Εμμάνουελ Μανιός: "Πώς συνυπάρχουν ηρεμία κι αναβρασμός για το παρακάτω μας;"

Έπρεπε να ξεκινήσω με έναν πιασάρικο τίτλο γιατί η συζήτηση περί καραντίνας τείνει να γίνει από τρομακτική – τρομακτικά βαρετή. Ζούμε μέρες αλλόκοτης ηρεμίας και συλλογικού αναβρασμού ταυτόχρονα. Πριν αρκετό καιρό ο πατέρας ενός φίλου μου είπε ότι είμαστε άτυχη γενιά γιατί στα καλύτερα μας  χρόνια μας έκατσε η οικονομική κρίση και οι ευκαιρίες είναι περιορισμένες και τα λοιπά και τα λοιπά. Πολύ θα ήθελα να τον ρωτήσω τώρα ποιά είναι η γνώμη του για την τρέχουσα κρίση, αυτήν του Covid. Σίγουρα θα μου έδινε μία κλισέ αλλά ίσως και σοφή απάντηση.

Ξαφνικά γίναμε όλοι συμπρωταγωνιστές και συνυπεύθυνοι σε ταινία επιστημονικής φαντασίας

Αρχές Μαρτίου του 2020 ανακοινώσαμε δεύτερη παράταση παραστάσεων για την παράσταση «Η Κενή Διαθήκη». Λίγες μέρες αργότερα, γεμάτοι χαρά και άγνοια, παρακολουθήσαμε παρέα με όλον τον πλανήτη την εξάπλωση του νέου ιού στις τηλεοράσεις μας. Στην αρχή έπιασα τον εαυτό μου να απολαμβάνει αυτές τις καταναγκαστικές διακοπές. Για τις πρώτες δύο εβδομάδες έτσι  φαινόταν. Τις καταναγκαστικές διακοπές όμως διαδέχτηκαν συναισθήματα ανασφάλειας, θλίψης και αμφιβολίας. Ξαφνικά γίναμε όλοι συμπρωταγωνιστές και συνυπεύθυνοι σε ταινία επιστημονικής φαντασίας. Μόνο που πλέον η φαντασία έγινε πραγματικότητα και όλοι μας, απροειδοποίητα, βρεθήκαμε χωρίς σενάριο. Αυτή η επικαλούμενη πανδημία ίσως είναι ό,τι δημοκρατικότερο συνέβη τα τελευταία χρόνια - σκεφτόμουν ενώ προετοιμαζόμουν ψυχολογικά να πάω στο σούπερ μάρκετ.

Μπόρεσα ακόμα και να ερωτευτώ

Ο χρόνος έμοιαζε να απλώνει εκείνους τους πρώτους μήνες. Δημιουργήθηκε χώρος που δεν υπήρχε. Μάλλον είναι το στάδιο της αποδοχής αυτό. Αποδέχτηκα ότι τα πράγματα δεν είναι όπως ήταν. Και είδα και την άρρηκτη σχέση μας με τα πράγματα γύρω μας. Δεν είμαστε ακριβώς οι ίδιοι άνθρωποι πια. Μπόρεσα ακόμα και να ερωτευτώ. Όταν, έστω και στιγμιαία, αισθάνεσαι ότι έχει έρθει το τέλος του κόσμου το κορμί γίνεται πιό δεκτικό στο χάδι και στο πείραμα.

Πέρασαν κι άλλες μέρες και καταλάβαμε ότι αυτό το πράγμα θα κρατήσει καιρό. Ανάμεσα στα πλάνα με τις ακτινογραφίες και τα φτηνά φέρετρα ο πλανήτης έγινε πολύ δημιουργικός. Πάσης φύσης βιντεάκια και ποσταρίσματα - από όποιον διαθέτει δάχτυλο για να πατήσει “REC” - γέμισαν τη νέα καθημερινότητα μας. Αυτή η νέα καθημερινότητα με βρήκε να έχω καθαρίσει πεντακόσιες φορές το σπίτι μου και – από την ίδια θέση – να παρευρίσκομαι ψηφιακά σε διάφορες συναντήσεις για δουλειές που ματαιώθηκαν. Από εκείνη την καρέκλα συνειδητοποίησα ότι ναι, οι γείτονες όντως κοιτάνε μέσα στο σπίτι σου.

