Γλυκάνισος: ιδιότητες, οφέλη, τρόποι χρήσης και παρενέργειες

Ο γλυκάνισος είναι δυνατό τονωτικό του οργανισμού γενικά, δρα κατά της αϋπνίας και ενεργοποιεί το πεπτικό σύστημα (μετεωρισμός, ναυτία, δυσκοιλιότητα δυσπεψία/χωνευτικό). Το αφέψημά του είναι ιδανικό για κρυολογήματα, αφού διαθέτει αντισπασμωδικές, βλεννολυτικές, αποχρεμπτικές και αντιβακτηριδιακές ιδιότητες, αλλά και γενικά για τη θεραπεία παθήσεων του αναπνευστικού. Αυξάνει τη ροή του γάλακτος σε περίοδο θηλασμού, ενώ τα επιθέματα με αφέψημα «ανοίγουν» τις θηλές από το πετρωμένο γάλα. Παράλληλα είναι εμμηναγωγό και καταπραΰνει τους πόνους της περιόδου.

Λατινική ονομασία: Pimpinella anisum

Άλλες ονομασίες: Πιμπινέλα, άνισον, γλυκανθής

 Στη μαγειρική

Έντονο άρωμα, που υπερισχύει των άλλων.

Στο εμπόριο: Ολόκληρη κάψα ή οι σπόροι.

Χρήση: Ως έχει αλλά και το νερό μέσα στο οποίο έχει βράσει.

Ταιριάζει: Σε αρμυρές και γλυκές ζύμες (με πιο γνωστά τα παξιμάδια γλυκάνισου), κρέας, κοτόπουλο, σάλτσες, μπισκότα και κέικ.

Τρόποι χρήσης

Κυρίως οι σπόροι. Αφέψημα, έγχυμα, βάμμα, ιαματικό λάδι.

Ιστορία

Ο πατέρας της Ιατρικής, ο Ιπποκράτης πίστευε ότι ο γλυκάνισος βοηθά στο φτέρνισμα. Ο Πλίνιος ανέφερε καταπραϋντική δράση σε στομαχικά προβλήματα. Οι Ρωμαίοι πρόσθεταν γλυκάνισο σε γλυκό που σέρβιραν  μετά το γεύμα για να διευκολύνουν  την πέψη. Στην Αρχαία Ελλάδα χρησιμοποιούνταν για την αντιμετώπιση του κρυολογήματος. Οι Κινέζοι το χρησιμοποιούν για καθαρή αναπνοή και για να αντιμετωπίσουν το φούσκωμα. Άγγλοι το συστήνουν για το λόξιγκα, τον πονοκέφαλο και το άσθμα. Οι Κρήτες έδιναν αφέψημα γλυκάνισου στα βρέφη για τους κολικούς πόνους ενώ το χρησιμοποιούσαν και για φτιάξουν ούζο από τη ρακή.

Θεραπευτικές ιδιότητες

• Ο σπόρος του αλλά και το λάδι του χρησιμοποιούνται για να απαλύνουν τα ενοχλητικά συμπτώματα των στομαχικών διαταραχών. Επίσης μελέτες έχουν βρει ότι καταπραΰνει από τις ενοχλητικές καούρες και τα διάφορα πεπτικά προβλήματα. Ταυτόχρονα το ρόφημα από γλυκάνισο κάνει καλό στην καταρροή ενώ λειτουργεί ως αποχρεμπτικό, ως διουρητικό αλλά και ως διεγερτικό της όρεξης.
• Μια ακόμη χαρακτηριστική χρήση του είναι ότι αυξάνει τη ροή του γάλατος κατά τη διάρκεια του θηλασμού. Νεότερες μελέτες έδειξαν το ρόφημα από γλυκάνισο καταπραΰνει τα συμπτώματα της δυσμηνόρροιας ενώ διευκολύνει τον τοκετό.
• Από την άλλη πλευρά οι άνδρες χρησιμοποιούν γλυκάνισο, για τη θεραπεία των συμπτωμάτων της "ανδρικής εμμηνόπαυσης". Άλλες χρήσεις του περιλαμβάνουν τη θεραπεία των επιληπτικών κρίσεων, την αντιμετώπιση διαταραχών του ύπνου (αϋπνία), το άσθμα και την δυσκοιλιότητα.
• Ο γλυκάνισος όμως έχει ευεργετικές ιδιότητες για την ριζική αντιμετώπιση της ψωρίασης. Μερικοί άνθρωποι απλώνουν γλυκάνισο απευθείας στο δέρμα για τη θεραπεία της ψώρας και της ψωρίαση.
• Στα τρόφιμα χρησιμοποιείται ως αρωματική ουσία. Έχει μια γλυκιά, αρωματική γεύση που μοιάζει με τη γεύση της μαύρης γλυκόριζας.
• Αφεψήματα για το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
• Αφεψήματα για το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου - Φλιτζάνι με ρόφημα γλυκάνισου
• Το αφέψημα αυτό έχει την ευχάριστη γεύση της γλυκόριζας. Είναι αναμφισβήτητα ένα ιδανικό φυτό για την ανακούφιση των πόνων στο στομάχι και στο έντερο. Ανακουφίζει επίσης το πρήξιμο, τα αέρια και είναι αντισπασμωδικό. Συνιστάται ιδιαιτέρως σε ανθρώπους που υποφέρουν από το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Η Δρ. MaryamMosaffa-Jahromi αναφέρει στην έρευνά της, την οποία μπορείτε να βρείτε εδώ, πως σε μια περίοδο τεσσάρων εβδομάδων μια ομάδα ασθενών που λάμβανε κάψουλες με έλαιο γλυκάνισου είδε σημαντική βελτίωση σ’ αυτό το πρόβλημα.
• Μια μικρή προειδοποίηση είναι απαραίτητη πριν προχωρήσουμε. Θα πρέπει να σας ενημερώσουμε ότι ο γλυκάνισος δεν είναι καλή επιλογή αν υποφέρετε από μια περίοδο διάρροιας. Η ασθένεια αυτή εναλλάσσεται μεταξύ διάρροιας και δυσκοιλιότητας και έτσι θα πρέπει να καταναλώνετε το ρόφημα του γλυκάνισου όταν διανύετε τις μέρες όπου αντιμετωπίζετε δυσκολία στις εντερικές κινήσεις. Για να προετοιμάσετε αυτό το τσάι, το μόνο που χρειάζεστε είναι μια κουταλιά της σούπας σπόρους γλυκάνισου τις οποίες θα πρέπει να βράσετε σε ένα φλιτζάνι νερό. Καταναλώστε το πριν το πρωινό αλλά και κατά τη διάρκεια της μέρας.

