Skip to main content

ΥΓΕΙΑ

Δάφνη: ιδιότητες, οφέλη, χρήση, καλλιέργεια και παρενέργειες

Δάφνη: ο απόλυτος οδηγός τη χρήση της, τη θεραπευτική δράση και τις παρενέργειές της



Την κυνήγησε ο ερωτευμένος θεός Απόλλωνας και εκείνη παρακάλεσε τη μητέρα της Γαία να τη βοηθήσει να του ξεφύγει. Η Γαία τη μεταμόρφωσε σε δέντρο και από τότε η δάφνη έγινε το ιερό φυτό του Απόλλωνα. Ποια δάφνη όμως; Σύγχρονες μελέτες, μάλιστα, αποδίδουν τη μαντική ικανότητα της Πυθίας στις τοξικές ουσίες της ροδοδάφνης και όχι σε αυτήν που χρησιμοποιείται ως άρτυμα ή για θεραπευτικό σκοπό. Η δάφνη όμως δεν παύει να είναι και νικητήριο σύμβολο στην αρχαιότητα αλλά και στην Ορθόδοξη παράδοση. Την μοιράζει ο παπάς την Κυριακή των Βαΐων, και φυλάσσεται στα εικονίσματα, ενώ ραίνει με δαφνόφυλλα την εκκλησία στην «πρώτη» Ανάσταση του Μεγάλου Σαββάτου. Η δάφνη συχνά συγχέεται με τα βιβλικά βάγια. Η αναφορά στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο (ιβ´ 1-18) είναι σαφής: «…ἔλαβον τὰ βαΐα τῶν φοινίκων καὶ ἐξῆλθον εἰς ὑπάντησιν Αὐτῷ». Βάϊς → υποκοριστικό: βάϊον,  πρόκειται για φύλλα φοινικιάς (ελληνιστική, κοπτικής προέλευσης) με τα οποία υποδέχτηκαν τον Χριστό στα Ιεροσόλυμα. Πιθανώς το ζήτημα να μην είναι γλωσσολογικό, αλλά η δάφνη να υποκαθιστά κάθε άλλο νικητήριο φυτό. Επιπλέον, τα φύλλα χρησιμοποιούνται για την προστασία από έντομα των αποξηραμένων καρπών.

Λατινική ονομασία: Laurus nobilis

Άλλες ονομασίες: βαγιά, δαφνολιά, φυλλάδα

Θεραπευτική δράση

Φύλλα και καρποί (δαφνοκούκουτσα). Τονωτική και εφιδρωτική. Αντιβακτηριδιακή, αντισηπτική, στυπτική. Διουρητική και αντισπασμωδική. Ανοίγει την όρεξη, βελτιώνει την πέψη και καταπολεμά γαστρεντερικά προβλήματα (μετεωρισμός, παράσιτα εντέρου κ.λπ.). Κατάλληλη για να θεραπεύσει το κρυολόγημα, τη βρογχίτιδα και τη γρίπη. Το δαφνέλαιο και η αλοιφή χρησιμοποιούνται για αλλεργία προερχόμενη από φυτά, για πόνους στις αρθρώσεις καθώς και ως παρασιτοκτόνο, ακόμη και σε ζώα. Επιπλέον, τα βρασμένα φύλλα γίνονται ψυχρό κατάπλασμα για μώλωπες και διάστρεμμα. Ιδιαίτερη προσοχή στη χρήση της απαιτείται από τις εγκύους.

Δάφνη για την αϋπνία

Το αφέψημα της δάφνης, που μπορούμε να φτιάξουμε βράζοντας σε ένα φλιτζάνι νερό 2-3 φυλλαράκια για δέκα λεπτά, χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση της αϋπνίας και της έντασης. Το ίδιο αφέψημα θεωρείται χρήσιμο και σε περιπτώσεις δυσπεψίας και ανορεξίας, ενώ συγχρόνως τα φύλλα της δάφνης πιστεύεται ότι διαθέτουν στυπτικές, αντιδιαρροϊκές, διουρητικές και εφιδρωτικές ιδιότητες. Μπορούμε να πιούμε ως τρία φλυτζάνια τσαγιού τη μέρα.

