«Όσο εκφράζομαι μέσω της τέχνης μου τόσο μετασχηματίζομαι μέσα από ιδιαίτερες εικαστικές διαδρομές» Κώστας Βίττης

Με έναυσμα τη διατομική έκθεση της Μαρίας Σταμάτη και του Κώστα Βίττη με τίτλο «Without Which, Not / Sine Qua Non», μιλήσαμε με τον φωτογράφο και εικαστικό Κώστα Βίττη κι εκείνος μας ξενάγησε στο φωτογραφικό του σύμπαν, όπως αυτό διαμορφώνεται και εξελίσσεται μέσα από την πολύχρονη και σημαντική του πορεία.

Τι σημαίνει για εσάς «Without Which, Not / Sine Qua Non» και γιατί επιλέξατε αυτό ως τίτλο για την κοινή σας έκθεση;

Η λατινική έκφραση Sine Qua Non που χρησιμοποιείται συχνά και στη νομική ορολογία, και αντίστοιχα η αγγλική μετάφρασή της Without Which, Not, δηλαδή «Εκ των ουκ άνευ», αφορά σε μια προϋπόθεση, ένα ουσιαστικό στοιχείο, συστατικό ή συνθήκη κάτι άλλου, χωρίς το οποίο δεν μπορεί να υπάρξει. Στην περίπτωση της κοινής μας έκθεσης με τη Μαρία Σταμάτη, ο τίτλος αυτός αφορά στον κοινό εννοιολογικό άξονα της καλλιτεχνικής μας δουλειάς, που επικεντρώνεται στην εκ των ουκ άνευ υπαρξιακή βάση του ανθρώπου και τη διαδικασία με την οποία ο άνθρωπος αποκτά επίγνωση του εαυτού του, αναπτύσσεται και συνδιαλέγεται με τους άλλους.

Πώς προέκυψε η μεταξύ σας συνεργασία, ποιες οι διαφορές και οι ομοιότητες που σας έφεραν κοντά;

Παρά το γεγονός ότι εγώ και η Μαρία Σταμάτη είμαστε δύο καλλιτέχνες με διαφορετικές διαδρομές, έχουμε ασχοληθεί και πειραματιστεί και οι δύο με πάμπολλες εικαστικές διατυπώσεις και επαναδιατυπώσεις με την έννοια της δόμησης και αποδόμησης της φόρμας και των όγκων, με τη δική του ιδιαίτερη καλλιτεχνική και ιδιοσυγκρασιακή προσέγγιση ο καθένας μας. Αυτό το μακροχρόνιο πείραμα αποδείχθηκε καλλιτεχνικά πολύ εποικοδομητικό και μας οδήγησε στην ανάγκη να το μοιραστούμε και με άλλους εικαστικούς. Έτσι το 2018 δημιουργήσαμε από κοινού το Artcode Project / SYMBIOSIS OF PURPOSE & ART, μια πλατφόρμα συμβίωσης του σκοπού & της τέχνης, την επιμέλεια της οποίας έχει αναλάβει η Λουίζα Καραπιδάκη. Με το σχήμα αυτό συμμετέχουμε κάθε χρόνο και στη διεθνή έκθεση τέχνης Platforms Projects της Άρτεμις Ποταμιάνου και του Μιχάλη Αργυρού.

Τι θα δούμε στη διατομική σας έκθεση;

Αυτή η έκθεση που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο κοινό από την γκαλερί ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΔΛ, ήταν αποτέλεσμα μιας κοινής ενδόμυχης επιθυμίας μας να αναγνώσουμε και να αποδώσουμε το νόημα και τα όρια της ανθρώπινης κατάστασης, με τον δικό του τρόπο και το δικό του εκφραστικό μέσο ο καθένας μας. Η προσέγγιση της Μαρίας Σταμάτη έχει ως αφετηρία το σχέδιο, την «εκφραστική ζωγραφική» και τον λόγο και δημιουργεί υπαρξιακά παλίμψηστα με πολυδιάστατα έργα – εγκαταστάσεις στο χώρο.

