Μπέττυ Αρβανίτη: "Η ζωή του κάθε ανθρώπου είναι ιδιαίτερη και μοναδική"

Από παιδί ονειρευόταν να γίνει ηθοποιός. Στο θέατρο. Εσύ τη γνώρισες, όμορφη και γοητευτική, στις ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου που αγαπούσες. Ναι, όπως η «Νύχτα γάμου». Η Μπέττυ Αρβανίτη, όμως, πάντα το θέατρο ονειρευόταν. Αυτό ήταν η βαθιά επιθυμία της. Και σήμερα, που πια είναι αναγνωρισμένη από κοινό και κριτικούς ως  μια από τις πιο σημαντικές Ελληνίδες ηθοποιούς του θεάτρου, ως μια καλλιτέχνις –εργάτρια της Τέχνης που την εκφράζει, της τέχνης του θεάτρου, λέει πως δεν έχει πια, απωθημένα. Τ’ όνειρο της το’ κανε πραγματικότητα. Δημιουργός και «ψυχή» του Θεάτρου Οδού Κεφαλληνίας, από το 1987, ερμηνεύει με γνώση, αλήθεια, πάθος, αυθεντικότητα, ρόλους κολοσσούς, συγγραφείς τεράστιους, σύγχρονους και «παλιούς», και δικαιώνει καθημερινά τη δική της ανάγκη για έκφραση, τη δική μας αναζήτηση του αληθινού θεάτρου. 

Δεν θα ξεχάσω τη συγκίνησή μου, τον Δεκέμβρη του ’87, όταν την  είδα στο, ολοκαίνουργιο τότε, Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας, στο ρόλο της Πέτρα Φον Καντ. Η παράσταση ήταν συγκλονιστική και η Μπέττυ Αρβανίτη, η ερμηνεύτρια που και ο ίδιος ο Φασμπίντερ, αλλά και όλοι, πιστεύω, οι σκηνοθέτες του θεάτρου θα ονειρευόντουσαν. Μοναδική!

Από το ’87 μέχρι σήμερα, δεκάδες οι ρόλοι, οι παραστάσεις, οι συγγραφείς, που «παρέλασαν» (και παρελαύνουν) από το Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας. Φέτος ήρθε η σειρά του Αυστριακού Χέρμαν Μπροχ. Διασκευή από το έργο του Μπροχ «Οι Αθώοι» είναι το έργο «Η Τσερλίνε και το σπίτι των κυνηγών» που παρουσιάζει, σε σκηνοθεσία του Γιάννη Καλαβριανού, η Μπέττυ Αρβανίτη. Για το έργο, το ρόλο της, αλλά και πολλά πολλά άλλα, μιλήσαμε μαζί της. Κι εσύ, μπορείς μέσα απ’ όσα είπε αλλά και μέσα απ’ όσα δεν απάντησε, να καταλάβεις αυτά που μπρος, πίσω και μέσα από τις λέξεις λέει στο allyou η ηθοποιός που τόσο θαυμάζεις. 

Η Τσερλίνε, άλλος ένας μεγάλος ρόλος για σάς, άλλος ένας μεγάλος συγγραφέας για το Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας, ο Χερμαν Μπρόχ. Με πόση ευλάβεια αλλά και πόση τόλμη προσεγγίσατε αυτή την τραγική φιγούρα;

Ο Χέρμαν Μπροχ είναι ένας από τους σπουδαιότερους Αυστριακούς συγγραφείς, γι’ αυτό και κατάφερε να πλάσει αυτή την τόσο πολύπλοκη ηρωίδα. Την Τσερλίνε. Για μένα ήταν μια ακόμη πρόκληση κι ένα ακόμη ρίσκο. Την Τσερλίνε, όπως και άλλους μου ρόλους, προσπάθησα να την προσεγγίσω με όση περισσότερη αλήθεια διέθετα, ρισκάροντας λάθη και σωστά και επιδιώκοντας όσο περισσότερη εγγύτητα μπορούσα στον ψυχισμό της. 

Μετά τον Παπαδιαμάντη, τον Ίψεν, τον Τέννεσι Ουίλιαμς, ο Μπροχ, που επιλέξατε, είναι για σάς  πράξη καταγγελίας; Και η γριά υπηρέτρια, η καταπιεσμένη Τσερλίνε, μήπως συμβολίζει εμάς τους Έλληνες, σήμερα; 

Αν αποτελεί και μια καταγγελία αυτό, δεν ήταν η αρχική μου πρόθεση, συνέπεσε η εποχή που διανύουμε να έχει, δυστυχώς, πολλές αντιστοιχίες  μ’ αυτό το έργο. 