Πονόλαιμος και αποστήματα

Για τον πονόλαιμο αλλά και τις στοματικές μολύνσεις μπορούμε επίσης να κάνουμε γαργάρες με το παραπάνω αφέψημα, ενώ τα επιθέματα με κομπρέσες με νερό όπου έχουμε βράσει δέκα φύλλα δάφνης ενδέχεται να καταπραΰνουν και τα αποστήματα.

Δάφνη για υπέροχα μαλλιά

Αν τα μαλλιά μας πέφτουν ή είναι θαμπά, ξεβγάζουμε μετά το λούσιμο με νερό στο οποίο έχουμε βράσει φύλλα δάφνης και θα εκπλαγούμε με τη λάμψη τους! Για να σκουρύνουμε το χρώμα τους σε περίπτωση που έχουν αρχίσει να ασπρίζουν, βράζουμε 150 γρ. φρέσκα δαφνόφυλλα, αφήνουμε το μείγμα να κρυώσει και λουζόμαστε για 15 μέρες.

 

 

Δάφνη για τη συγκέντρωση, όταν διαβάζουμε

Το αιθέριο έλαιο της δάφνης βοηθά στη συγκέντρωση όταν διαβάζουμε. Αν βάλουμε λίγες σταγόνες σε έναν αρωματιστή και το τοποθετήσουμε στο δωμάτιο που διαβάζουμε βοηθά στην καλύτερη απόδοση. Χρειάζεται όμως προσοχή γιατί αν το εισπνεύσουμε αρκετές ώρες μετά δεν θα κοιμηθούμε εύκολα λόγω της υπερδιέγερσης που προκαλεί.

H δάφνη στη μαγειρική

Κάπως «βαρύ», χαρακτηριστικό άρωμα. Βασικό συστατικό στο «bouquet garni».

Στο εμπόριο: Συνήθως τα φύλλα αποξηραμένα.

Χρήση: Ολόκληρα τα φύλλα, ώστε να αφαιρούνται πιο εύκολα πριν από το σερβίρισμα.

Ταιριάζει: Σε κρεατικά, πουλερικά, ψάρι στον φούρνο, μαγειρευτά, όσπρια, σε κάποιες άσπρες σάλτσες.

Χρήσεις

Τα φύλλα του φυτού χρησιμοποιούνται ως άρτυμα στη μαγειρική (νοστιμίζει φαγητά όπως τα όσπρια) και στη συσκευασία ξηρών καρπών, όπως σύκα ή σταφίδες. Το αιθέριο έλαιο που έχουν τα φύλλα και οι καρποί (δαφνέλαιο) χρησιμοποιείται για την παρασκευή εντομοκτόνων και παρασιτοκτόνων. Ένα αραιό αφέψημα από αυτά χρησιμοποιείται ως παρασιτοκτόνο οργανισμών που παρασιτούν σε άλογα.

Το δέντρο

Αυτό το αργής ανάπτυξης αειθαλές δέντρο μεγαλώνει συχνά σαν θάμνος. Μπορεί να ζήσει και σαν φυτό εσωτερικών χώρων για χρόνια. Είναι ενδημικό της Μεσογείου και δεν αντέχει στα κλίματα του Βορρά. Είναι γνωστό σαν Δάφνη, αλλά μπορείτε να το βρείτε και σαν Βάγια ή Δάφνη του Απόλλωνα. Τα γυαλιστερά, αειθαλή φύλλα του εναλλάσσονται στους βλαστούς με μικρούς μίσχους φθάνοντας σε μέγεθος 10 εκατοστών περίπου και είναι λεία και κυματοειδή με σκουροπράσινο χρώμα. Τα άνθη είναι μικρά, κίτρινα και υπάρχουν αρσενικά και θηλυκά. Τα αρσενικά και θηλυκά άνθη αναπτύσσονται σε διαφορετικά δέντρα και μετά την ωρίμανσή τους ακολουθούν μαύροι σφαιρικοί καρποί. Αυτό το δέντρο μπορεί να φθάσει σε ύψος μέχρι και τα 10 μέτρα, αν οι θερμοκρασίες του χειμώνα δεν πέφτουν κάτω από 20 βαθμούς. σε μερικά μέρη της Ευρώπης μπορεί να φτάσει ακόμα και τα 18 μέτρα αν καλλιεργηθεί σε ευνοϊκές συνθήκες. Συνήθως όταν καλλιεργείται σαν διακοσμητικό διαμορφώνεται και κλαδεύεται σε σχήμα πυραμίδας ή σε σχήμα σφαίρας στην κορφή ενός γυμνού κορμού.

