας της αυτής είναι το βιβλίο "Η εργατική κατάσταση" που, μαζί με την ημερολογιακή καταγραφή της επίπονης θητείας της στη ζωή του εργοστασίου, αποτελεί το ηθικό και φιλοσοφικό της συμπέρασμα. Τα γεγονότα της εποχής και το πάσχισμά της για την υπόθεση του ανθρώπου την κράτησαν πάντα στο κέντρο της διαμάχης. Παράλληλα η Σιμόν Βέιλ έζησε μια εσωτερική δραματική πορεία στην αναζήτηση της αλήθειας που την οδήγησε σε εκπληκτικές εμπειρίες μυστικής ενάργειας.
Αν και μεγάλωσε σε αγνωστικιστικό περιβάλλον και διέτρεξε, φιλοσοφικά και πολιτικά, μια συνειδητή επαναστατική περίοδο, δέχτηκε ταπεινόφρονα τις εσωτερικές αποκαλύψεις που διεύρυναν τη σκέψη της από πανανθρώπινες σε παν-κοσμικές διαστάσεις. Πρόσφυγας πολέμου, πρώτα στη Μασσαλία, μετά στη Νέα Υόρκη, τελευταία στις τάξεις των ελεύθερων Γάλλων στο Λονδίνο, κατέγραψε με ακρίβεια και απόλυτη ειλικρίνεια την ανθρώπινη κατάσταση, όπως της την έδινε πλέον η νέα, χριστοκεντρική προοπτική της.
Από την εποχή εκείνη χρονολογούνται η ιδιαίτερη εμβάθυνση της επάνω στην ελληνική σκέψη και οι δυνατές διαισθήσεις της για την αποστολή του ελληνικού στοχασμού ως προεργασία για τον «ερχόμενον λόγον».
Άλλα συγγράμματά της είναι: «Προχριστιανικές διαισθήσεις», «Τετράδια», «Καταπίεση και ελευθερία», «Η ελληνική πηγή», «Η αναμονή του Θεού», «Η υπερφυσική γνώση», «Σωσμένη Βενετία» (τραγωδία μισοτελειωμένη, «Το ρίζωμα» και άλλα.
Πέθανε στο Άσφορντ, Αγγλία, στις 24 Αυγούστου 1943.
Με αφορμή την επέτειο από τον θάνατό της, θυμόμαστε μερικές από τις χαρακτηριστικές της φράσεις:
«Η ταπεινοφροσύνη είναι επιλεγμένη υπομονή».
«Η φαντασία και η μυθοπλασία αποτελούν περισσότερα από τα τρία τέταρτα της πραγματικής μας ζωής».
«Μπορώ, άρα είμαι».
«Η υψηλότερη έκσταση είναι η προσοχή στο έπακρο».
«Το να είναι ριζωμένη είναι ίσως η πιο σημαντική και λιγότερο αναγνωρισμένη ανάγκη της ανθρώπινης ψυχής».
«Πρέπει να προτιμήσουμε την πραγματική κόλαση από έναν φανταστικό παράδεισο».
https://www.instagram.com/p/CCPMXfun217/
«Δύο κρατούμενοι των οποίων τα κελιά εφάπτονται επικοινωνούν μεταξύ τους χτυπώντας τον τοίχο. Ο τοίχος είναι αυτό που τους χωρίζει αλλά είναι και το μέσο επικοινωνίας τους. Το ίδιο συμβαίνει με εμάς και με τον Θεό. Κάθε χωρισμός είναι ένας σύνδεσμος».
«Το μέλλον είναι φτιαγμένο από τα ίδια πράγματα με το παρόν».
«Η προσκόλληση είναι ο μεγάλος κατασκευαστής των ψευδαισθήσεων. Η πραγματικότητα μπορεί να επιτευχθεί μόνο από κάποιον που είναι αποστασιοποιημένος».
«Όταν μια αντίφαση είναι αδύνατο να επιλυθεί παρά μόνο με ένα ψέμα, τότε ξέρουμε ότι είναι πραγματικά ένα πέρασμα».
«Ισότητα είναι η δημόσια αναγνώριση, που εκφράζεται αποτελεσματικά με θεσμούς και τρόπους, της αρχής ότι ίσος βαθμός προσοχής οφείλεται στις ανάγκες όλων των ανθρώπων».
«Η φαντασία είναι πάντα ο ιστός της κοινωνικής ζωής και η δυναμική της ιστορίας. Η επιρροή των πραγματικών αναγκών και των καταναγκασμών, των πραγματικών συμφερόντων και των υλικών, είναι έμμεση γιατί το πλήθος δεν το αντιλαμβάνεται ποτέ».
https://www.instagram.com/p/CY67s0Jsll5/
«Η πραγματική ιδιοφυΐα δεν είναι τίποτα άλλο παρά η υπερφυσική αρετή της ταπεινοφροσύνης στον τομέα της σκέψης».
