Γρηγόρης Βαλτινός «Δεν είχα το περιθώριο να αποτύχω»

Τον συνάντησα στο θέατρο. Πριν αρχίσει η παράσταση. Στο καμαρίνι του δεσπόζουν οι φωτογραφίες από  ρόλους που έχει ενσαρκώσει μέχρι σήμερα. Είναι οι καλλιτεχνικές του επιλογές. Aυτές  που έχουν δημιουργήσει έναν ηθοποιό που ξεχωρίζει για το ταλέντο, το ήθος και την αξιοπρέπειά του. Πριν ανέβει στη σκηνή για να αφηγηθεί την ιστορία του "Αρχιμάστορα Σόλνες" -στο θέατρο Ιλίσια - μας μίλησε για το παρελθόν, όλα όσα συμβαίνουν σήμερα, για την οικογένεια, τον πολιτισμό που "σώζει ζωές" αλλά και για το... υπουργείο του. 

Γιατί επιλέξατε τον «Αρχιμάστορα Σόλνες;»

Όταν έχεις βάλεις έναν στόχο -πολλά χρόνια πριν- και έρχεται η στιγμή να καταφέρεις να τον πραγματοποιήσεις αισθάνεσαι ευλογημένος. Ο Σόλνες- και άλλοι πέντε ρόλοι- ήταν στα σχέδια, στις λαχτάρες και τις επιθυμίες μου για να ολοκληρωθώ σαν καλλιτέχνης, όσο μπορεί να ολοκληρωθεί κάποιος σε αυτό το πέρασμα από την ζωή και την τέχνη.

Τι το ξεχωριστό έχει ο αυτός ο ήρωας;

Ένα ανθρώπινο dna που υπάρχει μέσα σε όλους. Ο Σόλνες δεν θέλει να χάσει, ποτέ και τίποτα. Ούτε την ζωή, ούτε την επιτυχία, ούτε την κυριαρχία, ούτε την πρωτιά. Δεν θέλει να αντικατασταθεί. Η σκυταλοδρομία-για παράδειγμα- είναι ένα άθλημα που σιχαίνεται. Η επιθυμία του είναι να μην αφήσει την επόμενη γενιά να πάρει ανάσα ζωής και για αυτό συμπεριφέρεται σαν να είναι αιώνιος. Τρέμει τα νιάτα, φοβάται το τέλος παρ’ όλα αυτά -σαν βαμπίρ- προσκολλάται στους νέους θέλοντας να πιει το αίμα τους και να παραμείνει στην θέση του. Όταν συνειδητοποιεί ότι αυτό δε μπορεί να συμβεί -επειδή είναι μία άνιση μάχη με τον Θεό και την φύση –παίρνει την απόφαση να μην είναι παρών στο τέλος του. Αποφασίζει να πεθάνει από την θέση που βρίσκεται…από πολύ ψηλά, από εκεί πέφτει

Σε τι ποσοστό έχετε τον Σόλνες στο δικό σας dna;

Ελάχιστα, για αυτό το λόγο με συναρπάζει. Κάνω έναν ήρωα που δε μου μοιάζει Εσείς τι σόι άνθρωπος είστε; Κατ’ αρχάς βλέπω όλους τους ανθρώπους σαν ένα κύτταρο. Πιστεύω πολύ στο κληροδότημα. Όλοι οφείλουμε να αγωνιζόμαστε για να πλουτίζουμε πνευματικά, συναισθηματικά, αισθητικά και να μεταλαμπαδεύουμε αυτό το κέρδος, αυτή την περιουσία, στις επόμενες γενιές. Επίσης σημαντικό είναι ο κάθε άνθρωπος πρέπει να χαίρεται όλες τις εποχές της ζωής του, ακόμα και την τελευταία. Μόνο έτσι θα μπορέσει να είναι ήρεμος, γλυκός και για πάντα νέος αφού καθετί που συμβαίνει – κάθε στιγμή- μπορεί να είναι αναζωογονητικό και όμορφο

Αναπολείτε εποχές;

Όχι. Κουβαλάω τα πάντα και τα φυλάω με αγάπη. Αυτό που είμαι τώρα είναι αυτό που υπήρξα αλλά όχι δεν αναπολώ

Όμως, υπάρχει μία εποχή που έχοντας το μεγαλύτερο σκοτάδι σας έγινε το μάθημα;

