Αλεξία Σαπρανίδου: «Σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, είναι ανάγκη να υπάρξει ένας σύγχρονος Προμηθέας»

Είχαμε τη χαρά να συναντήσουμε την ταλαντούχα ηθοποιό Αλεξία Σαπρανίδου κατά την περιοδεία της παράστασης Προμηθέας Δεσμώτης και κάναμε μαζί της μια ουσιαστική συζήτηση περί τέχνης, θεάτρου, ποίησης, ενώ ταυτόχρονα μας μίλησε για τα όνειρά της και τα μελλοντικά της σχέδια.

Πώς είναι να είσαι σε περιοδεία καλοκαίρι με κορωνοϊό;

Η καλοκαιρινή περιοδεία είναι κάτι που προσωπικά απολαμβάνω. Ταξιδεύουμε από τόπο σε τόπο με μόνη προίκα τη δουλειά μας, την παράστασή μας, αυτό που δημιουργήσαμε, με κύριο στόχο να επικοινωνήσουμε με το κοινό. Από τη μεριά της παραγωγής μας, από το θέατρο Πορεία, τρομερή οργάνωση στα νέα μέτρα που ορίστηκαν λόγω πανδημίας, τόσο ως προς τη δική μας ασφάλεια όσο και ως προς το κοινό που θα παρακολουθούσε την παράσταση. Ευτυχώς όλα κύλησαν ομαλά.

Προμηθέας Δεσμώτης, τι θα κρατήσεις περισσότερο από την πιο πρόσφατή σου συμμετοχή και πες μας λίγα λόγια για την παράσταση;

Ο Προμηθέας αψήφησε το μένος των θεών για να βοηθήσει τον άνθρωπο να εξελιχθεί. Η μετάφραση του Γιώργου Μπλάνα και η σκηνοθεσία του Άρη Μπινιάρη βοήθησαν στο να ταξιδέψει αυτός ο ύμνος προς τον άνθρωπο σε αρκετά θέατρα της Ελλάδας. Τα τελευταία δύο χρόνια περίπου ο άνθρωπος έχει απομακρυνθεί από τον συνάνθρωπο. Στις μέρες μας όσο ποτέ άλλοτε είναι ανάγκη να υπάρξει ξανά ένας σύγχρονος Προμηθέας, ίσως και περισσότεροι από ένας γιατί κι εμείς οι απλοί θνητοί γίναμε μερικά δισεκατομμύρια σε σχέση με τους κατοίκους της αρχαιότητας. Αυτή τη φορά όχι για να τα βάλει με το μένος των θεών ή με το μένος των σύγχρονων δυνατών, αλλά για να μας βοηθήσει να κοιτάξουμε ο ένας τον άλλον στα μάτια, να αγαπηθούμε ξανά, να βοηθήσουμε τον διπλανό μας.

Πώς είναι να είσαι στην Επίδαυρο για τέταρτη φορά -μετά το Επτά επί Θήβας-, ποιες οι διαφορές και ποιες οι ομοιότητες, σε βιωματικό επίπεδο;

Στην Επίδαυρο πρώτη φορά βρέθηκα το 2015 με την παράσταση Ιφιγένεια στη χώρα των ταύρων σε σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλο, ακολούθησαν για δύο χρόνια οι Επτά επί Θήβας του Τσέζαρις Γκραουζίνις και φέτος ο Προμηθέας Δεσμώτης του Άρη Μπινιάρη. Η τιμή και η ευγνωμοσύνη που νιώθω είναι μεγάλη. Θα μου επιτρέψετε όμως να σας πω κάτι που έχω αναφέρει και στο παρελθόν, κατά την ταπεινή μου γνώμη ο αριθμός των παραστάσεων που έχει κανείς βρεθεί στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου δεν ορίζει σε καμία περίπτωση το μέγεθος και το ταλέντο ενός ηθοποιού. Πραγματικά, παίζει τεράστιο ρόλο η τύχη και οι συγκυρίες. Γνωρίζω πολλούς ταλαντούχους συναδέλφους που απλώς ακόμα δεν έτυχε να βρεθούν στην Επίδαυρο.

Τι περιμένεις και τι θέλεις να φέρει η νέα σεζόν σε σένα ως άνθρωπο της τέχνης και τι γενικότερα στον καλλιτεχνικό χώρο;

Αλήθεια, αξιοπρέπεια, καλοσύνη, ανθρωπιά και σοβαρή αντιμετώπιση από την πολιτεία και τους θεσμούς.

