Μολόχα: θεραπευτική δράση, ιδιότητες, τρόποι χρήσης και παρενέργειες

Στην παραδοσιακή ιατρική η χρήση της μολόχας μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως φαγώσιμο και ως θεραπευτικό φυτό. Στην αρχαία Ελλάδα την είχαν μεγάλη εκτίμηση (αναφέρεται από τον Πυθαγόρας Πλάτωνας). Ο Αθήναιος στο Δειπνοσοφισταί (Βιβλ. Β΄) γράφει πως θεωρείται "λεαντική αρτηρίας" μάλλον επειδή χρησιμοποιούνταν ως προφυλακτικό φάρμακο κατά της αρτηριοσκλήρυνσης. Στην πρόσφατη λαϊκή ιατρική, τα φύλλα της μολόχας τρίβονται σε μέρος που πονά από το άγγιγμα της τσουκνίδας. Όπως λέγεται, "καταλαγιάζει το τσούκνισμα". Το αφέψημα από τα άνθη της (μολοχάνθια) θεωρείται μαλακτικό, αποχρεμπτικό, κινητικό του εντέρου. Το ποδόλουτρο σε αφέψημα από μολοχάνθη ανακουφίζει από την κούραση. Το κατάπλασμα φύλλων μολόχας ανακουφίζει το έκζεμα και το πόνο από το τσιμπήματα εντόμων.

Λατινική ονομασία: Μalva sylvestralis

Άλλες ονομασίες: Να μην συγχέεται με την αρμπαρόριζα, που έχει ιδιαίτερα έντονο άρωμα.

Θεραπευτική δράση και τρόποι χρήσης

• Απαλύνει ερεθισμούς, ανακουφίζει από έντονα συμπτώματα και γενικά θεωρείται αντιφλεγμονώδης. Από ένα απλό ένα κρυολόγημα μέχρι ουρολοιμώξεις, κολπικές πλύσεις, εσωτερικά έλκη και γαστρεντερικές διαταραχές. Από το αφέψημά της επιτρέπεται να πίνετε έως δυο τρεις κούπες την ημέρα. Το θεραπευτικό λάδι είναι είδος πρώτης ανάγκης, για τσιμπήματα εντόμων και εγκαύματα.
• Η μολόχα παρόμοιες ιδιότητες με την Αλθαία, από την οποία όμως γενικά είναι κατώτερη. Την χρησιμοποιούμε για φλεγμονές της στοματικής κοιλότητας (λαρυγγίτιδα, φαρυγγίτιδα), για ανάρρωση από γαστρίτιδα και έλκος στομάχου, καταρροή του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος και βρογχίτιδα.
• Στις αιμορροΐδες γίνονται με το αφέψημα του φυτού κλύσματα και πλυσίματα. Στις ασθένειες της σπλήνας γίνονται μπάνια. Εξωτερικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί βάζοντάς την στο νερό του μπάνιου ή σαν κομπρέσα για αποστήματα, δοθιήνες και ελαφρά εγκαύματα. Είναι άριστο καθαρτικό για μικρά παιδιά.

Διαβάστε επίσης: Ευκάλυπτος: Θεραπευτικές ιδιότητες και χρήσιμες ιατρικές συνταγές

Μολόχα ως ποδόλουτρο

Ξεκουράζει τα πόδια και μαλακώνει τους κάλλους. Σε αυτούς που επιμένουν, βάλτε κατάπλασμα και αφήστε το όλη τη νύχτα να δράσει.

Αναπνευστικά προβλήματα

Αναγνωρίζεται ως αποτελεσματικό φυτικό φάρμακο για τα κρυολογήματα και το άσθμα. Τα φύλλα και τα λουλούδια της διαθέτουν ισχυρές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Επιπλέον, οι σπόροι περιέχουν κολλώδεις ουσίες που καλύπτουν τον φλεγμονώδη ιστό, σχηματίζοντας ένα προστατευτικό στρώμα που επιτρέπει στον ιστό να αναρρώσει. Φαίνεται να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στη θεραπεία φλεγμονών και ερεθισμών του στόματος και του λαιμού, καθώς και στην ανακούφιση σε περιπτώσεις ξηρού βήχα.