Αντίστοιχα η δική μου εικαστική εκδοχή είναι ένα ψυχογραφικό δοκίμιο, που αναπτύσσεται σε τρεις ενότητες έργων «Πτυχές», «Θάλασσες» και «Σώμα» όπου το φωτογραφικό πορτρέτο παίζει καθοριστικό ρόλο σε αυτή τη σύνθετη διαδικασία υπαρξιακής αναζήτησης και επίγνωσης. Η συγκεκριμένη δουλειά είναι μια απόπειρα μελέτης και εικαστικής αναπαράστασης των ανθρώπινων συναισθημάτων που μας καθορίζουν. Συναισθήματα όπως η ομορφιά, ο ερωτισμός, οι επιθυμίες, η αγάπη και η στοργή, αλλά και ο εγωισμός, η αμφισβήτηση, ο φόβος, ο πόνος και η μοναξιά. Τα πολύχρωμα ρούχα –κυρίαρχo στοιχείo– στο μεγαλύτερο μέρος αυτής της δουλειάς μου, σχολιάζει τις πολλές και διαφορετικές πλευρές του Εγώ μας. Τα πολύχρωμα ρούχα και οι αλληγορικές γυναικείες φιγούρες αναφέρονται στην ταυτότητά μας, τα συναισθήματα, και τις κομβικές επιλογές μας που απηχούν τους διαφορετικούς και συχνά δυσβάστακτα απαιτητικούς ρόλους που ενσαρκώνουμε στην κοινωνική και ιδιωτική μας ζωή, ενώ συγχρόνως το γυμνό σώμα που είναι η κατοικία της ανθρώπινης ψυχής, που αναδύεται μέσα από σωρούς ρούχων προτείνει τη δυνατότητα να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να αναδυθεί και να εξελιχθεί απελευθερωμένος από το βάρος των ρόλων και των επιλογών μας.

Στην καλλιτεχνική μου πρακτική, έχω ασχοληθεί επανειλημμένα με τη διερεύνηση των συναισθημάτων και της ανθρώπινης ύπαρξης εστιάζοντας με μεγάλη ευαισθησία σε φωτογραφικά πορτρέτα, όπου η οπτική αναπαράσταση παίζει καθοριστικό ρόλο σ’αυτή τη σύνθετη διαδικασία αναζήτησης. Η πρώτη μου απόπειρα ήταν το 1986 με το έργο μου «Η Αυγή Μιάς Γενιάς», ένα λεύκωμα που περιλάμβανε 200 παιδικά πορτρέτα βασισμένα στη βιο-κοινωνική συμπεριφορά και την ψυχολογία των μικρών παιδιών στον μικρόκοσμο του νηπιαγωγείου, που αποτελεί και την πρώτη τους μεγάλη έξοδο από την οικογένεια προς την κοινωνία, και παρουσιάστηκε στην πρώτη ατομική μου έκθεση στην Γκαλερί Αντήνωρ.

Πώς σας έχει βοηθήσει η τέχνη σας στην επίγνωση του εαυτού σας αλλά και στην κατανόηση του άλλου;

H δουλειά μου υποκινείται από μια εσωτερική, υπαρξιακή ανάγκη να εκφράσω τον εαυτό μου, να συνδεθώ με τους άλλους και να κατανοήσω τις πολλές και συχνά ασυμβίβαστες πλευρές του Εγώ, σ’ ένα ταξίδι αυτοανακάλυψης και αυτοέκφρασης. Με αυτή την έννοια το έργο μου αποτελεί μια βιωματική διαδικασία που μου προσφέρει μεγαλύτερη κατανόηση του εαυτού μου και των άλλων.

