Γυναικείες φωνές: η Αγγελική Λάλου και το allyou.gr αποχαιρετούν τη χρονιά με 23 ποιητικές συλλογές του 2023

Πολύ περισσότερες από 23 ποιητικές συλλογές κυκλοφόρησαν το 2023 και ξεχώρισαν πολλές περισσότερες απ’ όσες θα μπορούσαν να χωρέσουν σε ένα μικρό κι ενδεικτικό αφιέρωμα. Εδώ επιλέγω 23, εντελώς συμβολικά για τη χρονιά που φεύγει, αλλά υπόσχομαι ότι θα κάνω πιο συχνά ποιητικά αφιερώματα σε βιβλία και δημιουργούς που ξεχωρίζουν, γιατί στους αντιποιητικούς καιρούς που ζούμε όλοι χρειαζόμαστε το φως και τη ζεστασιά που προσφέρει το καταφύγιο της ποίησης. Επειδή όμως οι ποιήτριες που επέλεξα τα λένε πολύ καλύτερα από μένα, τις αφήνω να πάρουν τον λόγο.

Απολαύστε τες!

Δήμητρα Αγγέλου, «Στόμα βροχερό», εκδ. Σμίλη

οι λέξεις γίνονται έπιπλα

από τρυφερό χιόνι

να εγκαταλείπεις απαλά τα χέρια σου

όταν δεν έχουν τι να αγγίξουν

κάπου αλλού

ο ήλιος    

ο άγγελος με το μαστίγιο

αργοπορεί πάνω από τη νωχελική παρέλαση

     των δέντρων

τα δέντρα περικυκλώνουν τα φίδια που είναι

    οι δρόμοι μας

ακούω βήματα που υπογράμμισα σε κάποιο βιβλίο

δεν έχει σημασία πού βρίσκομαι

τα τοπία με επισκέπτονται με γλυκίσματα

Αναστασία Γκίτση, «ό,τι ΛύΠεί ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓείΤΑΙ – τ ο π ι ο_ρ α φ ί ε ς», εκδ. Σαιξπηρικόν

εν_τυχίζομαι

μπαινοβγαίνουν οι άνθρωποι

φαντάσματα σε όλα

τα δωμάτια

χρησιμοποιούν τις πετσέτες

τις βρύσες

τους τέσσερις τοίχους

εμένα

χτισμένη μέσα τους

οι άνθρωποί μου

με ανοίγουν και με κλείνουν

ενόσω

Καρλ και Ζίγκμουντ

σφυρίζουν ανέμελα

ποιήματα καβαφικά

ενόσω

γκρεμίζω παράθυρα

ψάχνοντας εξόδους

Άννα Γρίβα, Η χαμένη θεά, εκδ. Μελάνι

ΤΗΣ ΔΑΙΜΟΝΙΣΜΕΝΗΣ

Δεν ήθελε να τη γιατρέψει

μόνο να μάθει ήθελε

από ποια ρωγμή εισβάλλει η τρέλα

κι ύστερα ανοίγοντας

μιαν ίδια στο κορμί του

ν’ αφήσει όλα τα αόρατα

όλα τα σκοτεινά

να τον θηρεύσουν

Και η γυναίκα τον ελέησε

κι ενώ ξεδίπλωνε

μπροστά του τις πληγές της

εκείνος προσευχόταν

να ‘ναι το ρίγος του

ακέραιο πάντα

να ΄ναι η ζάλη του

μια λάμψη διαρκής

να σπουδάζει τον πόνο

με θάνατο

να σπουδάζει τον πόνο

με πόνο

τώρα θα βρείτε τη γυναίκα

μ’ ένα κίτρινο φόρεμα

κουρελιασμένο

να διασχίζει τους αιώνες

τις χώρες

τα σύνορα

είναι η Μεσσίας

διασώζει τον τρόμο

τον ιερό μας καρπό.

