Ελένη Βαροπούλου: «Η ματιά μου άλλαξε, αναγκαστικά!»

Αν χρειάζεται κανείς μια επίκαιρη αφορμή για να συνομιλήσει με την Ελένη Βαροπούλου, αυτή είναι με βεβαιότητα το καλλιτεχνικό, ερευνητικό site specific project που «τρέχει» αυτές τις μέρες στην Αργολίδα υπό τη διεύθυνσή της. 

«ΔΙΕΘΝΗΣ ΤΟΠΟΣ», Πελοπόννησος / Άργος- Μυκήνες, ο τίτλος. 
Άργος, Μυκήνες και ευρύτερη περιοχή της Αργολίδας, ο τόπος. 
3 έως 9 Ιουλίου, ο χρόνος. 

Ένα διεθνές εγχείρημα, που ξεκινά από την Αργολίδα και θα μεταφερθεί σε άλλες περιοχές της Ελλάδας και στο εξωτερικό, 20 χρόνια αφότου έληξε το ιστορικό site specific Φεστιβάλ Άργους (1994-1997) το οποίο ανέπτυσσε τις καλλιτεχνικές δράσεις του σε αρχιτεκτονικά μνημεία, αρχαία και σύγχρονα, σε αρχαιολογικούς χώρους και εργοστάσια της περιοχής. 

Γιατί τώρα, γιατί εκεί; Η Ελένη Βαροπούλου απαντά.

- Φεστιβάλ Άργους 1994-1997 / Διεθνής Τόπος, Πελοπόννησος/ Άργος-Μυκήνες 2017: Τι σας ώθησε να επανέλθετε στη δραματουργία των χώρων 20 χρόνια μετά;

Η «δραματουργία των χώρων» σαν μια πρακτική που συνδυάζει διάφορους χώρους, έτσι ώστε αυτοί να λειτουργήσουν στο εσωτερικό μιας θεματικής και νοηματικής ενότητας, παραμένει ένα αίτημα επίκαιρο. Γι αυτό και επανέρχομαι στην ιδέα αυτή, όμως με διαφορετικούς όρους και άλλες λογικές. Για παράδειγμα, στην Αργολική Industriale χρησιμοποιούμε τα εργοστάσια ΡΕΑ και Πελαργός που είναι εγκαταλελειμμένα και ερειπωμένα. Πριν 20 χρόνια, στο Φεστιβάλ Άργους, τα εργοστάσια Μαρίνου και Βαβούλη που είχαμε χρησιμοποιήσει, δεν ήσαν ερείπια.

- Τι άλλαξε στη ματιά σας μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα;

Η ματιά μου άλλαξε αναγκαστικά, αφού και ο κοινωνικός περίγυρος, οι συνθήκες ζωής των ανθρώπων αλλά και οι όροι της δικής μας επί τόπου εργασίας, έχουν αλλάξει. Στον «Διεθνή Τόπο» η αλλαγή της οπτικής γωνίας εντοπίζεται στο ότι τώρα επιδιώκουμε περισσότερο από παλιά, τη συνεργασία ανάμεσα στους καλλιτέχνες και στους κατοίκους της περιοχής, καθώς και τη συνεργασία με φορείς από το εξωτερικό. 

- Σε ποιους απευθύνονται τα site specific διαβήματα; Θεωρείτε ότι πρόκειται για ένα εξειδικευμένο project ή είναι ανοιχτό στο ευρύτερο κοινό;

Τα site specific διαβήματα είναι από την φύση τους εξειδικευμένα, όμως είναι και από τη φύση τους ανοιχτά σε πολύ ευρύ κοινό. Αρκεί το κοινό να αντιληφθεί ότι οι τόποι και οι χώροι το αφορούν άμεσα, γιατί προσφέρουν στο καθένα μιαν ανεπανάληπτη εμπειρία με το σώμα και το βίωμα. Ότι κουβαλούν, όσο πιο ζωντανά γίνεται, ίχνη της Ιστορίας και των μικροϊστοριών.