Προφυλάξεις

Σε κάποια άτομα ο γλυκάνισος μπορεί να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις ενώ θα πρέπει να αποφεύγεται η υπερ κατανάλωση του.

 Συστατικά

Το εξωτικό καρύκευμα περιέχει μερικές από τις πιο σημαντικές φυτικές χημικές ενώσεις που έχουν αντιοξειδωτικές και θεραπευτικές ιδιότητες για διάφορες καταστάσεις. Το πρωτογενές βασικό πτητικό έλαιο που δίνει τη χαρακτηριστική γλυκιά, αρωματική γεύση στο σπόρο του γλυκάνισου είναι η αναιθόλη. Άλλες σημαντικές ενώσεις που βρίσκονται σε αυτούς τους κόκκους περιλαμβάνουν την εστραγκόλη, την π-ανισαλδεΰδη, την αλκοόλη του γλυκάνισου, την ακετοφαινόνη, το πινένιο και το λιμονένιο. Το έλαιο που λαμβάνεται από την εκχύλιση των σπόρων συμπεριλαμβάνεται σε πολλά παραδοσιακά φάρμακα ως αντισηπτικό, αντισπασμωδικό, πεπτικό, αποχρεμπτικό, διεγερτικό και τονωτικό. Θεωρείται επίσης ότι συμβάλλει σημαντικά στην υγεία του στομάχου. Είναι μια εξαιρετική πηγή πολλών βασικών βιταμινών του συμπλέγματος Β όπως η πυριδοξίνη, η νιασίνη, η ριβοφλαβίνη και η θειαμίνη. Η πυριδοξίνη (βιταμίνη Β-6) βοηθά στην αύξηση των νευροχημικών επιπέδων του GABA στον εγκέφαλο. Οι πικάντικοι σπόροι είναι μια από τις σημαντικότερες πηγές ορυκτών όπως το ασβέστιο, ο σίδηρος, ο χαλκός, το κάλιο, το μαγγάνιο, ο ψευδάργυρος και το μαγνήσιο. Το κάλιο είναι ένα σημαντικό συστατικό των κυττάρων και των σωματικών υγρών που βοηθά στον έλεγχο του καρδιακού ρυθμού και της αρτηριακής πίεσης. Ο χαλκός είναι συμπαράγοντας για πολλά ζωτικά ένζυμα. Ο χαλκός απαιτείται επίσης για την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων. Το μπαχαρικό περιέχει επίσης καλές ποσότητες αντιοξειδωτικών βιταμινών όπως οι βιταμίνες C και Α.

Προσοχή

Η παρουσίαση των βοτάνων σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί συνταγή και έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα. Τα βότανα θα πρέπει να καταναλώνονται με ιδιαίτερη προσοχή και με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού, κυρίως για όσους ακολουθούν ιατροφαρμακευτική αγωγή, αλλά και για τις εγκύους, τις θηλάζουσες και τα παιδιά. Τα βότανα δεν αποτελούν φάρμακα, ούτε πρέπει να τα καταναλώνουμε αλόγιστα και με την ελπίδα ότι θα γιατρέψουν όλες τις ασθένειες.Τα φυτά πρέπει να χρησιμοποιούνται με μέτρο και βάσει των συμβουλών των ειδικών, που γνωρίζουν καλύτερα. Πριν χρησιμοποιήσετε οποιαδήποτε βότανο είναι απαραίτητο να είστε σίγουροι ότι είναι το σωστό φυτό. Η λανθασμένη αναγνώριση βοτάνων είναι η αιτία συχνά για πολλές παρενέργειες.

Πηγές:

Η κουζίνα των βοτάνων - Σπυριδογιαννάκη Μαίρη, Εκδόσεις Οξύ
Μοναστηριακές Θεραπείες - Σπυριδογιαννάκη Μαίρη, Εκδόσεις Οξύ
230 βότανα-Ιουλίας Δαβάρα-Αθήναι 1978
Το πράσινο φαρμακείο Βοτανο θεραπείες, Dr James A. Duke
100 Βότανα 1000 Θεραπείες, Κώστας Μπαζαίος, Εκδόσεις Διατροφή και Υγεία
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος – Larousse – Britannica
https://www.britannica.com/topic/list-of-herbs-and-spices-2024392
https://greatist.com/health/herb-guide#1
https://web.extension.illinois.edu/herbs/directory.cfm
https://www.planetnatural.com/category/gardening/herb/growing-guides-herbs/
https://www.health.com/food/
http://www.webmd.com
http://www.herb.gr
https://www.itrofi.gr/fytika/votana/article/1904/o-glykanisos-ston-kosmo-tis-votanotherapeias
https://el.wikipedia.org/