Ιουλίτα Ηλιοπούλου, ΓΗ ΜΗΤΗΡ, εκδ. ύψιλον

ΜΥΡΟΦΟΡΟΣ

Όπως κορίτσι μικρό

Η Μαρία

Όχι μύρα κομίζουσα

Μα δύο λεπτές μωβ μαργαρίτες

Από το σπίτι σου

Ουρανό και χάδι…

Σκαλίζει τις πέτρες

Και στερεώνει τ’ ανθάκια όρθια

Να σου παραστέκουν

Εκεί

Να μαραθούν κι αυτά

Εκεί

Μαζί σου.

Ελευθερία Θάνογλου, «Οι τίμιοι ψεύτες», εκδ. ΑΩ

Η ΠΡΟΒΙΑ

Όλα μάς τα έφεραν πλάγια,

με τρόπο,

και τα βαριά σιγά γίνανε ευκολοχώνευτα

κι οι ψίθυροι κραυγές στ’ αφτιά νεκρών.

Όλα μα όλα διά της πλαγίας οδού

και η αδικία έγινε νόμιμη κι η μέση οδός

πλαγία

στήνοντας αναχώματα σε άνυδρα τοπία

ενώ στα πλάγια έχασκαν γκρεμοί

που πρότερα δεν υπήρχαν.

Μα πάλι έλεγαν τον τόπο ν’ αντικρίσουμε

σαν μια πληγή πλυμένη

και την πλαγία οδό με της ευθείας

την προβιά ντυμένη.

Ανθή Θεοχάρη, «το πούρτσον που κουτσαίνει», εκδ. Ρώμη

ΑΝΟΡΕΚΤΙΚΑ ΦΙΛΙΑ

Καλύτερα να μου πέταγες μια χούφτα χαλίκια

ή έστω ένα κουβά νερό

Εύκολο να στέλνεις στον διάολο μια βδέλλα

Ε ναι, τα ψυχολογικά δεν λύνονται με μια χούφτα

    μπαγιάτικα λουλούδια

Βάφω το σπίτι μπλε και ρίχνω άχυρο για να κοιμάμαι

Ας έρθουν τα κοράκια να τους ταΐσω τα πόδια μου

Τώρα που ακόμη είμαι ζωντανή να πιάσει τόπο το κορμί

να γίνει τροφή για λαίμαργα σαγόνια

Ο θρίαμβος της δυστυχίας χειροκροτείται από θαμώνες

Ανυπόφορη η μυρωδιά τούς αναγκάζει να κοιτάξουν

    στο υπόγειο της πολυκατοικίας.

Ειρήνη Καραγιαννίδου, «Συρτός στα τρία»,  εκδ. Πανοπτικόν

ΕΝΑΣ ΛΟΓΟΣ

(Όρκο έχω καμωμένο)

Θαρρώ πως από τη Μαρία την Αιγυπτία

ήταν που έμαθες

ότι μπορείς ν’ αφήσεις το κορμί σου

στο έλεος της ξηρασίας

κι ύστερα να ζεις

με τις μυρωδιές του κήπου

βγάζοντας από τη μέση όλα τ’ άλλα

καθώς σκύβεις το κεφάλι δήθεν αδιάφορα

και περιμένεις

τ’ όνομά σου να φωνάξει όποιος θες

Όπως φωνάζουν οι Άλλες τα παιδιά το σούρουπο από το παιχνίδι

και περιμένουν μ’ αγωνία

μιαν απάντηση.

Αγγελική Κορρέ, «Σιγκιρίγες για τον ταύρο του Τερουέλ [Περί πολέμου]», εκδ. Στιγμός

(απόσπασμα)

                                                                    ***

[Νυχιές αρκούδας είναι τα σύννεφα που απλώνονται πάνω απ’ τη

                                                                                                Σαχρ-ε-Σουχτέ,

μορφάζει ο διαβάτης που πατά του Ετύμανδρου τα δόντια. Πατισάχ,

είναι κάπως άχαρη η ζωή. Οι φωνές των γυναικών μέσα στο σπίτι με

                                                                                                             ταράζουν·

βρομοκοπάνε οι άντρες φτύμα ζώου· και το φαΐ μας είναι λίγο και ξερό.