- Ποιος είναι ο ρόλος της Τέχνης σήμερα; Πρέπει να απευθύνεται σε όλους; Οδηγεί σε αλλαγές;

Ο ρόλος της τέχνης, όσο κι αν αισθανόμαστε την ανάγκη να τον ορίζουμε και να τον περιορίζουμε, χρονικά και ιστορικά, έχει μια διαχρονική, ανθρωπολογική και υπερβατική διάσταση. Τη λέξη «πρέπει» θα την χρησιμοποιούσα μονάχα για να πω, ότι η τέχνη δεν θα πρέπει να αναπαράγει τα τρέχοντα γούστα του κοινού για να του είναι αρεστή, αλλά χαράζοντας το δικό της δρόμο να μεταδίδει στο κοινό τη διάθεση για ένα ταξίδι, για ανακαλύψεις και αμφισβητήσεις. 
 
- «Πολύτοπον Ιάννης Ξενάκης»: Τι σημαίνει «πολύτοπον» και γιατί το αφιέρωμα στον συγκεκριμένο Έλληνα συνθέτη; 

Δεν είναι κάποια αναβίωση του περίφημου Πολύτοπου των Μυκηνών. Το μουσικό και περιβαλλοντικό έργο του Ξενάκη αποτελεί ιστορική μνήμη από την οποία εκκινώντας, οργανώνουμε τρεις εκδηλώσεις για να τιμήσουμε τον κορυφαίο Έλληνα συνθέτη. Η μνήμη του ξενακικού Πολύτοπου είχε υπάρξει καθοριστική για όσα πραγματοποιήθηκαν στο Άργος το 1994-1997 και είναι καθοριστική για όσα θα πραγματοποιηθούν τώρα, στις Μυκήνες και το Άργος.

- Κατά τη διάρκεια της σύλληψης και της υλοποίησης του project, ποια υπήρξε η μεγαλύτερη πρόκληση;

Να συναντάμε δυσκολίες, περιττές δυσχέρειες, αντίξοοες συνθήκες και να τις αντιμετωπίζουμε. 

- Αν έπρεπε να απομονώσετε το project σε μία μόνο εικόνα, ποια θα ήταν αυτή και τι εμπεριέχει;

Είναι η εικόνα ενός νομίσματος που από την μια μεριά η απεικόνιση αναφέρεται στην ιδέα του «εργάζομαι» και από την άλλη μεριά στην ιδέα «παίζω».

- Το δίκτυο Διεθνής Τόπος εξαπλώνεται. Ήδη τρέχετε το project στην Κύπρο, όπως μας ενημερώσατε (σ.σ. στην συνέντευξη Τύπου). Ποιες είναι οι μελλοντικές βλέψεις σας;

Το δίκτυο των εγκαταλελειμμένων εργοστασίων σε διάφορες χώρες της Ευρώπης, που επί του παρόντος είναι μια ου-τοπία να βρει τους τόπους που χρειάζεται και να μετεξελιχθεί το πρότζεκτ σε διεθνείς τόπους. 

- Ποιους τόπους/ ήχους/ μνήμες διατρέχει η προσωπική σας διαδρομή;

 Η προσωπική διαδρομή μου διατρέχει πολυάριθμους τόπους, ήχους και μνήμες. Στέκομαι μόνο στην παιδική μου ηλικία με τόπους, όπως το Αργοστόλι, ο Αστακός, η Ηγουμενίτσα, η Κέρκυρα, η Πάτρα, η Σάμος. Με ήχους της φύσης, αλλά και με τον ήχο της μηχανής των καϊκιών μέσα στην νύχτα. Με μνήμες από τα λαϊκά πανηγύρια, αλλά και από τον Χορό των «Περσών», όταν παιδιά του σχολείου μας πήγαν στη παράσταση του Δημήτρη Ροντήρη.

Πληροφορίες:
- «ΔΙΕΘΝΗΣ ΤΟΠΟΣ» Πελοπόννησος / Άργος -  Μυκήνες

- 3-9 Ιουλίου στο Νομό Αργολίδας 

- Η είσοδος σε όλες τις εκδηλώσεις του project είναι ελεύθερη, ενώ για τη μεταφορά των θεατών από το χώρο των Μυκηνών στο Αρχαίο Θέατρο Άργους, θα διατίθεται πούλμαν. 
 
- Facebook: https://www.facebook.com/DIETHNISTOPOS/

- Το project πραγματοποιείται με τη χρηματοδότηση της Περιφέρειας Πελοποννήσου, Περιφερειακής Ενότητας Αργολίδας, σε συνεργασία με τον Δήμο Ναυπλιέων και την Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Αργολίδας (ΕΑΣΑ). 

Photo credits:
Φωτογραφία Ελένης Βαροπούλου: Άρτεμις Αλκαλάη
Φωτογραφίες project: Πλάτων Ριβέλλης