Ζούμε σε μια εποχή που ενώ έχουμε αντιληφθεί τη θεραπευτική αξία της τέχνης και την ανάγκη να υπάρχει στη ζωή μας, βλέπουμε να υπάρχει μια απαξίωση προς τους καλλιτέχνες και ένας συνεχής υποβιβασμός, πώς το βιώνετε όλο και αυτό και πόσο σας επηρεάζει;

Πέραν της οικονομικής δυσπραγίας θεωρώ ότι το πρόβλημα στη χώρα μας είναι η απαξίωση της σύγχρονης τέχνης από την πολιτεία και η απουσία εικαστικής διδασκαλίας στα ελληνικά σχολεία. Ζούμε σε μια Ελλάδα νοσταλγό του αρχαίου της πολιτισμού, που τις τελευταίες δεκαετίες αρνείται πεισματικά να στρέψει το βλέμμα στη σύγχρονη τέχνη. Από οικονομικής πλευράς, ευτυχώς υπάρχουν σήμερα αρκετές ευκαιρίες βιοπορισμού για τους νέους καλλιτέχνες με πώληση έργων τέχνης μέσα από τις διαδικτυακές πλατφόρμες που απευθύνονται σε μικρο-συλλέκτες νέας γενιάς και όχι μόνο. Όντας από τη φύση μου αισιόδοξος άνθρωπος πιστεύω ακράδαντα πως, σε πείσμα των καιρών και των όποιων εθνικών και διεθνών συγκυριών, η τέχνη στην Ελλάδα θα συνεχίσει να αναπτύσσεται –έστω και με πολύ αργά βήματα– και θα καταφέρει εντέλει να γίνει προορισμός για ένα ευρύτερο κοινό από αυτό που υφίσταται σήμερα, καθώς όλο και περισσότεροι και νεότεροι σε ηλικία μικρο-συλλέκτες είναι σε θέση να αναγνωρίσουν και να εκτιμήσουν το σύγχρονο έργο τέχνης και θέλουν να το εντάξουν και να το απολαμβάνουν στην καθημερινότητά τους.

Υπάρχει κάποιο μήνυμα που θέλετε να στείλετε με τη συγκεκριμένη έκθεση;

Το έργο μου δεν επιχειρεί να δώσει απαντήσεις σε οποιοδήποτε ζήτημα αλλά μάλλον να προκαλέσει και να προσκαλέσει το θεατή να με ακολουθήσει πέρα από την επιφάνεια θέτοντας ερωτήματα και προβληματισμούς σχετικά με τη συγκρουσιακή φύση του Εγώ και τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την οικειότητα, επικοινωνούμε με τους άλλους, εκφράζουμε τις επιθυμίες μας, τον έρωτα και την αγάπη μ’ ένα πιο βαθύ και ουσιαστικό τρόπο.

Τι σας δίνει δύναμη να μένετε πιστός ή να συνεχίζετε το καλλιτεχνικό σας όραμα;

Οι καλλιτέχνες έχουμε το προνόμιο να μπορούμε να εκφραστούμε με τη δουλειά μας, να ξεδιπλωθούμε, να αντισταθούμε στην ισοπέδωση και να αντιστρέψουμε το αρνητικό κλίμα που επικρατεί γύρω μας: απελπισία, φόβος, μελαγχολία. Όσο περισσότερο επιχειρώ να εκφραστώ και να δώσω μορφή στις προσωπικές εσωτερικές μου αναζητήσεις και τους προβληματισμούς, τόσο περισσότερο βλέπω τον εαυτό μου να μετασχηματίζεται μέσα από πιο ιδιαίτερες εικαστικές διαδρομές που με συνεπαίρνουν και μου ανοίγουν νέους ορίζοντες.

Έχετε κάποιο απωθημένο ή τρελό όνειρο ως προς την καλλιτεχνική σας πορεία που θα θέλατε να δείτε να πραγματοποιείται;

Ίσως το να καταφέρω να δημιουργήσω και να αφήσω μια μικρή καλλιτεχνική παρακαταθήκη που να αξίζει λίγες γραμμές στην ιστορία της σύγχρονης ελληνικής τέχνης.