Κωμωδία ή δράμα – τι σου ταιριάζει καλύτερα, πού νιώθεις πιο άνετα;

Η απόσταση από την κωμωδία στο δράμα είναι ένα φτέρνισμα. Περιλαμβάνονται και ανήκουν και τα δύο ταυτόχρονα στο ίδιο σύστημα, είτε ατομικό είτε συλλογικό. Είναι το φως και το σκοτάδι, το συνειδητό και το ασυνείδητο, το ταξίδι από το σημείο Α στο σημείο Β, εκεί χτίζεται η λεγόμενη ερμηνεία. Σε ένα πρώτο επίπεδο, επομένως, έχω ασχοληθεί κυρίως με δραματικούς ρόλους.

Θεσσαλονίκη ή Αθήνα – και ποια πόλη είναι καλύτερη για καραντίνα;

Η γενέτειρά μου είναι η Θεσσαλονίκη, τα τελευταία χρόνια όμως ζω στην Αθήνα. Ευτυχώς δεν επέλεξα καμία από τις δύο πόλεις για τους μήνες της καραντίνας. Είχα την τύχη και την ευλογία να βρίσκομαι σε βουνό μακριά από την πόλη.

https://www.instagram.com/p/CQ8eRbRLmxz/

Τραγούδι, χορός, υποκριτική, γράψιμο – πώς είναι ένα ιδανικό σου 24ωρο και πώς ένα «κανονικό»;

Χα χα χα. Δυσκολεύομαι να κατανοήσω την έννοια του κανονικού. Όταν βρίσκομαι σε πρόβες, το τραγούδι, ο χορός, η υποκριτική και το γράψιμο καλύπτονται αυτόματα – και αυτό ορίζεται ως μία κανονική μέρα. Τις περιόδους που δεν βρίσκομαι σε πρόβες φροντίζω να παρακολουθώ παραστάσεις, ακούω ραδιόφωνο, γυμνάζομαι καθημερινά.

Το προσωπικό τοπ 5 ηρωίδων που θα ήθελες να ενσαρκώσεις;

Η αλήθεια είναι πως δεν το έχω σκεφτεί, νιώθω όμως πως θα με περιόριζε αφάνταστα μια τέτοια σκέψη. Οι ηρωίδες που άλλαξαν αυτόν τον κόσμο και κυρίως τον ρόλο της γυναίκας στον κόσμο αυτόν είναι περισσότερες από πέντε και δεν επιθυμώ να αδικήσω καμιά στον ιστορικό χρόνο.

Ένα βιβλίο που σε συγκλόνισε και θα ήθελες να δεις ή να ζωντανέψεις στη σκηνή;

Αυτή την περίοδο με πετυχαίνετε να ταξιδεύω ανάμεσα στον «Άνθρωπο και τα Σύμβολα του» του Καρλ Γιούνγκ και στον «Φτωχούλη του Θεού» του Νίκου Καζαντζάκη. Δεν ξέρω αν κάποιο από τα δύο μπορεί να ζωντανέψουν σκηνικά, μπορώ να σας πω όμως με βεβαιότητα ότι αυτά τα δύο βιβλία έχουν σπουδαία εργαλεία για την ψυχή του ανθρώπου και την ψυχή του ηθοποιού.

https://www.instagram.com/p/CEoVKu-FDLH/

Μια παράσταση που είδες και δεν θα ξεχάσεις ποτέ (και γιατί)

Δεν βιώνω τις παραστάσεις ακριβώς έτσι, αφήνομαι σε αυτό που παρακολουθώ και εμπιστεύομαι την επίγευση που θα μου αφήσει στο τέλος. Χαρακτηριστικά θυμάμαι τη μαγεία που ένιωσα βλέποντας την παράσταση «η Μαργαρίτα Γκοτιέ ταξιδεύει απόψε» του κυρίου Καλογρίδη με την υπέροχη Πέμη Ζούνη, τις εξαιρετικές ατμόσφαιρες του Γιούγκερμαν σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου με τον πρώτης γραμμής ηθοποιό στη χώρα μας Γιάννη Στάνκογλου, την ενέργεια τον ρυθμό και το σφιγμένο στομάχι από τις Βάκχες του Άρη Μπινιάρη.