Οι περισσότεροι αναρωτιούνται αν η παράσταση θα γίνει, αν γενικά κάτι θα γίνει...

Εκεί, μέσα στο σπίτι μου, προσγειωμένος, συναισθάνθηκα ότι θέλω να καταπιαστώ με κάτι γήινο, πρωτογενές. Με κάτι που εν δυνάμει να τους αφορά όλους. Επέστρεψα σε ένα κείμενο που είχα ξεκινήσει να γράφω όσο παιζόταν «η κενή διαθήκη» αλλά μου φάνηκε πολύ τρελό για μία εποχή που είναι τρελή από μόνη της. Το έβαλα στην άκρη και συνέχισα να πηγαινοέρχομαι στον μακρύ διάδρομο του σπιτιού μου. Κοίταζα την πυτζάμα μου στον καθρέφτη. Η στολή εργασίας της νέας εποχής σκεφτόμουν. Κάθε φορά που το μυαλό μου κολλάει δεν ανατρέχω στο ίντερνετ αλλά στη βιβλιοθήκη μου. Με κινηματογραφική διάθεση διέτρεχα τον δείκτη μου σε τίτλους βιβλίων. Σταμάτησα μπροστά από ένα σχετικά λεπτό βιβλίο με άτονο χρώμα. Γέρνοντας το κεφάλι μου πλαγίως διάβασα τον κάθετο τίτλο: «Τα ρούχα», της Ευσταθίας Ματζαρίδου.

Είχα διαβάσει αυτό το βιβλίο έναν χρόνο πριν όταν μου το χάρισε, όλο νόημα, μία καλή φίλη. Αμέσως ανακάλεσα την αμεσότητα και τη βαθιά ουσία που εμπεριέχει το εν λόγω βιβλίο. Ένας άντρας, μία γυναίκα, τα ρούχα τους - ως όχημα πλοκής και ανάμνησης - και εν τέλει ο χωρισμός τους. Σε μία εποχή που όλοι μαθαίνουμε να αποχωριζόμαστε δεδομένα πρόσωπα και καταστάσεις, ο αποχωρισμός που τόσο έξυπνα αποτυπώνεται στα «ρούχα» ήταν αυτό που έψαχνα να βρω. Μεμιάς, αυτό το «ψυχογράφημα», όπως η ίδια η συγγραφέας μου το χαρακτήρισε αργότερα, άρχισε να «χτίζεται» μπροστά μου. Μίλησα με την Τζώρτζια, την συνεργάτη παραγωγό, και αποφασίσαμε να το ανεβάσουμε στο θέατρο. Έτσι, με μόνη πυξίδα την αισιοδοξία μας, ενώσαμε αγκώνες με συγγραφέα, ηθοποιούς και λοιπούς συντελεστές και ξεκινήσαμε πρόβες και όλες τις σχετικές εργασίες.

Χθες κάναμε φωτογράφηση και γύρισμα για την αφίσα και το σποτ της παράστασης. Εντός και εκτός της ομάδας οι περισσότεροι αναρωτιούνται αν η παράσταση θα γίνει, αν γενικά κάτι θα γίνει. Είναι μάλλον απελευθερωτικό ότι κανείς δεν έχει την απάντηση. Ας ελπίσουμε ότι δε θα χρειαζόμαστε κράνος αστροναύτη για να πάμε στο περίπτερο και όλα θα γίνουν! 

photo credits: Konstantinos Skourtis

Ο Εμμάνουελ Μανιός διασκευάζει και σκηνοθετεί το ομώνυμο μυθιστόρημα της Ευσταθίας Ματζαρίδου και συνθέτει επί σκηνής την ανατομία ενός αποχωρισμού. Η παράσταση θα κάνει πρεμιέρα στις 28 Νοεμβρίου και θα παίζεται κάθε Σάββατο και Κυριακή στο θέατρο ΠΚ.