Δεν θέλω να κρατηθώ με νύχια και με δόντια,

έστω και αν για να κρατιέμαι είχα τα νύχια και τα δόντια.

Όμως για άλλον λόγο τα ‘χω.]

Όλια Λαζαρίδου, «Η προσευχή του ελάχιστου», εκδ. βιβλιοπωλείον της Εστίας

(απόσπασμα)

ΑΛΛΑΓΗ ΑΙΩΝΑ

Λ: Μέσα σ’ αυτό το ξενοδοχείο,

που το λέν’ νοσοκομείο,

πάγωσε ξαφνικά ο χρόνος.

Μέσα σ’ αυτό το εξοχικό φέρετρο,

ξαφνικά,

σώθηκε ο αέρας

οι ανεμιστήρες λαχανιάζουν,

ανακυκλώνοντας

λιγωμένες αναπνοές.

Λιώνουν οι άσπρες φανέλες

Πάνω σε τόνους σάρκας.

Κι οι μύγες στραγγίζουν

Το αίμα απ’ το καρπούζι.

Πρέπει επειγόντως να φυσήξει Θεός.

Να φυσήξει…

Μαρία Λάτσαρη, «Εμείς η Αντιγόνη», εκδ. Νεφέλη

Re: Η ΙΣΜΗΝΗ ΛΕΕΙ

                ΙΙ η σκόνη των βιβλίων ΙΙ

Σεντόνι από λευκές σελίδες,

ούτε πληγή

ούτε ουλή

φυγή

να το λερώνει

Αόρατη γραφή

ούτε όσφρηση

ούτε γεύση

αφή

να το καλεί

Άφατη φωνή

Ιδανικοί και άξιοι εραστές,

Τριστάνος, Αίμων και Ρωμαίος –

μα πιο πολύ εγώ

που λείπω απ’ το κορμί μου.

Το τέλος βρίσκεται ανάμεσα

                             στις άκοπες του σώματος σελίδες

Χαριτίνη Μαλισσόβα, «Περίκλειστοι», εκδ. Αρμός

Το μόνο περίκλειστο που αντέχεται

Το μόνο περίκλειστο που αντέχεται

είναι η μικρή χουφτίτσα

που κλείνει τόσο σφιχτά

όσο από το χέρι σου

μπορεί να πιάσει.

Δεν κρατιέται το βρέφος

από σένα.

Εσύ κρατιέσαι

από εκείνο.

Κι από τη ζωή.

Ειρήνη Μαργαρίτη, «συνεφοκυνηγητό», εκδ. Μελάνι

ΟΧΙ ΚΗΠΟΣ

απαλά

ακούμπησες

στο χέρι μου

ένα κομμάτι

σπάγκο

έτσι απαλά

όπως σε φυλακίζουν

να δένω το φουστάνι μου,

είπες,

να μη γυρνά

μες στις μηλιές

μες στον μεγάλο κόσμο

θα σου γράψω μια μέρα ένα μεγάλο γράμμα αγάπης

θα λέει: μερικές φορές νιώθω σαν να ήμουν εκεί

Κανέλλινα Μενούτη, «Αντίστροφη άνωση», εκδ. Μελάνι

ΩΣ ΕΙΘΙΣΤΑΙ

Το δέρμα μου

ακόμα κρατά

χυμούς

φωνηέντων

θα ήθελα στην

εύκρατα

σύμφωνη χούφτα σου

δενδρύλλιο να το φύτευα

να το θεράπευες

άβγαλτη

λέξη

αφού

έβγαζες

πρώτα

απ’ τον καρπό

το ρολόι

με το συμβατικό δερμάτινο λουράκι

αυτό που δεν αποχωρίζεσαι

κι εμένα

άκαρπο

το δέρμα ασήμαντο

με

τον χρόνο θα συναιρεθεί.