Ίσως τα πρώτα 20 χρόνια της ζωής μου... από 0 έως 20. Αυτά τα χρόνια είχαν να κάνουν με χωρισμούς, με αποσχίσεις, με αλλαγές πόλεων, σχολείων, φίλων, με την έλλειψη του πατρικού προτύπου, με φτώχεια, με πολλή δουλειά- δουλεύω από 10 ετών, στην αρχή για να επιβιώσω και μετά για να δημιουργήσω. Τα παιδικά μου χρόνια ήταν δύσκολα και επώδυνα

Κρατάτε κακία στους γονείς σας;

Όχι. Καμία

Ποιον από τους δύο έχετε στην ψυχή σας;

Τη μητέρα μου που αντικατέστησε τα πάντα- ο πατέρας μου δεν βρέθηκε δίπλα μας- και έγινε ο κόσμος όλος για εμένα. Η αγάπη της, με αγάπησε πάρα πολύ, μου έδωσε αυτοπεποίθηση και με έβαλε στη διαδικασία να εργαστώ για το καλύτερο. Και έπρεπε να κάνω ό,τι καλύτερο μπορούσα. Συνειδητοποίησα- πολύ νωρίς- ότι δεν είχα ούτε 1% περιθώριο, δεν υπήρχε ανεκτικότητα στο να αποτύχω. Αν δεν τα είχα καταφέρει θα είχα καταστραφεί... δεν είχα άλλες επιλογές και καμία βοήθεια. Δούλεψα λοιπόν πάρα πολύ από τον τρόμο μου μήπως και αποτύχω

Από όλα όσα έχετε κάνει νιώθετε ότι έχετε πέσει στην παγίδα των μικρών και ασήμαντων;

Δεν αφορίζω και δεν πετάω τίποτα. Το μπουλβάρ που έκανα δεν είναι καθόλου κατώτερο είδος. Η κωμωδία, η φάρσα, το σύγχρονο ρεπερτόριο, το αισθηματικό ή το κοινωνικό και πολιτικό έργο, το μιούζικαλ, η επιθεώρηση. Όλα αυτά έφτιαξαν τον Σόλνες. Ο ρόλος και η υποκριτική -επί σκηνής- είναι ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής. Είναι μία συνεργασία του μυαλού και της ψυχής, της καρδιάς. Εκεί αυξομειώνονται τα μυστικά της τεχνικής και της αλήθειας. Του χιούμορ, της τραγικότητας και της δραματικότητας. Αν δεν έχεις την εμπειρία, τη γνώση και το ταλέντο να χρησιμοποιείς σωστά αυτά τα υλικά θα βγει μάπα το φαγητό. Για να ξέρεις πώς να τα χρησιμοποιήσεις οφείλεις να τα έχεις σπουδάσει επενδύοντας πολλές εργατοώρες επάνω στη σκηνή, σε όλα τα είδη. Μου αρέσει το ανακάτεμα των ειδών στο θέατρο όπως και στην ζωή. Η ζωή είναι δραματική, έχει κωμωδία, λυρισμό ή είναι μελό... στη στιγμή, χωρίς λόγο…έτσι

Τι αγαπάτε πιο πολύ στον εαυτό σας;

Έχω συμφιλιωθεί με τον εαυτό μου και αγαπάω καθετί που είμαι και έχω. Μου αρέσει όμως περισσότερο που είμαι εργατικός, συνεπής, έντιμος και γενναιόδωρος . Που έχω τα καλά που θέλω να βλέπω στους άλλους, αυτά θέλησα να κατακτήσω. Δεν ξέρω σε τι ποσοστό τα έχω καταφέρει. Από την άλλη υπάρχει και η «κακή» μου πλευρά. Είμαι οξύθυμος. Κάποιες φορές είμαι αναβλητικός και δειλιάζω να πάρω –γρήγορα- κάποια απόφαση

Υπάρχει κάτι που δεν τολμήσατε και ίσως μετανιώνετε;

Υπήρξαν αρκετές φορές που έκανα το χατίρι του ταμείου επειδή έχω την ευθύνη του θιάσου και του να «λειτουργήσει» το μαγαζί. Μερικές φορές αυτό ήταν εις βάρος της προσωπικής μου προόδου. Ναι, έχω λατρέψει ό,τι έχω κάνει και το έχω υποστηρίξει με τεράστια αγάπη αλλά το ένα δεν αναιρεί το άλλο. Είχα και έχω πάντα στο μυαλό μου ότι κάποια πιο απαιτητική επιλογή θα μπορούσε να καταλήξει σε τιμωρία όλων, πάντοτε είχα στο μυαλό μου την ομάδα. Αν δεν γεμίσει το ταμείο θα πληγωθεί το σύνολο και όχι μόνο εγώ, αυτή την ατολμία ίσως την έχω μετανιώσει κάποιες φορές