Γαστρεντερικά προβλήματα

Καταπραΰνει τον πόνο της γαστρίτιδας και μειώνει τη φλεγμονή του στομάχου και των εντέρων. Προφανώς, οι ίδιες βλεννώδεις ουσίες που συμβάλλουν στην επούλωση του πονόλαιμου, επιτρέπουν στον βλεννογόνο του στομάχου και στα εντερικά τοιχώματα να θεραπεύονται με τον ίδιο μηχανισμό.

Δερματικά προβλήματα

Αντιμετωπίζει εξανθήματα, εξελκώσεις, τσιμπήματα εντόμων, εγκαύματα και έκζεμα. Οι παραδοσιακές ιατρικές πρακτικές συνιστούν την εφαρμογή ενός καταπλάσματος από θρυμματισμένα άνθη και σπόρους τοπικά προκειμένου να μειωθεί ο κνησμός, η ερυθρότητα, το πρήξιμο και να χαλαρώσει το δέρμα.

Μολόχα για τον βήχα

Η Μολόχα καταπραΰνει άμεσα τον βήχα, ενώ ταυτόχρονα ρευστοποιεί τα φλέματα, περιέχει Α, Β1, Β2 και C.

Συνοπτικά οι φαρμακευτικές και θεραπευτικές ιδιότητες:

• Αποχρεμπτικό
• Στυπτικό
• Αντιφλεγμονώδες
• Για την βρογχίτιδα
• Βραχνάδα
• Καταρροή
• Βήχας
• Πνευμονία
• Ουλίτιδα
• Για τους κάλους των ποδιών
• Το ποδόλουτρα με προσθήκη μολόχας συμβάλλει στην ανακούφιση των πρησμένων και κουρασμένων ποδιών.
• Πιστεύεται ότι μπορεί να θεραπεύσει την επιληψία

Μολόχα ως κατάπλασμα:

• Οίδημα
• Φλεγμονές
• Μικροτραυματισμούς (χτύπημα, μελανιές, στραμπούληγμα)

Φυσικά δε πρέπει να ξεχνούμε ότι η κατανάλωση των βοτάνων πρέπει να γίνεται με μέτρο και πάντοτε υπό την καθοδήγηση του θεράποντος ιατρού. Πριν αρχίστε τη χρήση τους, πάντοτε να συμβουλεύεστε τον γιατρό σας διότι εκείνος γνωρίζει καλύτερα την πάθηση σας.

Διαβάστε επίσης: Γαρύφαλλο: ιδιότητες, οφέλη, χρήση, καλλιέργεια και παρενέργειες

Προφυλάξεις

Η μολόχα σε μεγάλες δόσεις γίνεται καθαρτική. Δεν κάνει να λαμβάνουν το βότανο όσοι πάσχουν από χολόλιθους.

Η μολόχα στην γαστρονομία

Τα φύλλα και οι τρυφεροί βλαστοί του φυτού τρώγονται βραστά ή τσιγαριστά με άλλα χόρτα και μπορούν να προστεθούν ακόμα σε διάφορες πίτες και σούπες. Τα τρυφερά φύλλα και τα άνθη προστίθενται σε σαλάτες. Οι άγουροι καρποί τρώγονται ωμοί ή γίνονται τουρσί. Οι περισσότεροι ξέρουμε ότι ένα από τα πιο διαδεδομένα φαγητά της ελληνικής κουζίνας, τα ντολμαδάκια, γίνονται από φύλλα κλήματος ή από φύλλα λάχανου. Όμως σε ορισμένα μέρη της Ελλάδας όπως και στην Κύπρο τα ντολμαδάκια γίνονται και με φύλλα μολόχας ! Ακόμα η ρίζα βράζεται και τρώγεται με λάδι και λεμόνι. Τα φύλλα πρέπει να συλλέγονται τις πρωινές ώρες, πριν ανθίσουν τα φυτά. Επιπλέον, επειδή η μολόχα συγκεντρώνει υψηλά επίπεδα νιτρικών αλάτων στα φύλλα της, αν το χώμα όπου φύεται περιέχει πολύ άζωτο καλό είναι να μην γίνεται κατανάλωση των φύλλων.