#metoo και ελληνικός καλλιτεχνικός χώρος – πώς ένιωσες με τις εξελίξεις που επηρέασαν και συνεχίζουν να επηρεάζουν το θέατρο και όχι μόνο;

Η δουλειά που έκανε τους τελευταίους μήνες ο κύριος Μπιμπίλας και το σωματείο Ελλήνων ηθοποιών είναι αξιοθαύμαστη. Τα πράγματα είχαν γίνει ανεξέλεγκτα. Χαίρομαι ιδιαίτερα που τη στιγμή που μιλάμε έχει ήδη αλλάξει το ζύγι. Την κατάσταση που βιώνουμε σήμερα και είμαι βέβαιη πως θα συνεχίσουμε να βιώνουμε προς το καλύτερο φυσικά, την οφείλουμε στους ανθρώπους που βρήκαν τη δύναμη και το θάρρος επιτέλους να μιλήσουν και να βγάλουν στο φως όλες τις διαστροφές που υπήρξαν εδώ και δεκαετίες. Είναι μακρύς ο δρόμος ακόμα.

Βλέπεις τηλεόραση και, αν ναι, υπάρχει κάποια σειρά που ξεχωρίζεις;

Παρακολουθώ τηλεόραση, είναι μέρος της δουλειάς μου. Έχουν αρχίσει τα πράγματα ήδη να αλλάζουν, νέοι άνθρωποι, καινούργια πρόσωπα, ωραία σενάρια, σπουδαίες σκηνοθεσίες πλαισιώνουν κυρίως τα βραδινά προγράμματα. Χαίρομαι και καμαρώνω αρκετούς από τους συναδέλφους που κάνουν τα πρώτα τους βήματα στην τηλεόραση αυτή την εποχή.

Ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια;

Δεν υπάρχει κάτι που να είναι επίσημα ανακοινώσουμε ακόμα. Παρ’ όλ’ αυτά δηλώνω έτοιμη και ευέλικτη σε όσα έχει ο χρόνος να φέρει. Την υγειά μας να έχουμε.

Τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις;

Όταν μεγαλώσω θέλω να γίνω ένας καλός άνθρωπος, ένας εαυτός συμφιλιωμένος με το εγώ του που ξέρει να συγχωρεί, ξέρει να αγαπά, μπορεί να προσφέρει, και είναι συντονισμένος στο σήμερα, στο τώρα του, χωρίς να ταλανίζεται στο τότε και στο μετά. Θα ήθελα να έχω άσπρα μαλλιά σαν μπαμπάκι και να διηγούμαι ιστορίες και παραμύθια με χαρούμενο τέλος σε εγγόνια, στα παιδιά μου, στα ανίψια μου, με φίλους, κρατώντας με το χέρι μου τον συνοδοιπόρο της ζωής μου.

Τι σου αρέσει να γράφεις και τι να διαβάζεις;

Τα αναγνώσματά μου κυρίως σχετίζονται με τον άνθρωπο και τα χαρακτηριστικά του. Όσον αφορά την γραφή μου, καταγράφω πολύ συχνά φιγούρες ανθρώπων και οπωσδήποτε λατρεύω να μιλάω για τον έρωτα.

Ποιητές/ποιήτριες από σύγχρονη ή κλασική, ελληνική ή διεθνή ποίηση, που ξεχωρίζεις;

Ξεχωρίζω τον Τάσο Λειβαδίτη και την Αναστασία Γκίτση από την σύγχρονη ποίηση. Αγαπώ την ποίηση του Λειβαδίτη αρχικά γιατί μπορώ να συναντηθώ μαζί με τον ποιητή μέσα από τη γραφή του, και ο βασικότερος λόγος είναι επειδή τον κατανοώ. Η Αναστασία Γκίτση είναι ένα πρόσωπο που εκτιμώ και αγαπώ σε προσωπικό επίπεδο, είναι μία ποιήτρια που από το ξεκίνημά της ήδη συνδύασε την ποίηση με άλλες τέχνες.

https://www.instagram.com/p/CEmK32HFPBK/

Κάποια δυνατή ανάμνηση από τα παιδικά ή νεαρά σου χρόνια που αφορά το θέατρο και σε επηρέασε ή στιγμάτισε;

Όταν τελείωσα τη δραματική σχολή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, οι πρώτες παραστάσεις που έδωσα ήταν σε ένα από τα υπόγεια της Θεσσαλονίκης, το Σχήμα εκτός άξονα του Νίκου Βουδούρη και της Αναστασίας Θεοφανίδου, δυο από τους αγαπημένους μου καθηγητές στην σχολή του Κρατικού. Η είσοδος για να παρακολουθήσει κανείς την παράσταση ήταν απλώς η ελεύθερη συνεισφορά σε ένα χάρτινο κουτί. Μετά τη λήξη της παράστασης μοιραζόμασταν τα κέρματα που είχαμε μαζέψει άλλοτε 4 άλλοτε 9 ευρώ και νιώθαμε οι πλουσιότεροι άνθρωποι στον κόσμο εκείνα τα χρόνια.