Πόσο σας επηρέασε η κρίση που βιώνουμε στην Ελλάδα στο να επιλέξετε το συγκεκριμένο έργο; 

Το κριτήριο της επιλογής ενός έργου είναι κυρίως η καλλιτεχνική του αξία, αν αυτό αφορά και το τι βιώνουμε σήμερα, είναι μια σύμπτωση, ίσως όχι τυχαία. Πιστεύω όμως ότι τα σημαντικά έργα αφορούν πάντα το σήμερα, γιατί σκάβουν εις βάθος στον άνθρωπο και τις ανάγκες του, που οι μεγάλες και βασικές δεν έχουν ακόμη απαντηθεί.

Το θέατρο Οδού Κεφαλληνίας αποτελεί πια, «κεφάλαιο» για τον θεατρικό πολιτισμό μας, και όχι μόνο. Για σας τι είναι; Το σπίτι σας;  Το καταφύγιο σας; Η διαμαρτυρία σας; Η καλλιτεχνική σας δικαίωση;

Το μόνο που δεν μπορεί να είναι το θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας, όπως και κάθε θέατρο, είναι να είναι καταφύγιο. Το θέατρο φέρνει στο φως τα πράγματα, δεν τα κρύβει. Ούτε σπίτι μου είναι, ούτε διαμαρτυρία, ούτε δικαίωση. Είναι μια μεγάλη τύχη για μένα, να μπορώ να επιλέγω τον τρόπο που μπορώ να εκφραστώ, μαζί με κείνους που εκτιμώ και εμπιστεύομαι. 

Πώς αποφασίζει ένα λαμπερό κορίτσι του ελληνικού σινεμά να κάνει στροφή 180 μοιρών, να εγκαταλείψει τον κινηματογράφο και να δημιουργήσει ένα δικό του θέατρο ρεπερτορίου; Να ερμηνεύσει ρόλους –κολοσσούς; Να φέρει το κοινό σε επαφή με μεγάλους, «δύσκολους» συγγραφείς;

... 

Ποια είναι η πιο έντονη ανάμνηση σας από τα χρόνια σας στον ελληνικό κινηματογράφο;

Έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε.

Αν σας ζητούσα να μου πείτε, χωρίς σεμνότητα, τρεις μεγάλες σας ερμηνείες στη σκηνή του θεάτρου σας, ποιες θα μου λέγατε και γιατί; 

Μπορώ να πως ποιους ρόλους αγάπησα περισσότερο τα τελευταία χρόνια, αν ήταν «μεγάλες ερμηνείες» δεν είναι δική μου αρμοδιότητα να τους χαρακτηρίσω κι αυτό όχι από σεμνότητα, αλλά γιατί έτσι είναι. Θεωρώ λοιπόν ότι ο ρόλοι μου στα «Πριν την αποχώρηση» του Τ. Μπέρχαρντ, «Η γηραιά κυρία» του Φ. Ντίρενματ, «Η Φόνισσα» του Αλ. Παπαδιαμάντη, ίσως να είχαν ενδιαφέρον. 

Υπάρχουν ακόμα για σάς ρόλοι-απωθημένα; Ποιοι;

Απωθημένα δεν έχω για ρόλους. Ίσως έχω χάσει κάποιους ρόλους που θα επιθυμούσα, λόγω ηλικίας. 

Υπήρξαν στιγμές που μετανιώσατε για το εγχείρημα σας με το Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας; Στιγμές δύσκολες οικονομικά; Στιγμές απογοήτευσης καλλιτεχνικά;

Δεν μετάνιωσα ποτέ για τη δημιουργία του θεάτρου Οδού Κεφαλληνίας, παρ’όλες τις αναπόφευκτες δύσκολες στιγμές.

Πόσο επιτρέπετε στον εαυτό σας να παρασύρεται από συναισθήματα της στιγμής; Πόσο μετράει για σας η διάρκεια των πραγμάτων; Των σχέσεων;

Όπως όλοι οι άνθρωποι, είμαι κι εγώ παρορμητική και παρασύρομαι από συναισθήματα της στιγμής. Όσο για τη διάρκεια, ασφαλώς έχει σημασία, εφόσον διαρκεί. Το ίδιο ισχύει και για τις σχέσεις, διαρκούν εφόσον έχουν λόγο, άρα και σημασία.