Συστατικά και γεύση

Η μολόχα δεν είναι πικρή αλλά είναι άνοστη στη γεύση. Περιέχει βλεννώδεις ουσίες, μαλβιδόλη, ίχνη βιταμινών Α, Β1, Β2 και C. Τα άνθη της δίνουν ωραία βαφή.

Ιστορικά στοιχεία

Η μολόχα ήταν γνωστό βότανο από την αρχαιότητα. Αναφέρεται από το 700 π.Χ. Οι Ρωμαίοι την καλλιεργούσαν ως λαχανικό. Ο Κικέρωνας, ο Οράτιος και ο Μαρτιάλης την αναφέρουν στα συγγράμματα τους γράφοντας ότι είναι σπουδαία τροφή για τον άνθρωπο. Ως τροφή την χρησιμοποιούσαν και οι Αιγύπτιοι και οι Ελληνες. Ο Πυθαγόρας και οι μαθητές του είχαν προσέξει ότι το φυτό αυτό βοηθούσε την σκέψη γιατί ήταν ελαφρό στην πέψη και άφηνε ελεύθερο το πνεύμα. Ο Πλίνιος (23-79μ.Χ.) έλεγε ότι «Οποιος παίρνει ένα κουτάλι Μολόχα, αυτήν την ημέρα θα είναι απαλλαγμένος από όλες τις ασθένειες που θα έρθουν σε επαφή με αυτόν». Τον 16ο αιώνα θεωρούνταν σαν φυτό πανάκεια για όλες τις ασθένειες. Στη λαϊκή ιατρική χρησιμοποιήθηκε σαν μαλακτικό και τα φύλλα τα χρησιμοποιούσαν σε καταπλάσματα. Τον χυμό του φυτού με λίγο ελαιόλαδο το χρησιμοποιούσαν στα δαγκώματα των μελισσών. Το ενστάλαζαν επίσης στα αυτιά για τους πόνους.

Συλλογή

Ανθίζει από τον Ιούνιο μέχρι τον Σεπτέμβριο και το μέρος του φυτού που έχει φαρμακευτικές ιδιότητες είναι τα άνθη και τα φύλλα. Αυτά συλλέγονται από τον Ιούνιο μέχρι τον Σεπτέμβριο και ξεραίνονται με προσοχή σε σκοτεινό και δροσερό μέρος.

Διαβάστε επίσης: Κύμινο: ιδιότητες, οφέλη, χρήση και παρενέργειες

Πηγές:

Η κουζίνα των βοτάνων - Σπυριδογιαννάκη Μαίρη, Εκδόσεις Οξύ
Μοναστηριακές Θεραπείες - Σπυριδογιαννάκη Μαίρη, Εκδόσεις Οξύ
230 βότανα-Ιουλίας Δαβάρα-Αθήναι 1978
Το πράσινο φαρμακείο Βοτανο θεραπείες, Dr James A. Duke
100 Βότανα 1000 Θεραπείες, Κώστας Μπαζαίος, Εκδόσεις Διατροφή και Υγεία
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος – Larousse – Britannica
https://www.britannica.com/topic/list-of-herbs-and-spices-2024392
https://greatist.com/health/herb-guide#1
https://web.extension.illinois.edu/herbs/directory.cfm
https://www.planetnatural.com/category/gardening/herb/growing-guides-herbs/
https://www.health.com/food/
https://www.psinthos.net/arthra.php?id=803
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CF%87%CE%B1
http://www.votanonkipos.gr/2016/05/%CE%BC%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CF%87%CE%B1-%CE%AD%CE%BD%CE%B1-%CE%B2%CF%8C%CF%84%CE%B1%CE%BD%CE%BF-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%B2%CE%BF%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%8C%CE%BA%CE%B7%CF%80%CE%BF.html
http://www.haniotika-nea.gr/molocha/
https://www.itrofi.gr/fytika/votana/article/1946/moloha-horto-poy-payei-tas-odinas