«Τα περισσότερα έργα τέχνης, όπως και τα περισσότερα κρασιά, πρέπει να καταναλώνονται στην περιοχή δημιουργίας τους».
«Η ομορφιά πάντα υπόσχεται, αλλά ποτέ δεν δίνει τίποτα».
«Όσο δύσκολο είναι πραγματικά να ακούς κάποιον που βρίσκεται σε θλίψη, είναι εξίσου δύσκολο γι' αυτόν να γνωρίζει ότι τον ακούς με συμπόνια».
«Μια βλαβερή πράξη είναι η μεταβίβαση στους άλλους της υποβάθμισης που φέρουμε στον εαυτό μας».
«Το κακό, όταν είμαστε στην εξουσία του, δεν το νιώθουμε ως κακό, αλλά ως αναγκαιότητα, ακόμη και ως καθήκον».
https://www.youtube.com/watch?v=QX0mAk3zI7Q
«Όλες οι αμαρτίες είναι προσπάθειες να γεμίσουν κενά».
«Τα ανθρώπινα όντα είναι τόσο φτιαγμένα που αυτοί που κάνουν τη συντριβή δεν αισθάνονται τίποτα. Είναι ο συντετριμμένος άνθρωπος που νιώθει τι συμβαίνει. Αν δεν βάλει κανείς τον εαυτό του στο πλευρό των καταπιεσμένων, για να νιώσει μαζί τους, δεν μπορεί να καταλάβει».
«Ο μόνος δρόμος προς την αλήθεια είναι μέσα από τον ίδιο τον αφανισμό. Διαμένοντας για μεγάλο χρονικό διάστημα σε μια κατάσταση ακραίας και ολοκληρωτικής ταπείνωσης».
«Το πιο σημαντικό μέρος της διδασκαλίας είναι να διδάξεις αυτό που είναι να μαθευτεί».
«Το να θέλεις φιλία είναι μεγάλο λάθος. Η φιλία πρέπει να είναι μια χαριστική χαρά, όπως οι χαρές που προσφέρει η τέχνη ή η ζωή».
«Ο έξυπνος άνθρωπος που είναι περήφανος για την εξυπνάδα του μοιάζει με τον καταδικασμένο που είναι περήφανος για το μεγάλο του κελί».
https://www.instagram.com/p/ChkOkFyOsqy/
«Η καταστροφή του παρελθόντος είναι ίσως το μεγαλύτερο από όλα τα εγκλήματα».
«Στον αγώνα ενάντια στην αγωνία κανείς δεν παράγει ποτέ γαλήνη. Ο αγώνας ενάντια στην αγωνία παράγει μόνο νέες μορφές αγωνίας».
«Είναι αιώνια υποχρέωση απέναντι στον άνθρωπο να μην τον αφήνουμε να υποφέρει από πείνα όταν κάποιος έχει την ευκαιρία να τον βοηθήσει».
«Μόνο το αδύνατο είναι δυνατό για τον Θεό. Έχει παραχωρήσει το δυνατό στη μηχανική της ύλης και την αυτονομία των πλασμάτων του».
«Υπάρχει ένα και μόνο ένα πράγμα στη σύγχρονη κοινωνία πιο αποτρόπαιο από το έγκλημα, δηλαδή η κατασταλτική δικαιοσύνη».
«Για να είναι κανείς ήρωας ή ηρωίδα, πρέπει να δώσει εντολή στον εαυτό του».
https://www.instagram.com/p/B8OCSNfFScP/
«Ο ανθρωπισμός δεν έκανε λάθος όταν πίστευε ότι η αλήθεια, η ομορφιά, η ελευθερία και η ισότητα έχουν άπειρη αξία, αλλά πιστεύοντας ότι ο άνθρωπος μπορεί να τα αποκτήσει για τον εαυτό του χωρίς χάρη».
«Περισσότερο από κάθε άλλη παραστατική τέχνη, η έλλειψη σεβασμού για την υποκριτική φαίνεται να πηγάζει από το γεγονός ότι κάθε πολίτης θεωρεί τον εαυτό του έγκυρο κριτικό».
«Μια επιστήμη που δεν μας φέρνει πιο κοντά στον Θεό είναι άχρηστη».
«Όσοι είναι δυστυχισμένοι δεν χρειάζονται τίποτα σε αυτόν τον κόσμο παρά μόνο ανθρώπους ικανούς να τους δώσουν την προσοχή τους».
ΠΡΟΣΩΠΟ – Βιβλιοnet (biblionet.gr)