Συνθήκες για την καλλιέργεια

Η δάφνη είναι ανθεκτικό φυτό και ευδοκιμεί σε όλους τους τύπους εδαφών. Ακόμη και σε ξερά ασβεστούχα εδάφη, η δάφνη παρουσιάζει σχετικά γρήγορη ανάπτυξη. Προτιμάμε όμως να τη φυτεύουμε σε δροσερά και γόνιμα εδάφη που παρουσιάζουν καλή αποστράγγιση. Η δάφνη είναι ανθεκτική στην ξηρασία, στην ρύπανση και στην αλάτότητα, γι’ αυτό και είναι κατάλληλη τόσο για φύτευση σε δρόμους των πόλεων αλλά και για παραθαλάσσιες φυτεύσεις. Προσαρμόζεται τόσο σε ηλιοφανείς όσο και σε σκιερές θέσεις ενώ αντέχει και σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Αν την φυτέψουμε σε γλάστρα στο μπαλκόνι, επιλέγουμε θέσεις με δυτικό ή ανατολικό προσανατολισμό και προημηθευόμαστε φυτόχωμα εμπλουτισμένο σε θρεπτικά συστατικά για να την φυτέψουμε.

 

 

Ιστορικά στοιχεία

Στην Ελλάδα η δάφνη ήταν γνωστή από τα αρχαιότατα χρόνια και γίνεται μνεία γι' αυτήν στον Όμηρο. Ήταν ιερό δέντρο, αφιερωμένο στο θεό Απόλλωνα. Πρώτα οι Έλληνες και έπειτα οι Ρωμαίοι συνήθιζαν να στεφανώνουν με κλαδιά δάφνης τους νικητές των αγώνων. Έτσι, ακόμα και σήμερα η δάφνη ταυτίζεται με τη δόξα, τη νίκη και την υπεροχή. Στην αρχαιότητα ήταν επίσης γνωστές οι θεραπευτικές της ιδιότητες. Αναφέρεται ότι η Πυθία του Μαντείου των Δελφών πριν δώσει τον χρησμό της μασούσε φύλλα δάφνης.

Μυθολογία

Σύμφωνα με τον μύθο η Δάφνη ήταν μια νεαρή όμορφη νύμφη, κόρη του ποτάμιου θεού Πηνειού. Ήταν κυνηγός και είχε αφιερώσει τη ζωή της στην Άρτεμη τη θεά του κυνηγιού. Όπως η θεά έτσι και αυτή αρνιόταν να παντρευτεί. Την περιτριγύριζαν πολλοί θαυμαστές αλλά αυτή τους απέρριπτε όλους, ακόμα και τον ισχυρό γιο του Δία τον Απόλλωνα. Ο Απόλλωνας ερωτεύθηκε την Δάφνη και όταν αυτή αρνήθηκε τις προτάσεις του την κυνήγησε ανάμεσα στα δέντρα. Η Δάφνη φοβήθηκε και προσευχήθηκε στον πατέρα της να την βοηθήσει. Τότε λοιπόν ο πατέρας της της είπε ότι θα την προστάτευε μεταμορφώνοντάς την σε δέντρο που θα ρίζωνε στην όχθη του ποταμού του, (την γνωστή μας δάφνη). Όταν ο Απόλλωνας ήρθε ψάχνοντας τη Δάφνη, ο πατέρας της του είπε ότι μεταμορφώθηκε σε δέντρο. Ο Απόλλωνας τότε έκοψε μερικά κλαδιά και έπλεξε ένα στεφάνι σε ανάμνηση της ομορφιάς της και του έρωτά του για αυτήν. Ο Απόλλωνας έκανε τη δάφνη ιερό του φυτό. Καθιέρωσε την απονομή  δάφνινου στεφανιού στους πρωταθλητές και σε σε όσους υπερείχαν σε διάφορα επίπεδα. Στους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες όλοι οι νικητές στεφανώνονταν με δάφνινο στεφάνι.