Τι νιώθετε όταν είστε επί σκηνής και το κοινό δεν αντιδρά όπως θα θέλατε;

Είμαι σαν τον χειρουργό που χάνει τον ασθενή του. Είναι μία τραγική στιγμή αυτή

Το ότι ένα μεγάλο μέρος του κοινού σας είναι γυναίκες σας γοητεύει;

Δεν γίνεται αλλιώς. Αν ήταν διαφορετικά θα με γοήτευε- ίσως- περισσότερο. Το θεατρικό κοινό είναι ως επί το πλείστον γυναικείο. Θα μου άρεσε να είναι αντρικό το κοινό και εγώ να είχα τις γυναίκες και να ήταν και νεανικό και να με προτιμούσαν οι μεγάλοι

Γιατί σας αγαπάνε οι γυναίκες;

Γιατί τους αρέσουν τα έργα που επιλέγω και ανήκουν στον προβληματισμό τους. Νιώθουν ότι τις σέβομαι και ότι αυτό που κάνω το κάνω επειδή έχει άμεση σχέση με τις δικές τους προσλαμβάνουσες

Πώς σχολιάζετε τον πολιτισμό και τη νοοτροπία του κοινού σήμερα;

Μεγαλύτερη διάρκεια έχει αυτό που αφήνει πλούτο, στο μυαλό και την καρδιά. Το ταξίδι είναι απ’ έξω προς τα μέσα και όχι το αντίθετο. Απόδειξη; Όλα έρχονται και παρέρχονται αλλά το κλασικό και το βαθύ είναι-πάντα- και το πιο μοντέρνο. Μου κάνει εντύπωση που σε χρόνους δύσκολους γεμίζουν τις αίθουσες πολύ καλές παραστάσεις. Βεβαίως ισχύει πάντοτε το ότι όταν νιώθεις ότι κινδυνεύεις πηγαίνεις εκεί όπου υπάρχει οξυγόνο και νερό για να επιβιώσεις. Χάνουμε το παιχνίδι -είτε αυτό είναι κοινωνικό, είτε οικονομικό, πολιτιστικό ή αισθητικό -όταν απομακρυνόμαστε από το πνεύμα, εκεί χάνουμε τη δύναμή μας και γινόμαστε έρμαια... πρόβατα

 Πολιτικά και ιδεολογικά πόσο έχουν αλλάξει τα πράγματα τον τελευταίο καιρό;

Έχουν βελτιωθεί. Έχει φύγει αυτή η ψευδαίσθηση και η ηλιθιότητα του Σύριζα που ήρθε να σαρώσει, να γιατρέψει, να επιστρέψει, να ακυρώσει τα πάντα και να βοηθήσει το λαό για πάντα. Έχουμε περάσει –πια- σε μία πιο καθαρή ματιά στα πράγματα. Όχι επειδή ήρθε στην εξουσία η Δεξιά αλλά επειδή υπάρχουν πολιτικοί που θα διδαχθούν από τα λάθη των προηγούμενων. Κάποτε είπα ότι ο καλλιτέχνης οφείλει να είναι προοδευτικός και με αποκάλεσαν Σύριζα. Ήταν η εποχή που έγραφα αρνητικά για το συγκεκριμένο κόμμα και έπαιρνα θέση δημοσίως για το κακό που έκανε. Με είπαν Σύριζα και ότι περιμένω υπουργείο. Κάποτε είπα ότι η παρούσα κυβέρνηση δεν έχει άλλη επιλογή και δεν θα γίνει κάτι καλό αν δεν πάει τα πράγματα μπροστά. Και αυτό παρεξηγήθηκε. Τότε με είπαν Δεξιό και ότι πάλι περιμένω κάποιο υπουργείο. Άλλες φορές με διασκεδάζει όλο αυτό και κάποιες άλλες με απογοητεύει

Για το τέλος… θα θέλατε κάποιο υπουργείο;

Ούτε ως επισκέπτης. Έχω υπουργείο.. έχω θέατρο, ένα υπουργείο που κάνει καλό στους ανθρώπους

* φωτο: Βίκυ Κουτρή