Αλεξάνδρα Μπακονίκα, «Η Τελετουργία του Χορού», εκδ. Κουκκίδα

ΤΑ ΤΙΜΑΛΦΗ

Ο δρόμος στενός

με ψηλές, αδιάφορες στην όψη πολυκατοικίες

στις δυο πλευρές του.

Ούτε πράσινο, ούτε δενδροστοιχίες

    τον στολίζουν,

είναι κοινότατος, σχεδόν μουντός.

Όμως το βίωμα χρωματίζει

κι επιβάλλει τα δικά του.

Αυτός ο τόσο κοινός δρόμος

συνδέεται με συγκλονιστικά

στιγμιότυπα και γεγονότα της ζωής μου

που βαθιά με καθόρισαν.

Όσες φορές τυχαίνει να τον περάσω

αλλάζει διάσταση,

μοιάζει με κόχη και κρυψώνα,

μοιάζει με ενδιαίτημα

που κρατάει φυλαγμένα

μοναδικά τιμαλφή της μνήμης μου.   

Κατερίνα Ντίνου, «Πέτρα αιώνια», εκδ. Μετρονόμος

ΕΞΟΔΟΣ

Κλείδωσα το δωμάτιο

χώρεσα τα μεγάλα

  και στρίμωξα τα μικροπράγματα ανάμεσα

ήσυχη έχασα τα κλειδιά.

Περνούσαν οι καιροί

τις νύχτες τα πράγματα άλλαζαν θέσεις

τα μικρά μεγάλωναν·

και τι μπορούσα να κάνω

αυτό ήταν το δωμάτιο.

Οι τοίχοι άρχισαν να υποχωρούν

ένα σωρό χέρια πάλευαν να βγουν από παντού

με έπνιξαν

και μια ανυποψίαστη στιγμή

χωρίς άλλη ανάσα

χωρίς άλλα χέρια

ξεκλείδωσα και βγήκα.

Ασημίνα Ξηρογιάννη, «Μια απέραντη ματιά – ποιήματα 2018-2023», εκδ. Βακχικόν

ΜΥΡΟΦΟΡΕΣ

Στο φως λουσμένες

Ηρωικές

Συγκλονισμένες

Συνυφασμένες στο άρρητο

Πορεύονται στον χρόνο

Μπροστά στο θαύμα

Μήνυμα στέλνουν θαρρετά

Η αφήγησή τους ταξιδεύει στους αιώνες

Τολμηρή

Νικά τον πόνο.

Λαμπριάνα Οικονόμου, «Νικόπολη», εκδ. Κοβάλτιο

20

Νικόπολη ‒

αν όχι εξορία,

τότε αποκύημα.

Εσύ που έγινες άστρο, και που τίποτα

απίστευτο το πώς σε ψάχνω,

μα είναι άνοιξη: «δική μου εποχή»

που επιτάσσει ένα κενό

ανάμεσά μας ‒ ακόμη

κι όταν δεν υπάρχει.

Η αγάπη κάνει την αρχή. Εκεί

υποφέρεις, εκεί κι ελπίζεις ‒ αν πούμε ότι ελπίζεις·

γι’ αυτό ξοδεύονται οι ανάσες.

Ευτυχία Παναγιώτου, «Μύθοι για το τέλος του κόσμου», εκδ. Κέδρος

ΓΚΡΕΜΙΣΜΕΝΗ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΑ ΕΠΟΧΗΣ

Στον τοίχο αχνοφέγγει ομοίωμα προσώπου.

Κάποιου στον κόσμο που αγαπήθηκε πολύ.