Ποιο συναίσθημα υπήρξε κυρίαρχο στην προσωπική σας ζωή;

Δεν μπορώ να απομονώσω ένα συναίσθημα. Κάθε φορά κυριαρχεί κι ένα άλλο συναίσθημα, ανάλογα με το ερέθισμα.

Μετά από τρεις γάμους, τι θα λέγατε σε μια νέα ηθοποιό που ξεκινάει σήμερα τη ζωή της με τον σύντροφο της; Θα είχατε κάποια συμβουλή να της δώσετε;

Δεν δίνω συμβουλές. Η ζωή του κάθε ανθρώπου είναι ιδιαίτερη και μοναδική.

Είστε η μητέρα του συγγραφέα Αλέξη Σταμάτη. Πώς είναι η σχέση σας, η σχέση μάνας-γιου; Πόσο προστατευτική, αγχώδης, ανήσυχη, ήσασταν και είστε, ως μητέρα;

Είμαι όπως κάθε μητέρα, με κυρίαρχο συναίσθημα την αγάπη μου για το γιο μου.

Ήσασταν και παραμένετε μια όμορφη, γοητευτική, κομψή γυναίκα Πόσο σας απασχολούσε (και σας απασχολεί) η Μόδα, οι Τάσεις της Μόδας; Πιστεύετε πως η εμφάνιση είναι το πιο δυνατό όπλο μιας γυναίκας; 

Με ενδιαφέρουν όλα αυτά και η μόδα και η εμφάνιση. Δεν πιστεύω ότι η εμφάνιση αποτελεί «όπλο». Με το όπλο επιτίθεται κανείς, με την εμφάνιση εκτίθεται κι αυτό δεν ισχύει μόνο για τη γυναίκα, είναι προνόμιο και των δύο φύλων.

Τι θα απαντούσατε σ’ ένα νέο ηθοποιό αν σας ζητούσε να του ορίσετε «τι είναι ταλέντο»;

Θα προτιμούσα να μην απαντήσω, αλλά αν αναγκαζόμουν θα έλεγα ότι είναι η εμμονή και η περιέργεια που έχει κανείς για μια Τέχνη. 

Πιστεύετε πως υπήρξατε, πως είστε, μια «τυχερή» γυναίκα; Μια χορτασμένη ηθοποιός; Ένας ευτυχισμένος άνθρωπος; 

Οι έννοιες ευτυχισμένη, τυχερή, χορτασμένη είναι εξαιρετικά απόλυτες. Είμαι λίγο απ’ όλα και τίποτα απ’ όλα.

Ποια είναι η πρώτη σας σκέψη κάθε πρωί; Ποια η τελευταία, πριν κοιμηθείτε; 

Έχω κάθε πρωί διαφορετικές σκέψεις, ανάλογα με το πρωινό που ξημερώνει. Το ίδιο ισχύει και για το βράδυ.

Κάντε μια ευχή για την Ελλάδα…

Μακάρι να σωθούμε και να βγούμε πιο συνειδητοποιημένοι απ’ όλα αυτά.

{videobox}5BDXUXzTrAE{/videobox}

«Η Τσερλίνε και το σπίτι των κυνηγών»

Η ταυτότητα της παράστασης:

Μετάφραση: Βασίλης Πουλαντζάς - Ελένη Βαροπούλου

Διασκευή: Στρατής Πασχάλης

Δραματουργική επεξεργασία-Σκηνοθεσία: Γιάννης Καλαβριανός

Σκηνικά-κοστούμια: Ελένη Μανωλοπούλου

Μουσική επιμέλεια: Άγγελος Τριανταφύλλου

Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου

Βοηθός σκηνοθέτη: Μαριέττα Σπηλιοπούλου

Διδασκαλία κίνησης: Αλεξία Μπεζίκη

Παίζουν: Μπέττυ Αρβανίτη, Μαρία Κατσιαδάκη, Κώστας Βασαρδάνης, Σύρμω Κεκέ, Εύα Σιμάτου

Τραγούδι: Γιώργος Γλάστρας

Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας, τηλ. 210.8838727

Ημέρες κι ώρες παραστάσεων: Tετάρτη στις 7.00μμ Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο στις 9.00μμ και Κυριακή στις 8.00μμ.