 

 

Προφυλάξεις

Δεν χρησιμοποιούμε σκέτο δαφνόλαδο επάνω στο δέρμα μας γιατί πιθανόν να μας δημιουργήσει κοκκινίλες, αλλά το απλώνουμε πρώτα σε ένα βαμβακερό πανί για να μειωθεί η δράση του

Προσοχή

Η παρουσίαση των βοτάνων σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί συνταγή και έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα. Τα βότανα θα πρέπει να καταναλώνονται με ιδιαίτερη προσοχή και με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού, κυρίως για όσους ακολουθούν ιατροφαρμακευτική αγωγή, αλλά και για τις εγκύους, τις θηλάζουσες και τα παιδιά. Τα βότανα δεν αποτελούν φάρμακα, ούτε πρέπει να τα καταναλώνουμε αλόγιστα και με την ελπίδα ότι θα γιατρέψουν όλες τις ασθένειες.Τα φυτά πρέπει να χρησιμοποιούνται με μέτρο και βάσει των συμβουλών των ειδικών, που γνωρίζουν καλύτερα. Πριν χρησιμοποιήσετε οποιαδήποτε βότανο είναι απαραίτητο να είστε σίγουροι ότι είναι το σωστό φυτό. Η λανθασμένη αναγνώριση βοτάνων είναι η αιτία συχνά για πολλές παρενέργειες.

Πηγές:

Η κουζίνα των βοτάνων - Σπυριδογιαννάκη Μαίρη, Εκδόσεις Οξύ
Μοναστηριακές Θεραπείες - Σπυριδογιαννάκη Μαίρη, Εκδόσεις Οξύ
230 βότανα-Ιουλίας Δαβάρα-Αθήναι 1978
Το πράσινο φαρμακείο Βοτανο θεραπείες, Dr James A. Duke
100 Βότανα 1000 Θεραπείες, Κώστας Μπαζαίος, Εκδόσεις Διατροφή και Υγεία
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος – Larousse – Britannica
https://www.britannica.com/topic/list-of-herbs-and-spices-2024392
https://greatist.com/health/herb-guide#1
https://web.extension.illinois.edu/herbs/directory.cfm
https://www.planetnatural.com/category/gardening/herb/growing-guides-herbs/
https://www.health.com/food/
https://ingolden.gr/in/%CE%B4%CE%AC%CF%86%CE%BD%CE%B7-%CF%83%CF%8D%CE%BC%CE%B2%CE%BF%CE%BB%CE%BF-%CE%B4%CF%8C%CE%BE%CE%B1%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B5%CF%85%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%B1%CF%82/
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%AC%CF%86%CE%BD%CE%B7_(%CF%86%CF%85%CF%84%CF%8C)
https://www.mistikakipou.gr/dafni-frontida/

 

Διαβάστε επίσης

ΥΓΕΙΑ

7 tips στοματικής υγιεινής που όλοι πρέπει να γνωρίζουμε

Πώς να προστατέψεις την υγεία των δοντιών και των ούλων σου αποτελεσματικά

ΥΓΕΙΑ

Η μεσογειακή διατροφή συνδέεται με καλύτερη ποιότητα σπέρματος, σύμφωνα με μελέτη

Άλλη μια έρευνα αναδεικνύει τη σημασία της διατροφής στην ανδρική γονιμότητα

ΥΓΕΙΑ

6 τροφές για να αυξήσεις την πρόσληψη βιταμίνης D μέσα από τη διατροφή σου

Κι όμως, η βιταμίνη D δεν έρχεται μόνο μέσα από την έκθεση στον ήλιο

Προτεινόμενα

ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑ

Ζώδια Τρίτης 19 Μαρτίου

Ο δυναμισμός σας θα τραβήξει το ενδιαφέρον των άλλων

ΑΥΤΟΒΕΛΤΙΩΣΗ

Πώς να απαλλαγείς μια και καλή από τους τοξικούς ανθρώπους

Για ορισμένους χρειάζεσαι κάτι παραπάνω από 2 μέτρα απόστασης…

SELF-LOVE

Πώς να αποφύγεις την… ψυχολογική αποφυγή;

Συνέχισε να διαβάζεις, αν συνηθίζεις να αποφεύγεις πράγματα που σου προκαλούν δυσφορία ή άγχος;