[                         Έργο γλύπτη                             ]

Πόθησε κι έπλασε,

πόθησε κι έσκαψε τις κόρες των ματιών της

θυμώνοντας όλους

                                                             τους ανέμους.

Έργο κάποιου που θέλησε να αγαπηθεί.

Όπως σε κάποιες φθαρμένες αγιογραφίες

σε πολύπαθα νησιά της ορθοδοξίας

όπου ο θαυμασμός μπερδεύεται με την καλοσύνη

και όταν κοιτάζεις βαθιά στη ρίζα των ματιών

του ανθρώπου που <λες ότι> αγαπάς

στο μέτωπό σου σχηματίζεται ένα ερωτηματικό.

Σταυρούλα Παπαδάκη, «Και ο κόσμος τι θα πει;», εκδ. Κάπα Εκδοτική

ΣΧΕΔΟΝ

Οι άνθρωποι στη θάλασσα

έχουν ονόματα

και αγαπημένα βιβλία

και φαγητά που τους πειράζουν στο

       στομάχι

και άλμπουμ με φωτογραφίες

και βολική πλευρά να κοιμηθούν

και φίλους να ζεστάνουν

και αφεντικά που ξέρουν καλύτερα

και θυμάσαι τότε που

και έρωτες που δεν

αν εξαιρέσεις τη γη που λείπει

κάτω απ’ τα πόδια τους

έχουν σχεδόν ό,τι κι εμείς

Μαρία Πατακιά, «…κι ύστερα δεν υπάρχεις», εκδ. Μελάνι

ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ

Το βλέμμα μου σαν σκαρπέλο

αλλοιώνει την εικόνα σου.

Τη λαξεύει

μέχρι να συνθέσει

τις ανάγκες μου

σε μια εαρινή συμφωνία,

ένα πρελούδιο μουσικό

‒ή όπερα της δεκάρας;‒  

Υπάρχω, άρα συνθέτω ανάγκες.

Ιφιγένεια Σιαφάκα, «Μικρό μνημόσυνο ερωδιών στις λέξεις», εκδ. Δρόμων

ΚΥΚΛΟΣ

Δηλητηριώδες στο σύμπαν μανιτάρι

Αλαλάζει ρυθμούς λιγόθυμης μανίας

Ύστερα μέδουσα-ερωμένη

Αγκαλιές με πλοκάμια προτάσσει

Όλα μια στιγμιαία απότιση τιμής

Στον έρωτα που χαίνει εγκοσμίως απόκοσμα

Όλα σε μιαν άγνωστη αρχή επανέρχονται

Αποσπασμένη από ύλη

Διασπασμένη σ’ ουσία

Σε αυτοάνοση θλίψη

Γερμένη αυτάρεσκα

Στο αιέν, στο μηδέν

Σεβαστή Τρουμπέτα, Dromalí, εκδ. Η βαλίτσα

ΑΠΟΡΙΑ

Τόσες τρύπες, πού τις είχε ο ουρανός!

Πώς μου φάνηκαν αστέρια που ακτινοβολούσαν φως;

Τρύπες που έσταζαν απόνερα…

Πώς με ξεγέλασε έτσι ο ουρανός…

Θα ‘ταν που κοίταζα ψηλά

ενώ πρόσεχα μην πέσω στις λακκούβες.

Να δεις που μπέρδεψα τον πάτο του κόσμου με τον ουρανό.

Τσαμπίκα Χατζηνικόλα, «Χωρίς ενεστώτα δε γίνονται τα όνειρα», εκδ. Πόλις

ΟΙ ΝΥΧΤΕΣ

Μισεί τις νύχτες·

αυτές που αφήνουν

τα λόγια στη μέση·

τους έρωτες καλυμμένους κι έρημους·

τη μοναξιά διπλάσια·

τα σώματα ρημαγμένα.

Κι όμως,

όλα στο φως είναι πιο έντονα·

απροκάλυπτα σκληρά και διψασμένα.