Τι θα λέγατε σε νέα παιδιά που θα ήθελαν να ακολουθήσουν τον δρόμο της τέχνης;

Θα επαναλάμβανα αυτό που είπε κάποτε ο Πικάσο: Το νόημα της ζωής είναι να βρεις και να αναπτύξεις τα ταλέντα σου και ο σκοπός της ζωής είναι να τα προσφέρεις στον κόσμο απλόχερα.

Πόσο σας επηρεάζουν οι κοινωνικές συνθήκες και τις «μεταβολίζετε» στο έργο σας;

Το έργο μου είναι βιωματικό, και επομένως είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την εποχή, το περιβάλλον, τις κοινωνικές συνθήκες, τους σύγχρονους προβληματισμούς και τον καταιγισμό των social media. Ωστόσο οι άνθρωποι ήμασταν, είμαστε και θα παραμείνουμε κοινωνικά όντα, με έμφυτη την ανάγκη να συναναστρεφόμαστε δια ζώσης με το περιβάλλον και με άλλα άτομα. Η ανάγκη να δεις ή να ακούσεις κάτι από κοντά είναι αυτό που κάνει ένα έργο τέχνης, ενώ το να βλέπεις κάτι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι απλώς μια πρόσκληση για να ξεκινήσει η συζήτηση.

Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;

Η διαδικασία για τη δημιουργία ενός νέου έργου τέχνης ξεκινά πάντα με μια καινούργια έμπνευση, μια εσωτερική φωνή που με συναρπάζει και με οδηγεί σε νέες εικαστικές αναζητήσεις και διαδρομές. Αυτή την περίοδο ασχολούμαι με μια καινούργια εικαστική δουλειά, αρκετά διαφορετική απ’ ό,τι έχω δείξει μέχρι σήμερα, αλλά θα χρειαστεί αρκετός χρόνος ακόμα μέχρι να ολοκληρωθεί και να παρουσιαστεί στο κοινό.

Ποιο στόχο έχει η συλλεκτική έκδοση του βιβλίου σας και πώς εντάσσεται στην έκθεση;

Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει το σύνολο της πρόσφατης δουλειάς μου «Sine qua non/Without which, not» και κυκλοφορεί σε αυστηρά περιορισμένο αριθμό αντιτύπων, με χειροποίητη καλλιτεχνική βιβλιοδεσία. Η έκδοση αυτή αποτελεί συγχρόνως μια λογοτεχνική εκδοχή της δουλειάς μου, με ποιητικές – αναφορές στις εικαστικές μου προσεγγίσεις. Τα ποιήματα που περιλαμβάνονται στο βιβλίο είναι της Σοφίας Ανδρόνικος που εκτός από ποιήτρια είναι και η performing artist που συμμετέχει στα περισσότερα έργα αυτής της δουλειάς μου. Στόχος της συγκεκριμένης έκδοσης είναι να προσφέρει στους φίλους της τέχνης τη δυνατότητα να αποκτήσουν με μια πολύ μικρή συμβολική τιμή κάτι αυθεντικό, παραπέμποντας στην αξία και τη φιλοσοφία του συλλέκτη έργων τέχνης.

 «Without Which, Not / Sine Qua Non» 

Διάρκεια Έκθεσης: έως 4 Μαρτίου 2023

Ώρες Λειτουργίας: Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 11:00 - 20:00

Τετάρτη, Σάββατο 11:00 - 16:00

Κυριακή και Δευτέρα κλειστά

Η είσοδος στην έκθεση είναι ελεύθερη για το κοινό.

Εικαστικός Κύκλος ΔΛ, Ακαδημίας 6, Τ.Κ. 10671, Αθήνα, T. (+30) 210 3646818

email:Αυτή η διεύθυνση Email προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. - www.ikastikoskiklos.com