Ποια είναι η μέχρι στιγμής πιο συγκινητική σου εμπειρία στον χώρο της τέχνης – ή η πιο αξέχαστη;

Στην παράσταση «Ιφιγένεια στην χώρα των ταύρων» όλα τα κορίτσια του χορού χρειάστηκε να ξυρίσουμε τα μαλλάκια μας. Την ημέρα που αυτό συνέβη τραβήχτηκαν οι σκηνές για το τρέιλερ της παράστασης με εμάς να καθόμαστε η μια μετά την άλλη και να περνάει ξυριστική μηχανή αδειάζοντάς μας το κρανίο. Εκείνη την ημέρα υπήρξαν πολλά δάκρυα όμως τα χάδια που ανταλλάζαμε η μία στην άλλη και τα υγρά μάτια ήτανε μια στιγμή που παραμένει πολύ ζωντανή ακόμα μέσα μου.

Με αφορμή τον κορωνοϊό τι αλλαγές -θεσμικές και μη- πιστεύεις ότι πρέπει να γίνουν στον χώρο της τέχνης για να προστατευτεί ή και ενθαρρυνθεί η καλλιτεχνική δημιουργία;

Σε σχέση με την προστασία και την πανδημία προφανώς υπάρχει ανάγκη να τηρούνται με ακρίβεια τα υγειονομικά πρωτόκολλα και οι υποδείξεις των ειδικών και όχι όλων όσων εκφράζουν γνώμη επί παντός επιστητού. Επιδημία σημαίνει προφύλαξη – μέτρα προστασίας, άρα λιγότερη πληρότητα σε καλλιτεχνικές και μουσικές σκηνές. Η οικονομική στήριξη και η αρωγή από την πλευρά της κεντρικής εξουσίας και του υπουργείου πολιτισμού είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να συνεχίσει να ζει και να υπάρχει το θέατρο, η μουσική, ο κινηματογράφος και γενικότερα ο πολιτισμός στη χώρα μας.

https://www.instagram.com/p/CElme3hAX_Z/

Γυναικείο κίνημα, φεμινισμός, κοινωνικά ζητήματα – πιστεύεις ότι η σύγχρονη τέχνη και οι καλλιτέχνες πρέπει να βρουν τρόπο να εκφράζουν τις σύγχρονες αγωνίες και τα κακώς κείμενα της εποχής μας μέσω του έργου τους;

Από τότε που άνθρωπος κατάφερε να μιλήσει προσπαθεί να λύνει ζητήματα της καθημερινότητάς του. Από τότε που ο άνθρωπος ανακάλυψε και τη γραφή μεταφέρονται συνεχώς μηνύματα επιδιώκοντας να αλλάξει τα κακώς κείμενα. Είναι υποχρέωση του καλλιτέχνη να εκφράζει τις σύγχρονες αγωνίες της εποχής του μέσα από το έργο του, πώς αλλιώς θα γραφτεί η σύγχρονη ιστορία στο σήμερα;

Υπάρχει κάποιο όνειρο ζωής που δεν έχεις τολμήσει καν να «ξεστομίσεις»; (και θες να μας το πεις)

Όταν ήμουνα μικρή στην ηλικία περίπου των έξι χρονών πριν με πάρει ο ύπνος έκανα την προσευχή μου, ήταν μια αυτοσχέδια προσωπική προσευχή ενός παιδιού. Ζητούσα από την Παναγία να προστατεύει όλα τα παιδιά του κόσμου, να δίνει υγεία σε όλους όσους νοσούν, να σταματήσει τους πολέμους, να σταματήσει την ορφάνια και τον πόνο των ανθρώπων. Κι αν μετά απ’ όλα αυτά που της ζητούσα περίσσευε κάτι και για εμένα, ό,τι εκείνη αποφάσιζε, ας μου το έδινε. Αν και σήμερα είμαι 32 χρόνων παραμένω στο ίδιο όνειρο, να κατοικήσει η γαλήνη και η αγάπη μέσα στα σπίτια των ανθρώπων και μέσα στις ψυχές τους.